Giáo án Giáo dục nếp sống văn minh thanh lịch - Năm học 2013 - 2014

ái quát vài nét cơ bản về cách ăn uống thanh lịch, văn minh của người Hà Nội. 3. bài mới: * Phần mở đầu: Giới thiệu bài Cùng với cách ăn uống, cách lựa chọn và sử dụng trang phục của người Hà Nội từ lâu đã trở thành một nét đẹp văn hóa. Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, việc kế thừa và phát huy nét đẹp truyền thống đó có ý nghĩa thiết thực với mọi người. Hoạt động của thầy và trò Nội dung * Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu trung về trang phục thanh lịch, văn minh: trang phục phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh cụ thể. - Giáo viên giới thiệu cho học sinh thấy sự khác biệt trong trang phục của người Hà Nội xưa và nay. - GV: trang phục trong từng mùa của người Hà Nội có sự khác nhau như thế nào? - HS thảo luận và trả lời. ? Vì sao trang phục phải phù hợp với điều kiện kinh tế và hoàn cảnh giao tiếp? -HS suy nghĩ trả lời. * Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu về trang phục thanh lịch, văn minh: cách lựa chọn và sử dụng trang phục: ? Để lựa chọn trang phục, người Hà Nội thường dựa trên những tiêu chí nào - HS: suy nghĩ và trả lời. ? Sử dụng trang phục thế nào được coi là thanh lịch, văn minh? - HS thảo luận nhóm và trả lới. * Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh cách lựa chọn, sử dụng trang phục trong hoàn cảnh cụ thể. ? Trang phục ở nhà phải dảm bảo những tiêu chí nào? ? Trang phục mặc ở nhà của học sinh ở từng mùa có gì khác nhau? - HS thảo luận nhóm. ? Bộ đồng phục có ý nghĩa quan trọng như thế nào? ? Sử dụng đồng phục thế nào cho phù hợp? ? Trang phục khi tham gia các hoạt động xã hội khác trang phục khi dự lễ sinh nhật, lế hội hoặc đi du lịch, dã ngoại như thế nào? - HS: Thảo luận nhóm. I. Trang phục thanh lịch, văn minh. 1. Trang phục phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh cụ thể: - Việc mặc phù hợp với điều kiện thời tiết không phải là đặc trưng của riêng người Hà Nội, chọn trang phục phù hợp với mùa ngoài dể đảm bảo sức khỏe còn là nhu cầu thẩm mĩ. - Trước kia, dâ cư Hà Nôi chủ yếu là người kinh, kể từ sau khi Hà Nội được mở rộng, dân cư Thủ đô gồm nhiều dân tộc anh em. Vì vậy, trang phục của người Hà Nội còn mang đặc điểm là phù hợp với phong tục, tập quán. Điều này thể hiện rất rõ trong các sinh hoạt văn hóa cộng đồng của từng vùng, tạo nên sự phong phú, đa dạng, những màu sắc văn hóa khác nhau trong trang phục. - Trang phục thể hiện rõ trình độ văn hóa, thẩm mĩ của mỗi người, vì vậy, trong mỗi hoàn cảnh kinh tế cụ thể của bản thân cần phải biết mặc sao cho phù hợp mà vẫn toát lên sự thanh lịch văn minh. Cần tránh sự đua đòi, chạy theo “mốt”khi điều kiện kinh tế không cho phép, nhất là đối với lứa tuổi học sinh. Ngoài ra, trang phục còn cần phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp cụ thể. 2. cách lựa chòn và sử dung trang phục: - Có nhiều tiêu chí để chọn trang phục như chất liệu, kiểu dáng, màu sắc, giá cả, tính tiện ích,Cchs lựa chọn trang phục khá phổ biến của người Hà Nội về cơ bản cũng theo những tiêu chí ấy: Từ chất liệu mà chọn kiểu dáng sao cho phù hợp. Ngoài ra màu sắc, hoa văn cũng rất được chú ý sao cho tôn được lợi thế hoặc che được khiếm khuyết của cơ thể. Tuổi tác và giới tính cũng là tiêu chí để chọn trang phục. - Một trong những yêu cầu của việc sử dụng trang phục thanh lịch, vawnminhlaf phải luôn gọn gàng, sạch sẽ và phù hợp với hoàn cảnh, đối tượng giao tiếp. II. Trang phục của học sinh: Trang phục ở nhà: - Tiêu chí hàng đầu của việc chọn trang phục mặc ở nhà là phải thoải mái, tiện dụng. Quần áo mặc ở nhà mùa hè khác mùa đông ở chất liệu, kiểu dáng. Với HSTHCS, sang tuổi 12, 13 trở đi bắt đầu có nhiều thay đổi về cơ thể nên cần chú ý hơn khi sử dụng trang phục (kín đáo, lịch sự hơn). 