Giáo án Giáo dục công dân Lớp 12 - Tiết 4 - Bài 2: Thực hiện pháp luật - Năm học 2009-2010

eå töï thoûa thuaän caùch kí hôïp ñoàng mua baùn taøi saûn, thôøi gian giao tieàn vaø taøi saûn, ñòa ñieåm thöïc hieän) Baét buoäc tuaân theo caùc thuû tuïc, trình töï chaët cheõ do phaùp luaät quy ñònh 5. Hoaït ñoäng tieáp noái Hoïc baøi cuõ. Xem tröôùc phaàn quyeàn vaø nghóa vuï phaùp lyù ( Moãi nhoùm soaïn moät phaàn : nhoùm 1 phaàn a – nhoùm 2 phaàn b – nhoùm 3 phaàn c ) VI. Gôïi yù kieåm tra vaø ñaùng giaù Thöïc hieän phaùp luaät laø gì? Em haõy phaân tích nhöõng ñieåm gioáng vaø khaùc nhau giöõa caùc hình thöùc thöïc hieän phaùp luaät? Ngaøy 12 thaùng 09 naêm 2009 Tieát 5 Baøi 2 : THÖÏC HIEÄN PHAÙP LUAÄT (TT) I./ Muïc tieâu baøi hoïc : Học xong bài này, HS cần ñaït ñöôïc 1.Veà kieán thöùc: - Neâu ñöôïc khaùi nieäm thöïc hieän phaùp luaät , caùc hình thöùc vaø caùc giai ñoaïn thöïc hieän phaùp luaät - Hieåu ñöôïc theá naøo laø vi phaïm phaùp luaät vaø traùch nhieäm phaùp lí ; caùc loaïi vi phaïm phaùp luaät vaø traùch nhieäm phaùp lí 2.Veà kiõ naêng: - Bieát caùch thöïc hieän phaùp luaät phuø hôïp vôùi löùa tuoåi. - Bieát vaän duïng caùc hình thöùc phaùp luaät vaø nhaän bieát nhöõng haønh vi traùi phaùp luaät 3.Veà thaùi ñoä: - Naâng cao yù thöùc toân troïng phaùp luaät - UÛng hoä nhöõng haønh vi thöïc hieän ñuùng phaùp luaät vaø pheâ phaùn nhöõng haønh vi laøm traùi qui ñònh phaùp luaät II/ Noäi dung daïy vaø hoïc : + Caùc giai ñoaïn thöïc hieän phaùp luaät maø chuû theå phaùp luaät tieán haønh ñeå ñöa phaùp luaät vaøo ñôøi soáng -Vi phaïm phaùp luaät vaø traùch nhieäm phaùp lí: + Caùc daáu hieäu cuûa haønh vi vi phaïm phaùp luaät; khaùi nieäm vi phaïm phaùp luaät + Khaùi nieäm traùch nhieäm phaùp lí. III/ Phöông phaùp daïy hoïc: thaûo luaän nhoùm, vaán ñaùp, ñaët vaán ñeà, taïo tình huoáng , tröïc quan IV/ Taøi lieäu vaø phöông tieän: Saùch giaùo vieân, saùch giaùo khoa GDCD 12. Hình aûnh, ñoà duøng vaø taøi lieäu veà phaùp luaät V/ Tieán trình daïy hoïc: 1. Kieåm tra baøi cuõ: 1/ Trình baøy vai troø cuûa phaùp luaät trong ñôøi soáng xaõ hoäi? Baûn thaân em thaáy ñöôïc phaùp luaät ñaõ baûo veä nhöõng quyeàn lôïi gì? Lieân heä. 2. Giôùi thieäu baøi môùi: Trong cuoäc soáng haøng ngaøy coù nhieàu caù nhaân, toå chöùc do coá yù hay voâ tình ñaõ khoâng thöïc hieän ñuùng theo nhöõng quy ñònh cuûa phaùp luaät. Ñieàu ñoù ñaõ laøm cho hoï vi phaïm phaùp luaät vaø chòu nhieàu haäu quaû ñaùng tieác do vieäc mình ñaõ gaây ra. 3. Daïy baøi môùi : Hoạt động cuûa giáo viên