Giáo án Lịch sử Lớp 10 - Bài 31: Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII (Tiết 1) - Trường THPT Nguyễn Văn Linh

Trường THPT Nguyễn Văn Linh Giáo Án Lịch Sử Lớp 10 Bài 31: CÁCH MẠNG TƯ SẢN PHÁP CUỐI THẾ KỈ XVIII (TIẾT 1) Tiết: 40 – PPCT I. MỤC TIÊU BÀI HỌC : 1. Về kiến thức : Sau bài này, HS cần nắm được: - Cách mạng tư sản pháp cuối thế kỷ XVIII là một cuộc cách mạng xã hội sâu rộng. Nĩ đã tiêu diệt chế độ phong kiến , mở đường cho CNTB phát triển ở Pháp, gĩp phần đẩy mạnh cuộc đấu tranh chống phong kiến ở Châu Âu. - Quần chúng nhân dân là động lực chủ yếu thúc đẩy cách mạng tiến lên. - Những hạn chế của cách mạng tư sản : chỉ thay thế hình thức bĩc lột phong kiến bằng sự bĩc lột tư bản chủ nghĩa, khơng xố bỏ triệt để mọi hình thức người bĩc lột người 2. Về tư tưởng, tình cảm : - Biết trân trọng những quan điểm tiến bộ của Triết học ánh sáng trong cuộc tấn cơng vào thành trì của chế độ phong kiến, dọn đường cho cuộc cách mạng xã hội bùng nổ . - Vai trị của quần chúng nhân dân trong cách mạng. 3. Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng vẽ sơ đồ, lập bảng thống kê niên biểu về các sự kiện của CM. - Biết phân tích so sánh các sự kiện. II. THIẾT BỊ, ĐỒ DÙNG DẠY HỌC. - Tư liệu giảng dạy lịch sử thế giới cận đại. - Sách giáo khoa Lịch sử lớp 10 – ban cơ bản. - Đồ dùng trực quan: Phim tư liệu, tranh ảnh, sơ đồ cĩ liên quan. III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC : 1. Ổn định lớp. - Nắm sĩ số, vệ sinh, ăn mặc. 2. Kiểm tra bài cũ. Kể tên các cuộc cách mạng tư sản mà em đã học?Điểm chung của các cuộc cách mạng tư sản này là gì? 3. Giới thiệu bài mới . Cuối thế kỷ XVIII, giữa Pari hoa lệ của nước Pháp, một cuộc cách mạng long trời lở đất đã bùng nổ. Thành quả của cuộc cách mạng được Lê nin nhấn mạnh rằng “nĩ xứng đáng là một cuộc đại cách mạng ”. Vậy cuộc cách mạng tư sản Pháp nĩ diễn ra như thế nào? Kết quả ra sao? Tại sao nĩ lại được xem là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất thời cận đại? Để trả lời cho những câu hỏi trên, chúng ta cùng tìm hiểu bài 31: Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII. 4. Tiến trình tổ chức dạy và học. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CHÍNH  Hoạt động 1: Cả lớp, cá nhân I. NƯỚC PHÁP TRƯỚC CÁCH MẠNG - GV sử dụng hình 56 “Tình cảnh nơng dân 1.Tình hình kinh tế- xã hội Pháp trước cách mạng”, yêu cầu HS đọc SGK a. Về kinh tế : và trả lời câu hỏi: - Cuối thế kỷ XVIII, Pháp vẫn là một  Tình hình kinh tế Pháp trước cách mạng nước nơng nghiệp : cĩ gì nổi bật? - HS trả lời + Cơng cụ, canh tác thơ sơ, lạc hậu , - GV nhận xét, chốt ý. năng suất thấp. - GV nĩi thêm về tình cảnh nơng dân trước 1 Trường THPT Nguyễn Văn Linh Giáo Án Lịch Sử Lớp 10 HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CHÍNH cách mạng : địa tơ từ 1/3 đến ½ hoa lợi, nhiều + Tơ thuế nặng nề, nạn đĩi thường loại thuế, nghĩa vụ phong kiến, nhà thờ phi lý xuyên xảy ra. khác. Đời sống nơng dân khốn quẫn.  Em cĩ nhận xét gì về đời sống của nơng dân Pháp trước cách mạng? - HS trả lời - Cơng thương nghiệp phát triển: - GV nhận xét, chốt ý. + Máy mĩc sử dụng ngày càng nhiều - GV giới thiệu cho HS nghe đơi nét về sự + Tập trung chủ yếu ven Địa Trung phát triển cơng thương nghiệp của Pháp lúc Hải và Thái Bình Dương. bấy giờ để thấy rằng lúc bấy giờ mầm mồng + Buơn bán mở rộng nhiều nước . kinh tế TBCN đã xuất hiện ở nước Pháp.  