2. Trang phục khi đến trường: - Hiện nay nhiều HS mặc đồng phục đến trường theo kiểu “đối phó” nên không có ý thức giữ gìn, bảo quản. Để phong cachsvawn minh, thanh lịch, ngoài việc mặc đồng phục nghiêm túc còn phải biết giữ đầu tóc gọn gàng, đi giàu dép có quai hậu, 3. Trang phục tham gia các hoạt động xã hội: - Tùy vào tính chất của hoạt động để chọn trang phục cho phù hợp. Tuy nhiên, dù tham gia hoạt động nào thì trang phục ngoài tính tiện dụng còn cần phù hợp với lứa tuổi và hoàn cảnh. 4. Củng cố: - Trang phục ngoài ý nghĩa thẩm mĩ còn thể hiện trình độ văn hóa. Học sinh thủ đô cần có ý thức và biết cách lựa chọn, sử dụng trang phục phù hợp trong hoàn cảnh giao tiếp, thể hiện nét đẹp thanh lịch, văn minh của người Hà Nội. - Đọc tài liệu tham khảo: Bài thơ áo dài. 5. Hướng dẫn về nhà: - Về nhà học thuộc bài và biết cách ăn mặc trang phục một cách sao cho phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh thực tế của mình. * * * * Ngày dạy: 17 - 10 - 2013 Tiết 6: Bài 4- NƠI Ở CỦA NGƯỜI HÀ NỘI A.Mục tiêu: Qua bài học giúp HS: Hiểu được sự cần thiết của nhà ở đối với con người. Biết cách sắp xếp ni ở thanh lịch, văn minh. Có ý thức chăm sóc, giữ gìn, bảo vệ ngôi nhà thân yêu của gia đình, bản thân. B. Chuẩn bị: GV: máy chiếu- giáo án. HS: Sưu tầm một số tranh ảnh về hình dáng của các ngôi nhà, khu phố C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: Kểm tra sĩ số lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: Em hãy nêu một vài cách ăn mặc thể hiện được nét đẹp thanh lịch, văn minh của người Hà Nội , của mỗi học sinh. 3.Bài mới: GV: Giới thiệu bài: Chiếu một số hình ảnh thể hiện cuộc sống sinh hoạt của con người gắn liền với nơi ở, tùy thuộc vào điều kiện của mỗi gia đình, của mỗi con người. Họat động của thầy và trò Nội dung * Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu sự cần thiết của nhà ở đối với con người: GV: Giúp HS hiểu nhà ở không chỉ là nơi trú ngụ mà còn là nơi gắn bó mật thiết với bao kỉ niệm cùng người thân, gia đình ( nhà ở là không gian văn hóa vậ chất, tinh thần đối với mỗi con người). -GV: Chiếu một vài hình ảnh yêu cầu HS quan sát và rút ra nhận xét. * Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh sắp xếp nơi ở thanh lịch, văn minh: ? Em hãy nêu kết cấu chung của một ngôi nhà ở (đô thị, hoặc nông thôn): phòng khách, phòng riêng, phòng thờ, phòng bếp, . - HS thảo luận nhóm và rút ra kết luận. GV: Hướng dẫn HS cách sắp xếp, giữ gìn nhà ở. * Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh cách sắp xếp phòng ở và góc học tập của cá nhân. GV: giai rthichs cho học sinh hiểu đối với mỗi Hs cần phải có yêu cầu cụ thể về cách bài trí, cách phối màu sao cho phù hợp với khong gian chung của ngôi nhà cũng như nếp sinh hoạt chung gia đình. I.Sự cần thiết của nơi ở đối với con người: 1. Nhà ở nông thôn: - Nhà ở nông thôn thường xây cất theo lối truyền thống, có chung một kiểu khá phổ biến là nhà ba gian, hoawjcroongj hơn là 4 gian, 5 gian. Những căn nhà này được bố trí theo hàng ngang, có mặt tiền rộng. Thường người ta chọn nhà hướng nam. Trước nhà có