Giáo án Khoa học - Lớp 4 Bài: Tại sao có gió?

Môn: Khoa học - Lớp 4 Bài: Tại sao có gió? I. Mục tiêu: - Làm thí nghiệm để nhận ra không khí chuyển động tạo thành gió. - Giải thích được nguyên nhân gây ra gió. - Vận dụng kiến thức đã học vào đời sống. II. Đồ dùng dạy - học. - Giáo viên: + 1 hộp đối lưu, nến, vài nén hương, đĩa sứ, hộp quẹt. + Các hình 1; 2 (trang 74), hình 6; 7 (trang 75) pho to khổ A3. + Phiếu thảo luận đủ cho các nhóm. - Học sinh: + 1 chong chóng chuyển động được khi có gió III. Các hoạt động dạy - học: Thời lượng Hoạt động của thầy Hoạt động của trò 1 phút 4 phút 35 phút 13 phút 3 phút 5 phút 5 phút 14 phút 8 phút 6 phút 4 phút 4 phút 1. Ổn định tổ chức: - Giới thiệu với học sinh các thầy cô về dự giờ. 2. Kiểm tra bài cũ: - Nêu: Hôm trước các em học bài Không khí cần cho sự sống. Bây giờ thầy kiểm tra lại xem các em đã nắm bài như thế nào nhé! - Giáo viên nêu câu hỏi rồi mời học sinh trả lời: - H1: Nêu ví dụ chứng tỏ không khí cần cho sự sống của con người, động vật và thực vật? + Mời HS nhận xét rồi GV nhận xét, ghi điểm. - H2: Thành phần nào trong không khí quan trọng nhất đối với sự thở? + Mời HS nhận xét rồi GV nhận xét, ghi điểm. - Nhận xét chung. 3. Bài mới. Nói: Ở giờ học trước thầy đã hướng dẫn các em chuẩn bị đồ dùng học tập theo nhóm cho bài học hôm nay, đồng thời giờ ra chơi thầy trò mình đã sắp xếp lại chỗ ngồi cho thuận tiện với giờ học. Bây giờ thầy chia lớp mình thành 5 nhóm theo vị trí chỗ ngồi và các em cùng một nhóm tự cử nhóm trưởng, thư kí cho nhóm mình. a) Hoạt động 1: Chơi chong chóng. * Mục tiêu: Làm thí nghiệm để nhận ra không khí chuyển động tạo thành gió. * Tiến hành: Bước 1: Làm việc cả lớp. - Vừa nói vừa gắn lần lượt tranh 1 và 2 trang 74/SGK lên bảng: Trên bảng, thầy có hai bức tranh. Tranh 1 vẽ lá cây đang lay động, tranh 2 vẽ một bạn đang chơi diều. - H: Vậy theo các em nhờ đâu mà lá cây lay động, diều lại bay lên? - Nhận xét và chốt lại: Lá cây lay động, diều bay lên nhờ có gió. Vậy tại sao có gió? Đó cũng chính là tên bài học hôm nay chúng mình cùng tìm hiểu để trả lời câu hỏi đó nhé! - Mời 3 HS nối tiếp nhắc lại tên bài, GV ghi tên bài lên bảng. - Nói: Để vào bài học hôm nay, thầy trò mình cùng nhau thực hiện một trò chơi nhé! Bước 2: Tham gia trò chơi. - Phát cho mỗi nhóm 1 thẻ dự đoán kết quả của trò chơi. - GV và cả lớp cử 2 bạn cầm chong chóng lên trước lớp tham gia trò chơi. - HD cách chơi: Dùng tay quay chong chóng xem chong chóng có hoạt động không rồi làm theo các bước sau: + Cầm cây chong chóng đưa ra đằng trước và đứng im. + Cầm cây chong chóng đưa ra đằng trước và đi thường. + Cầm cây chong chóng đưa ra đằng trước và chạy. - Nói: Trước khi vào trò chơi các em hãy thảo luận trong nhóm và dự đoán xem lúc bạn đứng im, lúc đi thường, lúc chạy, khi nào chong chóng quay rồi ghi kết quả vào thẻ, thời gian thảo luận 1 phút. - Mời các nhóm giơ thẻ báo cáo kết quả dự đoán của nhóm. GV quan sát. - Nói: Để xem kết quả dự đoán của các nhóm có đúng không, bây giờ chúng ta cùng thực hiện trò chơi. - Yêu cầu các nhóm đối chiếu kết quả dự đoán, mời đại diện 1; 2 nhóm báo cáo kết qủa đối chiếu. - GV nhận xét, kết luận: Lúc đứng im chong chóng không quay, lúc đi thường chong chóng quay chậm hoặc không quay, lúc chạy chong chóng quay nhanh. - Yêu cầu cả lớp