Cuối thế kỉ XVIII, nước Pháp theo thể b. Về chính trị –xã hội: chế chính trị gì? - HS trả lời - Duy trì chế độ quân chủ chuyên chế do - GV nhận xét, chốt ý. vua Lu- i XVI đứng đầu. - GVgiải thích cho HS nghe khái niệm “quân chủ chuyên chế”, sau đĩ giới thiệu cho HS nghe đơi nét về vua Lu-I XVI cũng như những chính sách cai trị độc đốn của ơng.  Xã hội Pháp trước cách mạng chia làm - Xã hội phân chia thành 3 đẳng cấp: mấy đẳng cấp? Đĩ là những đẳng cấp nào? + Đẳng cấp 1 và 2: gồm đẳng cấp quý tộc và tăng lữ , được hưởng mọi đặc - HS trả lời quyền, đặc lợi -> muốn duy trì chế độ - GV nhận xét, chốt ý. phong kiến. - GV sử dụng sơ đồ ba đẳng cấp để phân tích, minh hoạ về cơ cấu xã hội Pháp giúp HS thấy + Đẳng cấp thứ ba gồm: Tư sản, nơng rằng lúc bấy giờ ở Pháp mâu thuẫn xã hội trở dân, bình dân. Họ là đẳng cấp khơng cĩ nên gay gắt . đặc quyền muốn xĩa bỏ chế độ phong - GV giúp HS phân biệt khái niệm “đẳng cấp” kiến. và “giai cấp”. - GV kết luận: Cuối thế kỉ XVIII, do mâu thuẫn về quyền lợi kinh tế và địa vị chính trị giữa Mâu thuẫn xã hội gay gắt. Đẳng cấp thứ ba với đẳng cấp Tăng lữ và Quý tộc, nước Pháp lâm vào cuộc khủng hồng xã hội sâu sắc, báo hiệu một cuộc cách mạng đang đến gần  Hoạt động 2: Cả lơp, cá nhân 2. Cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư  Những tư tưởng tiến bộ của nước Pháp tưởng trước cách mạng ra đời dựa trên cơ sở nào?Nội dung của nĩ ra sao? a. Cơ sở hình thành. - HS trả lời - Những thành tựu mới của khoa học. - GV nhận xét, chốt ý: - Sự phát triển của mầm mống kinh tế Trào lưu “Triết học Anh Sáng” ra đời. TBCN. Trào lưu “Triết học Anh Sáng” ra đời. - GV sử dụng hình của 3 đại diện tiêu biểu của b. Nội dung. nền Triêt học ánh sáng giới thiệu sơ lược về - Phê phán sự thối nát của chế độ phong tiểu sử, cuộc đời cũng như tư tưởng chủ đạo kiến và nhà thờ ki – tơ giáo. 2 Trường THPT Nguyễn Văn Linh Giáo Án Lịch Sử Lớp 10 HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CHÍNH của các ơng. Từ đĩ làm nổi bật lên nội dung cơ - Đưa ra lý thuyết về việc xây dựng nhà bản của Trào lưu triết học Anh Sáng. nước mới.  Tác dụng của các tư tưởng tiến bộ trong c. Đại diện tiêu biểu: Mơng – te – xki – cách mạng Pháp ? ơ, Vơn – te, Rút- xơ. - HS trả lời - GV nhận xét, chốt ý. d. Tác dụng. - GV kết luận: Những tư tưởng tiến bộ của trào - Tấn cơng vào hệ tư tưởng của chế độ lưu Triết học Ánh Sáng thực sự là những tư phong kiến. tưởng tiến bộ, là cơ sở lý luận dọn đường cho - Dọn đường cho cuộc cách mạng xã hội cách mạng Pháp bùng nổ, là ngọn đuốc sáng bùng nổ. cho nước Pháp khi vẫn cịn trong đêm tối.  Hoạt động 3: Tập thể, cá nhân II. TIẾN TRÌNH CỦA CÁCH MẠNG 1. Cách mạng bùng nổ. Nền quân chủ  Nguyên nhân trực tiếp châm ngịi cho Lập hiến. cuộc cách mạng Pháp bùng nổ là gì? a. Cách mạng bùng nổ. - HS trả lời * Nguyên nhân: - GV nhận xét, chốt ý: 5/5/1789, vua Lu-i XVI - 5/5/1789, vua Lu-i XVI triệu tập Hội triệu tập Hội nghị ba đẳng cấp để vay tiền và nghị ba đẳng cấp để vay tiền và đề xuất đề xuất thuế mới. thuế mới.  