sân, vườn. - Chính giữa nhà được bố trí làm nơi thờ cúng và tiếp khách. Ngay bức tường đối diện với cửa lớn là bàn thờ tổ tiên. Trước ban thờ, thường đặt một bộ bàn ghế để tiếp khách. Hai gian bên kê giường, tủ quần áo và những vận dụng cần thiết , khu bếp và khu vệ sinh cũng nằm trong khuôn viên nhưng biệt lập hẳn với căn nhà. 2. Nhà ở đô thị: - Nhà ở đô thị không có một kết cấu chung mà khá phong phú về kiểu dáng. Thường nhiều tầng. Kề nhau san sát. Mặt tiền hướng ra đường phố. Bên cạnh đó có những khu chung cư, đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho số đông dân, đồng thời cũng là giải pháp cho không gian chật hẹp ở đô thị. - Nhà ở đo thị thường được chia thành nhiều phòng ứng với những chức năng riêng như phòng khách, phogf bếp, phòng vệ sinh và các phòng nhủ. Đối với những ngôi nhà chaath hẹp, người ta có thể kết hợp phòng khách với phòng ăn hoặc phòng ngủ tiết kiệm diện tích. II. Cách sắp xếp nơi ở thanh lịch, văn minh. 1.Nhà ở: -Nhà ở đô thị: Thường có các phòng chức nawngnhw: phòng khách, phòng riêng, buồng thờ, phòng bếp, phòng riêng,.. - Nhà ở nông thôn: gian chính giữa làm nơi thờ và tiếp khách, hai bên làm buồng ngủ và chứa đồ, khu bếp, khu vệ sinh, sân, vườn. - Phòng khách (nơi tiếp khách): cần phải giữ gìn sạch sẽ,thoáng mát, đồ đạc phải được kê dọn gọn gàng, bài trí lịch sự - Buồng thờ( ban thờ, nơi thờ cungs0 phải được lau dọn sạch sẽ, gọn gàng, thể hiện được sự tôn kính của gia chủ. - bếp ăn phải đảm bảo vệ sinh cũng như an toàn cháy nổ, đồng thời tạo được không khí ấm cùng trong sinh hoạt gia đình. 2. Phòng ở - Góc học tập: a. Phòng ở: là nơi sinh hoạt , nghỉ ngơi và thường cảm nhận thấy độc lập, thoải mái hơn. Phòng cần được sắp xếp hợp lí, gọn gàng, sạch sẽ vừa mang những nét riêng của chủ nhân, vừa hài hòa với không gian chung của gia đình và cũng là nơi thể hiện rõ tính cách của mỗi con người. b. Góc học tập; Nhìn vào góc học tập, người ta có thể đánh giá được ý thức học tập của học sinh đó. Góc học tập có gọn gàng, ngăn nắp thì mới tạo được tâm thế học tập tốt, giúp học sinh ddatj được kết quả tốt hơn trong học tập. Trái lại. Nếu góc học tập vừa bừa bộn, muốn tìm một quyển sách, một quyển vở hay một cải bút cũng khố thì không đem lại một kết quả cao trong học tập. Chính vì vậy, góc học tập phải được sắp xếp gọn gàng, bàn ghế để ngồi học lúc nào cũng phải được kê ngay ngắn, giá sách phải được xếp ngăn nắp, từng loại sách phải được xếp riêng và gáy sách phải quay ra ngoài cho dễ tìm, vở phải được bọc lại và dán nhãn cẩn thậnỞ góc học tập cần phải có thời gian biểu và thời khóa biểu., ngoài các dung cụ học tập ta có thể trang trí một cách đơn giản bằng các vận dụng tự làm để góc học tập được sinh động hơn, có hồn và cảm thấy vui vẻ, thoải mái hơn mỗi khi ngồi vào bàn học. 4. Củng cố: - Nhà ở không chỉ đơn thuần là nơi ở, nó còn là chốn đi về, nơi giao lưu, tiếp xúc giữa những thành viên trong gia đình, đồng thời cũng là nơi để mở rộng quan hệ với họ hàng, xóm phố. Vì vậy, nhà ở chính là một không gian văn hóa vật chất, tinh thần quan trọng đối với mỗi con người, mỗi gia đình. Do đó, mỗi người cần phải có ý thức làm cho nhà ở của mình trở thành địa chỉ thanh lịch, văn minh. - Đọc tài liệu tham khảo; “Sạch nhà mà bẩn ngõ”. 5. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc bài, và biết cách áp dụng bài học vào cách sắp xếp bài trí nhà ở của mình một cách phù hợp với hoàn cảnh thực tế nhưng trở nên thanh lịch, văn minh hơn.