Giáo án Khoa học khối 5, kì I - Tiết 18: Phòng tránh bị xâm hại

KHOA HỌC PHÒNG TRÁNH BỊ XÂM HẠI š&› A . MỤC ĐÍCH YÊU CẦU : Sau bài này học sinh có khả năng : Nêu 1 số tình huống có thể dẫn đến nguy cơ bị xâm hại và những điều cần chú ý để phòng tránh bị xâm hại . Rèn luyện kĩ năng ứng phó với nguy cơ bị xâm hại . Liệt kê danh sách những người có thể tin cậy, chia sẻ, tâm sự, nhờ vả giúp đỡ bản thân khi bị xâm hại . Luôn có ý thức phòng tránh bị xâm hại và nhắc nhở mọi người cùng đề cao cảnh giác . B . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : Tranh minh họa trong SGK trang 38, 39 . Một số tình huống để đóng vai . Phiếu ghi 1 số tình huống . C . HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : Hoạt động dạy Hoạt động học I. Kiểm tra bài cũ : - Gọi học sinh lên bảng trả lời các câu hỏi về nội dung bài trước . - Nhận xét, cho điểm học sinh . II . Bài mới : 28’ Tổ chức cho học sinh chơi trò chơi “ Chanh chua - cua cắp ”. Kết thúc trò chơi , Giáo viên hỏi : Vì sao em bị cua cắp? Em làm thế nào để không bị cua cắp ? Em rút ra bài học gì qua trò chơi ? - 2 học sinh lên bảng trả lời các câu hỏi sau : + Những trường hợp tiếp xúc nào không bị lây nhiễm HIV / AIDS . + Chúng ta cần có thái độ như thế nào đối với người nhiềm HIV / AIDS và gia đình họ ? Theo em tại sao cần phải làm như vậy ? + Vì em mải cười không để ý cô hô, vì em rút tay chậm quá . + Em thật chú ý khi cô giáo hô để rút tay nhanh . + Học sinh nêu theo suy nghĩ . 1. Giáo viên giới thiệu bài mới: Trong cuộc sống có rất nhiều trường hợp bị xâm hại về thể chất và tinh thần . Nhất là tuổi mới lớn như các em, khi có nguy cơ bị xâm hại chúng ta phải làm gì ? Qua trò chơi “ Chanh chua – cua cắp ” chúng ta thấy là phải luôn luôn cảnh giác thì mới không bị xâm hại . Bài học hôm nay sẽ cho chúng ta kĩ năng trước nguy cơ bị xâm hại . - Học sinh lắng nghe . Hoạt động 1 : Khi nào chúng ta có thể bị xâm hại ? - Yêu cầu 3 học sinh nối tiếp nhau đọc lời thoại của các nhân vật trong hình minh họa trang 1, 2, 3 trang 38 SGK và nêu ý kiến trước lớp. + Các bạn trong các tình huống trên có thể gặp phải nguy hiểm gì ? - Giáo viên nêu : Đó là 1 tình huống chúng ta có thể bị xâm hại . Ngoài tình huống đó em có thể kể thêm những tình huống có thể dẫn đến nguy cơ xâm hại mà em biết ? - Giáo viên ghi nhanh lên bảng những ý kiến chúng của học sinh . - Giáo viên nhận xét, kết luận những trường hợp học sinh nói đúng . - Giáo viên giảng thêm : Trẻ em có nguy cơ bị xâm hại cao,các em trai có thể bị xâm hại về thể chất : bị dánh dập, hoặc bị xâm hại về tinh thần: Dọa nạt . Đặc biệt các em gái có nguy cơ bị xâm hại tình dục : sự đụng chạm gây bối rối , thậm chia sợ hãi . Vậy chúng ta phải làm gì để phòng tránh bị xâm hại . Chúng ta cùng thảo luận để rút ra cách xử lí trong các trường hợp có thể bị xâm hại . Chúng ta cùng thảo luận để rút ra cách xử lí . - Cho học sinh thảo luận nhóm, Yêu cầu học sinh trao đổi tìm các cách phòng tránh bị xâm hại. - Nhóm làm việc xong trước lên bảng trình bày . - Học sinh các khác nhận xét, bổ sung . Giáo viên ghi nhanh lên bảng các ý kiến của học sinh để có ý kiến đầy đủ . - Giáo viên kết luận : Để bảo đảm an toàn cá nhân, chúng ta cần đề cao cảnh giác để tránh bị xâm hại . Tuy nhiên , trong 1 số trường hợp cụ thể, chúng ta phải có những kĩ năng cụ thể để ứng phó . - Cho học sinh đóng kịch về 1 số trường hợp, xem bạn nào có ứng phó nhanh, hiệu quả cao - 3 học sinh nối tiếp nhau đọc và nêu ý kiến trước lớp . Ví dụ : + Tranh 1 : Nếu đi đường vắng hai bạn chính tả gặp kẻ xấu cướp đồ , dụ dỗ dùng các chất gây nghiện + Tranh 2 : Đi một mình vào ban đêm có thể bị kẻ xấu hãm hại , khi gặp nguy hiểm không có người giúp đỡ + Tranh 3 : Bạn gái có thể bị bắt cóc néu lên xe đi cùng người lạ - Nối tiếp nhau phát biểu . Ví dụ : Đi một mình ở nơi vắng vẻ . Đi một mình trong đêm, khi đã quá muộn. Đi nhờ xe người lạ . Đi chơi xa cùng người mới quen . Ở trong phòng một mình với người lạ. Nhận tiền, quà hoặc sự giúp đỡ của người lạ . Để cho người lạ ôm mình . Lên mạng internet chát với người lạ . Nghe lời rủ rê của bạn đi chơi . Đi chơi với người lạ . Ở nhà một mình lại mở cửa cho người lạ vào . - Lắng nghe . - Nhận đồ học tập và học sinh nhóm . Ghi lại những việc nên làm đề phòng tránh bị xâm hại . - Đọc phiếu, bổ sung . Để phòng tránh bị xâm hại cần : Không đi một mình ở nơi tối tăm vắng vẻ . Không ở trong phòng kín một mình với người lạ . Không đi nhờ người lạ . Không nhận tiền, quà của người khác mà không ró lí do . Không để người lạ chạm vào người mình . Không chát với người lạ qua internet. Không đi chơi với bạn mới quen nhất là bạn khác giới - Lắng nghe . - Học sinh tập diễn kịch . Hoạt động 2 : Ứng phó với nguy cơ bị xâm hại . - Chia học sinh thành nhóm tổ . - Đưa tình huống cho các nhóm và yêu cầu học sinh xây dựng lời thoại để có một kịch bản hay, nêu được cách ứng phó trước nguy cơ bị xâm hại . - Giáo viên đi giúp đỡ từng nhóm . * Tình huống 1 : - Nam đến nhà Bắc chơi . Gần 9 giờ tối Nam dứng dậy định về thì Bắc cứ cố rủ ở lại xem đĩa phim hoạt hình được bố mua cho tối qua . Nếu là Nam em sẽ làm gì khi đó ? * Tình huống 2 : - Thỉnh thoảng Nga lên mạng internét và chát với một bạn trai trường Nguyễn Du . Sau vài tuần bạn rủ Nga đi chơi . Nếu là Nga em sẽ làm gì ? * Tình huống 3: - Trời mùa hè nắng chang chang . Hôn nay , mẹ đi công tác vắng nên Hà phải đi bộ về nhà . Đang đi thì có 1 chú đi xe gọi cho Hà đi nhờ . Theo em thì Hà cần làm gì khi đó ? * Tình huống 4 : - Minh đang học bài thì nghe tiếng gọi ở ngoài cổng . Minh hé cửa nhìn ra thì thấy 1 người rất lạ nói là bạn của bố muốn vào nhà đợi bố Minh . Nếu là Minh em sẽ làm gì khi đó ? - Gọi các nhóm lên đóng kịch . - Nhận xét các nhóm có sáng tạo, có lời thoiaj hay, đạt hiệu quả . - Học sinh theo nhóm tổ theo hướng dẫn của Giáo viên . - Ví dụ về kịch bản cho các tình huống . * Tình huống 1 : Nam : Thôi, muộn rồi, tớ đi về đây. Bắc : ( nhìn đồng hồ ) Còn sớm mà ,đã đến 9 giờ đau . Ở lại xem nốt đĩa anh em siêu nhân đi . Hôm qua bố tớ vừa mua