và học sinh Noäi dung baøi hoïc Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu caùc giai ñoaïn thöïc hieän phaùp luaät ? Muïc tieâu: HS hieåu theá naøo laø caùc giai ñoaïn thöïc hieän phaùp luaät Caùch tieán haønh: ñaët vaán ñeà ñeå hs phaùt hieän GV hoûi: Theo em, quyeàn vaø nghóa vuï cuûa vôï vaø choàng xuaát hieän khi naøo? HS traû lôøi. GV nhaän xeùt, keát luaän: Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa vôï vaø choàng chæ xuaát hieän sau khi quan heä hoân nhaân ñöôïc xaùc laäp. Khi aáy, xuaát hieän quan heä phaùp luaät giöõa vôï vaø choàng (giai ñoaïn 1 cuûa quaù trình thöïc hieän phaùp luaät) GV hoûi ­ Vôï, choàng thöïc hieän quyeàn vaø nghóa cuûa mình nhö theá naøo? HS trao ñoåi, traû lôøi. GV nhaän xeùt, keát luaän: Sau khi quan heä hoân nhaân ñöôïc xaùc laäp, vôï choàng thöïc hieän quyeàn vaø nghóa vuï cuûa mình (giai ñoaïn 2 cuûa quaù trình thöïc hieän phaùp luaät) theo quy ñònh taïi chöông III – Quan heä giöõa vôï vaø choàng cuûa Luaät Hoân nhaân vaø Gia ñình naêm 2000. GV chuyeån yù:Trong quaù trình thöïc hieän phaùp luaät, vi phaïm phaùp luaät seõ xaûy ra neáu caù nhaân, toå chöùc khoâng thöïc hieän ñuùng theo nhöõng quy ñònh cuûa phaùp luaät Hoaït ñoäng 2 : Tìm hieåu Vi phaïm phaùp luaät vaø traùch nhieäm phaùp lí ? Muïc tieâu: HS hieåu theá naøo laø Vi phaïm phaùp luaät vaø traùch nhieäm phaùp lí Caùch tieán haønh: GV söû duïng ví duï trong SGK vaø yeâu caàu HS chæ ra bieåu hieän cuï theå cuûa töøng daáu hieäu cuûa haønh vi vi phaïm trong ví duï ñoù. - GV yeâu caàu HS ñoïc tình huoáng saùch giaùo khoa trang 19 (döïa vaøo ñoù ñeå xaùc ñònh caùc daáu hieäu cô baûn cuûa vi phaïm phaùp luaät) - GV chia nhoùm ñoâi cho HS thaûo luaän theo nhöõng caâu hoûi sau: Haønh vi traùi phaùp luaät trong tình huoáng treân laø gì? Hai boá con baïn A coù ñuû naêng löïc ñeå chòu traùch nhieäm veà sai phaïm maø mình ñaõ gaây ra khoâng? Vì sao? Loãi cuûa hai boá con laø gì? °Thöù nhaát: Laø haønh vi traùi phaùp luaät. Haønh vi traùi phaùp luaät: + Haønh ñoäng + Khoâng haønh ñoäng GV yeâu caàu HS tìm ví duï? - HS traû lôøi - GV nhaän xeùt, boå sung + Haønh ñoäng cuï theå: Baïn A chöa ñeán tuoåi ñöôïc pheùp töï ñieàu khieån xe moâ toâ maø ñaõ laùi xe ñi treân ñöôøng vaø hai boá con baïn A ñeàu ñi xe ngöôïc chieàu quy ñònh; Cô sôû saûn xuaát, kinh doanh thaûi chaát thaûi chöa ñöôïc xöû lyù ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng vaøo ñaát, nguoàn nöôùc; nhaäp caûnh, quaù caûnh ñoäng vaät, thöïc vaät chöa qua kieåm dòch; - Chaët phaù