Nhà vua cĩ đạt được mục đích của mình - Đẳng cấp thứ ba phản đối . Họ tự tuyên khơng? Tại sao? bố là Quốc hội. - HS trả lời - Vua và quý tộc phản ứng, chuẩn bị tấn - GV nhận xét, chốt ý. cơng đẳng cấp thứ ba bằng bạo lực.  Sự kiện nào đánh dấu cách mạng Pháp bùng nổ? * Diễn biến : - HS trả lời. - Ngày 14/7/1789, quần chúng nhân dân - GV nhận xét, chốt ý. tấn cơng ngục Bax-ti. Cách mạng bùng - GV sử dụng bức tranh “Tấn cơng ngục Ba- nổ. xti”, giới thiệu sơ lược về sự bố trí của ngục,về khí thế tấn cơng ào ạt của quần chúng nhân dân cho HS nghe, sau đĩ chốt ý.  Tại sao quần chúng nhân dân lại tấn cơng vào ngục Ba-xti trước tiên? - HS trả lời - GV nhận xét, chốt ý: + GV giải thích ngục Baxti là tượng trưng cho uy quyền của vua Lu-I XVI, là biểu tượng của chế độ phong kiến chuyên chế. * Kết quả :  Sự kiện ngày 14-7 cĩ ý nghĩa như thế - Kéo theo cuộc cách mạng dơ thị ở các nào? thành phố và phong trào nổi dậy ở nơng - HS trả lời thơn. - GV nhận xét, chốt ý: - Đưa Đai tư sản tài chính lên nắm quyền (phái Lập hiến).  Sau khi được thành lập, Quốc hội Lập hiến đã tiến hành thực hiện những biện pháp b. Nền quân chủ Lập hiến gì? Kết quả ra sao? - HS trả lời - GV nhận xét, chốt ý: Quốc hội Lập hiến ban - Sau khi lên nắm quyền, Quốc hội Lập 3 Trường THPT Nguyễn Văn Linh Giáo Án Lịch Sử Lớp 10 HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CHÍNH hành nhiều chính sách quan trọng : thơng qua hiến đã ban hành hàng loạt các biện pháp bản “Tuyên ngơn Nhân quyền và Dân quyền; tiến bộ: ban hành nhiều chính sách khuyến khích + Cuối 8/1789, thơng qua bản “Tuyên cơng thương nghiệp phát triển; thơng qua ngơn Nhân quyền và Dân quyền”. Hiến pháp mới.. - GV giới thiệu cho HS nghe đơi nét về bản + Ban hành nhiều chính sách khuyến tuyên ngơn Nhân quyền và Dân quyền, những khích cơng thương nghiệp phát triển điểm hạn chế và tiến bộ của nĩ. Đồng thời GV cĩ thể liên hệ với bản “Tuyên ngơn độc + 9/1781, Hiến pháp được thơng qua, lập” năm 1776 của Mĩ và “Tuyên ngơn độc xác lập quyền thống trị của giai cấp tư sản lập năm 1945” của Việt Nam. dưới hình thức quân chủ lập hiến .  Những chính sách mà Quốc hội Lập hiến ban hành cĩ mặt hạn chế gì ? - HS trả lời - GV nhận xét, chốt ý. - GV giúp HS làm sáng rõ thuật ngữ “Quân chủ Lập hiến”. - Vua Lu –i XVI bề ngồi phê chuẩn Hiếp  Trước những việc làm của Quốc hội Lập pháp, thừa nhận chế độ quân chủ Lập hiến, thái độ của vua Lu-i XVI như thế nào? hiến, bên trong bí mật tìm mọi cách chống - HS trả lời. phá cách mạng. - GV nhận xét và chốt ý. - 4/1792, chiến tranh giữa Pháp và liên quân Ao - Phổ bùng nổ.  Trước hành động phản quốc của vua Lu-i - 11/7/1792: Quốc hội tuyên bố “Tổ quốc XVI, Quốc hội lập hiến đã đối phĩ như thế lâm nguy”, ra sắc lệnh tổng động viên nào? quân tình nguyện. Cách mạng - HS trả lời. Pháp chuyển sang một giai đoạn mới. - GV chốt ý. - GV giới thiệu đơi nét về hồn cảnh sáng tác và sưu tầm một đoạn bài ca “Macxaye” cho cả lớp nghe. - GV kết bài: Cách mạng Pháp sẽ tiếp tục phát triển như thế nào và đem lại kết quả, ý nghĩa gì? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu ở tiết học sau. ------000------ 4