cho tớ đấy . Nam : Mẹ tớ dặn phải vè sớm , không nên đi một mình vào buổi tối . Bắc : Cậu là con trai sợ gì chứ ? Nam : Con trai hay con gái thì cũng không nên đi về quá muộn . Nhỡ gặp kẻ xấu thì có nguy cơ bị xâm hại . Bắc : Thế cậu về đi nhé ! Lúc khác bọn mình sẽ xem . * Tình huống 2 : Nga : Chào cậu ! Lâu lắn mới gặp . Bạn : Chào ! Cậu thế nào ? Nga : Tớ vần bình thường . Bạn : À, chúng mình đi chơi đi . Nga : Đi chơi à ? Mà tớ đã biết mặt bạn đâu . Bạn : Không sao ! Tớ hẹn bạn 4 giờ chiều tại hàng Internet Đê La Thành. Rồi chúng mình đi chơi . Nga : Xin lỗi, tớ không đi được . Bạn : Sao vậy ? Đi đi. Nhiều trò hay lắm. Cậu sẽ thích cho mà xem . Nga : Xin lỗi, tớ không đi được mà . * Tình huống 3 : Hà (đang đi trên đường , lấy tay quyệt mồ hôi trán ) . Lái xe : Cháu ơi ! Cháu đi về đâu ? Để chú chở đi một đoạn . Hà : Cảm ơn Chú. Cháu về gần đây thôi ạ . Lái xe : Gần cũng lên đây chú chở . Trời nắng nôi thế này . Chú không lấy tiền đâu mà sợ . Hà : Cảm ơn chú. Cháu đi bộ cũng được . Nhà cháu kia rồi . * Tình huống 4 : A : Có ai ở nhà không ? Minh : Cháu chào chú ! Chú hỏi ai ạ ? A; Chú là bạn bố cháu. Chú vào nhà đợi bố cháu nhé ? ( mắt nhìn ngang ). Minh : Bố cháu đi làm , chiều tối mới về cơ ạ . A: Lát bố cháu về, cứ để chú vào nhà . Minh : Xin lỗi chú . Cháu đang học bài . Tối bố cháu về chú đến nhé . Hoạt động 3 : Những việc cần làm khi bị xâm hại . - Học sinh thảo luận nhóm đôi để trả lời câu hỏi : + Khi có nguy cơ bị xâm hại, chúng ta cần phải làm gì ? - Giáo viên gọi học sinh phát biểu, Giáo viên ghi nhanh các ý kiến lên bảng - Giáo viên kết luận : Trẻ em là đối tượng dễ bị xâm hại . Các em hãy biết các để phòng tránh . + Trong trường hợp bị xâm hại chúng ta sẽ phải làm gì ? + Theo em , chúng ta có thể tâm sự , chia sẻ với ai khi bị xâm hại ? - Giáo viên kết luận : xung quanh các em có những người đáng tin cậy luôn sẵn sàng giúp đỡ các em trong lúc gặp khó khăn . Các em có thể chia sẻ, tâm sự để tìm kiếm sự giúp đỡ khi gặp những chuyện lo lắng, sợ hãi, bối rối, khó chịu , - 2 học sinh ngồi cùng bàn trao đổi, thảo luận về cách ứng phó khi bị xâm hại . - Nối tiếp nhau phát biểu . Ví dụ : Đứng dậy ngay . Bỏ đi ngay ra chỗ khác . Nhìn thẳng vào mặt người đó . Lùi xa người đó để người đó không chạm vào người mình . Hét to lên để mọi người giúp đỡ. Chạy thật nhanh đến chỗ có người . Có thái độ kiên quyết khi thấy người mình có nguy cơ bị xâm hại . - Học sinh tiếp tục trao đổi với bạn bên cạnh và trả lời : Khi bị xâm hại , chúng ta phải nói ngay với người lớn để được chia sẻ và hướng dẫn cách giải quyết, ứng phó . Bố mẹ, ông bà, anh chị, cô giáo, anh chị tổng phụ trách, cô, chú, bác . - Lắng nghe . III . Củng cố dặn dò : Yêu cầu học sinh trả lời nhanh các câu hỏi :Để phòng tránh bị xâm hại , chúng ta phải làm gì ? Nhận xét câu trả lời của học sinh . Nhận xét tiết học . Khen những học sinh hăng hái, tích cực xây dựng bài . Về học thuộc phần : Bạn cần biết, ghi lại vào vở và sưu tầm tranh ảnh về những vụ tai nạn giao thông đường bộ .