röøng, khai thaùc laâm haûi saûn traùi pheùp + Khoâng haønh ñoäng: Ngöôøi kinh doanh khoâng noäp thueá cho Nhaø nöôùc (traùi vôùi phaùp luaät veà thueá); Ngöôøi coù thaåm quyeàn theo quy ñònh cuûa phaùp luaät khoâng giaûi quyeát ñôn thö khieáu naïi, toá caùo cuûa coâng daân ;... °Thöù hai: Do ngöôøi coù naêng löïc traùch nhieäm phaùp lí thöïc hieän. GV coù theå yeâu caàu HS giaûi thích roõ: Theá naøo laø naêng löïc traùch nhieäm phaùp lí? Nhöõng ngöôøi naøo ñuû vaø khoâng ñuû naêng löïc traùch nhieäm phaùp lí ? GV môû roäng: Naêng löïc traùch nhieäm phaùp lyù : Khaû naêng cuûa ngöôøi ñaõ ñaït ñoä tuoåi nhaát ñònh theo quy ñònh cuûa phaùp luaät, coù theå nhaän thöùc vaø ñieàu khieån ñöôïc haønh vi cuûa mình, töï quyeát ñònh caùch xöû söï cho ñuùng phaùp luaät vaø chòu traùch nhieäm ñoäc laäp veà haønh vi cuûa mình. Naêng löïc traùch nhieäm phaùp lyù cuûa con ngöôøi phuï thuoäc vaøo ñoä tuoåi, tình traïng söùc khoeû - taâm lyù (coù bò beänh veà taâm lyù laøm maát hoaëc haïn cheá khaû naêng nhaän thöùc veà haønh vi cuûa mình hay khoâng). °Thöù ba: Ngöôøi vi phaïm phaùp luaät phaûi coù loãi. GV neâu caâu hoûi: Theo em, boá con baïn A coù bieát ñi xe vaøo ñöôøng ngöôïc chieàu laø vi phaïm phaùp luaät khoâng? Haønh ñoäng cuûa boá con baïn A coù theå daãn ñeán haäu quaû nhö theá naøo? Haønh ñoäng ñoù coá yù hay voâ yù? GV giaûng giaûi : Neáu coi thöôøng lôïi ích XH vaø lôïi ích cuûa caù nhaân khaùc, coù theå nhaän thaáy ñöôïc haäu quaû thieät haïi cho XH hoaëc cho ngöôøi khaùc do haønh vi cuûa mình gaây ra nhöng laïi mong muoán, hoaëc ñeå maëc, hoaëc do sô xuaát ñeå noù xaûy ra thì ñoù laø haønh vi coù loãi. Loãi ñöôïc theå hieän döôùi hai hình thöùc : loãi coá yù vaø loãi voâ yù. - GV ruùt ra khaùi nieäm vi phaïm phaùp luaät. - GV ñoäng vieân, khuyeán khích HS naâng cao hieåu bieát veà phaùp luaät, giaùo duïc HS tuaân theo phaùp luaät, luaät baûo veä moâi tröôøng, luaät giao thoâng ñöôøng boä.. Chuyeån yù: Khi caùc caù nhaân, toå chöùc ñaõ vi phaïm phaùp luaät seõ phaûi chòu traùch nhieäm phaùp lyù GV hoûi: Caùc vi phaïm phaùp luaät gaây haäu quaû gì, cho ai? ­ Caàn phaûi laøm gì ñeå khaéc phuïc haäu quaû ñoù vaø phoøng ngöøa caùc vi phaïm töông töï? Tích hôïp giaùo duïc baûo veä moâi tröôøng: chaët phaù röøng seõ bò phaùp luaät xöû lyù, phaûi xöû lyù chaát thaûi ñeå baûo veä moâi tröôøng. Khi phaân tích veà lí thuyeát, GV söû duïng caùc ví duï trong SGK (traû lôøi caâu hoûi trong phaàn ví duï saùch giaùo khoa trang 21), cuøng HS neâu vaøi vuï aùn ñaõ xeùt xöû hoaëc