tuyên dương các bạn đã thực hiện trò. Bước 3: Làm việc theo nhóm. - Nêu: Vì sao khi ta chạy chong chóng lại quay? + Các em hãy trao đổi trong nhóm để trả lời, thời gian trao đổi là 2 phút. GV theo dõi, nhắc nhở và báo hiệu hết thời gian. + Mời đại diện 2 đến 3 nhóm trả lời. - Kết luận: Khi ta đi hay chạy không khí xung quanh ta chuyển động tạo ra gió. Gió thổi làm cho chong chóng quay. Gió thổi mạnh làm cho chong chóng quay nhanh, gió thổi yếu làm cho chong chóng quay chậm, không có không khí tác động thì chong chóng không quay. Trong thực tế khi chúng ta đi xe máy, xe chuyển động nhanh tạo ra gió mạnh nên cần đeo kính để bảo vệ mắt. - Nói: Hoạt động tạo ra gió từ con người hay vật tác động vào không khí diễn ra liên tục ở xung quanh chúng ta. Vậy trong tự nhiên nguyên nhân nào gây ra gió? Chúng mình cùng tìm hiểu nhé! b) Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên nhân gây ra gió. * Mục tiêu: HS biết giải thích tại sao có gió. * Tiến hành: Bước 1: Làm thí nghiệm. - Nói: Để biết được nguyên nhân gây ra gió trong tự nhiên, chúng ta sẽ cùng làm một thí nghiệm. Nhưng trước khi tiến hành thí nghiệm các nhóm cần bầu lại nhóm trưởng, thư kí cho nhóm mình. Phát cho mỗi nhóm 1 phiếu thảo luận, 1 bộ thẻ “Ống A - Ống B”. - GV vừa đốt nến, đốt hương đặt vào hai nửa hộp đối lưu nhưng không gắn hai nửa hộp lại với nhau. Yêu cầu các nhóm thảo luận dự đoán: Khi ta gắn khít hai nửa hộp đối lưu với nhau thì khói hương sẽ bay ra ngoài qua ống A hay ống B? - Theo dõi, hướng dẫn các nhóm thảo luận nêu dự đoán trong 1 đến hai phút. Yêu cầu các nhóm giơ thẻ ghi kết quả dự đoán của nhóm. - Nói: Để kiểm tra kết quả dự đoán của các nhóm, bây giờ thầy sẽ gắn khít hai nửa hộp đối lưu lại. Các nhóm quan sát thật kĩ và ghi kết quả quan sát vào phiếổịhc tập theo các câu hỏi thầy đã ghi sẵn trong phiếu. - Phát phiếu học tập kết quả quan sát thí nghiệm cho các nhóm sau đó gắn hai nửa hộp đối lưu lại với nhâu rồi nhắc nhở hướng dẫn HS quan sát và ghi kết quả quan sát vào phiếu học tập. Bước 2: Báo cáo kết quả thí nghiệm. - Mời lần lượt đại diện 2 đến 3 nhóm báo cáo kết quả quan sát thí nghiệm của nhóm mình. Nhắc các nhóm còn lại lắng nghe để nhận xét, bổ sung kết quả. - Kết luận: Thí nghiệm chúng ta vừa làm để nhận biết sự chuyển động của không khí trong tự nhiên tạo ra gió. - Mời HS mở SGK trang 74; 75, hai em đọc to nội dung mục Bạn cần biết. - Kết luận chung: Không khí chuyển động từ nơi lạnh đến nơi nóng. Sự chênh lệch nhiệt độ của không khí là nguyên nhân gây ra sự chuyển động của không khí. Không khí chuyển động tạo thành gió. + Gắn lên bảng và mời 1HS đọc. c) Hoạt động 3: Tìm hiểu nguyên nhân gây ra sự chuyển động của không khí trong tự nhiên. (Nếu còn thời gian) * Mục tiêu: Biết tại sao ban ngày gió từ biển thổi vào đất liền và ban đêm gió từ đất liền thổi ra biển. Tiến hành: - Đính tranh 6 và 7 trong SGK trang 75 lên bảng lớp. Giới thiệu nội dung tranh: + Tranh 6: Vẽ cảnh ban ngày, hướng gió thổi từ đất liền ra biển. + Tranh 7: Vẽ cảnh ban đêm, hướng gió thổi từ biển vào đất liền. - H: Vì sao ban ngày gió thổi từ đất liền ra biển và ban đêm gió thổi từ biển vào đất liền? + Mời HS nhận xét, bổ sung; GV nhận xét và kết luận. - Kết luận chung và liên hệ: Sự chênh lệch nhiệt độ vào ban ngày và ban đêm giữa biển và đất liền đã làm cho chiều gió thay đổi giữa ban ngày và ban đêm. Nhờ vậy mà người ta đã dùng thuyền buồm để ra khơi hoặc vào đất liền theo chiều gió. 4. Củng cố và dặn dò: - H1: Tại sao có gió? + Nhận xét. - H2: Nêu một số ví dụ về sự chuyển động của không khí. + Nhận xét. - Dặn dò: Các em ghi nhớ nội dung bài học và về nhà xem lại bài. Để học tốt ở tiết sau các em về nhà sưu tầm tranh ảnh, bài viết nói lên thiệt hại do bão, cách phòng chống bão. * Nhận xét giờ học: - Tuyên dương cá nhân, nhóm tích cực học tập. (Nếu có HS ý thức học tập chưa tốt thì động viên). - Vỗ tay. - Lắng nghe. - Lắng nghe và trả lời câu hỏi. T1: Ví dụ bịt mũi và miệng lại ta cảm thấy rất mệt; nhốt con bọ ngựa vào bình thuỷ tinh rồi đậy kín nắp thời gian sau bọ ngựa bị chết; dùng chậu thau đậy kín một cây xanh dần dần cây này bị chết do thiếu không khí. + Nhận xét, bổ sung. - T2: Ô-xi trong không khí là thành phần quan trọng nhất đối với sự hô hấp của con người, động vật và thực vật. + Nhận xét, bổ sung. - Lắng nghe. - Ổn định tổ chức nhóm. - Quan sát và lắng nghe. - T: Lá cây lay động, diều bay lên nhờ có gió. - Lắng nghe. - 3 em nối tiếp nêu tên bài, cả lớp theo dõi. - Lắng nghe. - Nhận thẻ thẻ dự đoán kết quả. - 2 bạn cầm chong chóng lên trước lớp tham gia trò chơi. - Lắng nghe thầy giáo hướng dẫn. - Lắng nghe, thảo luận và ghi kết quả dự đoán. - Giơ thẻ dự đoán kết quả. - Thực hiện trò chơi, cả lớp quan sát. - Tự đối chiếu kết quả, đại diện 1; 2 nhóm báo cáo kết qủa đối chiếu. - Lắng nghe. - Cả lớp tuyên dương bạn đã thực hiện trò chơi. - Lắng nghe. + Thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi trên. + Đại diện 2 đến 3 nhóm trả lời, cả lớp chú ý theo dõi. - Lắng nghe. - Lắng nghe. - Ổn định lại tổ chức nhóm và nhận đồ dùng. - Các nhóm chú ý lắng nghe, quan sát thầy giáo hướng dẫn. - Thảo luận dự đoán và báo cáo kết quả. - Lắng nghe. - Các nhóm nhận phiếu, quan sát và ghi kết quả quan sát thí nghiệm vào phiếu học tập. - Đại diện 2 đến 3 nhóm lần lượt báo cáo: phần gắn ống A của hộp có không khí nóng vì ngọn lửa đèn cầy; phần gắn ống B của hộp có không khí lạnh; khói nhang bay ra qua ống A. - Lắng nghe. - Hai em lần lượt đọc to, cả lớp chú ý theo dõi trong SGK. - Lắng nghe. - 1 em đọc, cả lớp theo dõi. - Quan sát và lắng nghe. - T: Ban ngày trong đất liền nóng hơn ngoài biển nên không khí chuyển động từ biển vào đất liền. Còn ban đêm trong đất liền lạnh hơn ngoài biển nên không khí chuyển động từ đất liền ra biển. + Nhận xét, bổ sung và lắng nghe. - Lắng nghe. - T1: Không khí chuyển động từ nơi lạnh đến nơi nóng tạo thành gió. - T2: Xe chạy trên đường làm không khí chuyển động, không khí chuyển động từ đất liền ra biển, cánh quạt máy quay làm chuyển động không khí, - Lắng nghe. - Lắng nghe và vỗ tay. TRƯỜNG TIỂU HỌC 1 TT NĂM CĂN Lớp 4A PHIẾU HỌC TẬP Môn: Khoa học Bài: Tại sao có gió ? Quan sát thí nghiệm và trả lời các câu hỏi sau: 1. Phần nào của hộp có không khí nóng ? Tại sao ? 2. Phần nào của hộp có không khí lạnh ? 3. Khói của hương bay ra qua ống nào ? TRƯỜNG TIỂU HỌC 1 TT NĂM CĂN Lớp 4A3 PHIẾU HỌC TẬP Môn: Khoa học Bài: Tại sao có gió ? Quan sát thí nghiệm và trả lời các câu hỏi sau: 1. Phần nào của hộp có không khí nóng ? Tại sao ? 2. Phần nào của hộp có không khí lạnh ? 3. Khói của hương bay ra qua ống nào ?