Baøi ñoïc theâm Veát tröôït töø chieác muõ: Thuû phaïm phaïm toäi gì? Ñoäng cô? Haäu quaû gaây ra vaø ñaõ chòu hình phaït nhö theá naøo? GV lieân heä: vuï vieäc cuûa coâng ty Vedan. - GV: traùch nhieäm phaùp lyù ñöôïc aùp duïng nhaèm laøm gì? Ví duï? HS traû lôøi caù nhaân - GV nhaän xeùt, choát yù vaø ruùt ra noäi dung baøi Gv giaùo duïc hs: bieát baûo veä moâi tröôøng, taøi nguyeân cuûa ñaát nöôùc, chaáp haønh phaùp luaät cuûa nhaø nöôùc ñeå khoâng xaûy ra nhöõng haäu quaû ñaùng tieác, ñaêc bieät ôû löùa tuoåi hoïc sinh THPT. c- Caùc giai ñoaïn thöïc hieän phaùp luaät. - Giai ñoaïn 1: Giöõa caùc caù nhaân, toå chöùc hình thaønh moät quan heä xaõ hoäi do phaùp luaät ñieàu chænh (goïi laø quan heä phaùp luaät) - Giai ñoaïn 2: Caù nhaân, toå chöùc tham gia quan heä phaùp luaät thöïc hieän quyeàn vaø nghóa vuï cuûa mình 2. Vi phaïm phaùp luaät vaø traùch nhieäm phaùp lí a.- Vi phaïm phaùp luaät ­ Thöù nhaát, laø haønh vi traùi phaùp luaät Haønh vi ñoù coù theå laø: + Haønh ñoäng – laøm nhöõng vieäc khoâng ñöôïc laøm theo quy ñònh cuûa phaùp luaät hoaëc + Khoâng haønh ñoäng – khoâng laøm nhöõng vieäc phaûi laøm theo quy ñònh cuûa phaùp luaät . Haønh vi ñoù xaâm phaïm, gaây thieät haïi cho nhöõng quan heä xaõ hoäi ñöôïc phaùp luaät baûo veä. ­ Thöù hai, do ngöôøi coù naêng löïc traùch nhieäm phaùp lí thöïc hieän. ­ Thöù ba, ngöôøi vi phaïm phaùp luaät phaûi coù loãi. => Keát luaän: Vi phaïm phaùp luaät laø haønh vi traùi phaùp luaät , coù loãi do ngöôøi coù naêng löïc traùch nhieäm phaùp lí thöïc hieän, xaâm haïi caùc quan heä xaõ hoäi ñöôïc phaùp luaät baûo veä. b. Traùch nhieäm phaùp lí ­ Traùch nhieäm phaùp lí laø nghóa vuï cuûa caùc chuû theå vi phaïm phaùp luaät phaûi gaùnh chòu nhöõng bieän phaùp cöôõng cheá do Nhaø nöôùc aùp duïng. ­ Traùch nhieäm phaùp lí ñöôïc aùp duïng nhaèm : + Buoäc caù chuû theå vi phaïm phaùp luaät chaám döùt haønh vi traùi phaùp luaät . + Giaùo duïc, raên ñe nhöõng ngöôøi khaùc ñeå hoï traùnh, hoaëc kieám cheá nhöõng vieäc laøm traùi phaùp luaät 4. Cuûng coá , luyeän taäp Cho bieát caùc quyeàn vaø nghóa vuï maø coâng daân coù. Khi caùc quyeàn vaø nghóa vuï cuûa chuùng ta bò xaâm phaïm, chuùng ta giaûi quyeát nhö theá naøo? 5. Hoaït ñoäng tieáp noái Xem tröôùc phaàn : Caùc loaïi vi phaïm phaùp luaät vaø traùch nhieäm phaùp lyù. VI.Gôïi yù kieåm tra, ñaùnh giaù Trình baøy caùc daáu hieäu cuûa haønh vi vi phaïm phaùp luaät? Ví duï? Traùch nhieäm phaùp lí laø gì? Traùch nhieäm phaùp lyù ñöôïc aùp duïng nhaèm muïc ñích gì? YÙù nghóa?