Giáo án Giáo dục công dân Lớp 12 - Tiết 31, Bài 10: Pháp luật với hoà bình và sự phát triển tiến bộ của nhân loại - Năm học 2009-2010

Bµi 10: Ph¸p luËt víi hßa b×nh vµ sù ph¸t triÓn tiÕn bé cña nh©n lo¹i. TiÕt 31 Ngµy10 th¸ng 04 n¨m 2009 I. Môc tiªu bµi häc: 1. VÒ kiÕn thøc. - NhËn biÕt ®­îc kh¸i niÖm ®iÒu ­íc quèc tÕ trong quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia. - NhËn biÕt ®­îc c¸ch thùc hiÖn ®iÒu ­íc quèc tÕ ë c¸c quèc gia. - HiÓu ®­îc s¬ bé vÒ sù tham gia tÝch cùc cña ViÖt Nam vµo c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ quyÒn con ng­êi, vÒ hßa b×nh vµ hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia, vÒ héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. 2. VÒ kü n¨ng. - Ph©n biÖt ®­îc ®iÒu ­íc quèc tÕ víi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt quèc gia. - Ph©n biÖt ®­îc s¬ bé c¸c lo¹i ®iÒu ­íc vÒ quyÒn con ng­êi, vÒ hßa b×nh, vÒ héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. 3. VÒ th¸i ®é. - BiÕt h­ëng øng c¸c chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ph¸p luËt cuat Nhµ n­íc vÒ ®èi ngo¹i. - Tr©n träng t×nh ®oµn kÕt gi÷a c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. II. ph­¬ng ph¸p. - kÕt hîp c¸c ph­¬ng ph¸p ®µm tho¹i, nªu vÊn ®Ò, lµm bµi tËp t×nh huèng, gi¶i thÝch, th¶o luËn, sö dông biÓu ®å... III. Ph­¬ng tiÖn – tµi liÖu. - SGK, SGV 12, s¸ch bµi tËp t×nh huèng GDCD 12. - , S¬ ®å, biÓu b¶ng, ®Òn chiÕu, phiÕu th¶o luËn, bót d¹, giÊy A0... - Nh÷ng sè liÖu, th«ng tin cã liªn quan ®Õn néi dung bµi häc... IV. TiÕn tr×nh d¹y häc. 1. KiÓm tra bµi cò: GV hái: Em h·y nªu néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt vÒ ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc x· héi? 2. Giíi thiÖu bµi míi: Tõ sau §¹i Héi VI cña §¶ng n¨m 1986, n­íc ta ngµy cµng tham gia s©u réng vµo c¸c quan hÖ quèc tÕ, t¨ng c­êng quan hÖ h÷u nghÞ vµ hîp t¸c nhiÒu mÆt víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n­íc ®­îc thùc hiÖn th«ng qua nhiÒu h×nh thøc vµ c«ng cô kh¸c nhau, trong ®ã ph¸p luËt ®­îc coi lµ c«ng cô h÷u hiÖu nhÊt. §Ó hiÓu râ vÊn ®Ò nµy chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc h«m nay. C¸C §IÒU ¦íC QUèC TÕ Mµ VIÖT NAM §· KÝ KÕT, THAM GIA §iÒu ­íc quèc tÕ vÒ quyÒn con ng­êi - C«ng ­íc cña Liªn hîp quèc vÒ quyÒn trÎ em. - C«ng ­íc n¨m 1966 vÒ c¸c quyÒn d©n sù vµ chÝnh trÞ... §iÒu ­íc quèc tÕ vÒ hoµ b×nh, h÷u nghÞ vµ hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia - HiÖp ®Þnh ph©n vÞnh B¾c Bé gi÷a ViÖt Nam vµ Trung Quèc. - HiÖp ®Þnh khung vÒ ®Çu t­ ViÖt Nam – ASEAN.... §iÒu ­íc quèc tÕ vÒ héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ - HiÖp ®Þnh vÒ ch­¬ng tr×nh ­u ®·i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung.... 3. Häc bµi míi: Ho¹t ®éng cña GV vµ Hs Néi dung cÇn ®¹t GV: C¸ch m¹ng ViÖt Nam tõ tr­íc ®Õn nay ®Òu cã mèi quan hÖ quèc tÕ tèt ®Ñp. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n th¾ng lîi ®ã lµ cã sù gióp ®ì, hîp t¸c cña c¸c n­íc trong céng ®ång quèc tÕ, lµ ph­¬ng tiÖn h÷u hiÖu nhÊt cña quan hÖ quèc tÕ. Ph¸p luËt cã vai trß næi bËt trong viÖc b¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi, trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi v× sù ph¸t triÓn, tiÕn bé cña nh©n lo¹i. GV hái: Em h·y cho biÕt vai trß cña ph¸p luËt ®èi víi hßa b×nh vµ ph¸t triÓn tiÕn bé cña nh©n lo¹i? VD: + PL quy ®Þnh vïng l·nh thæ cña mçi quèc gia (PL ®­êng biÓn, biªn giíi, ®­êng hµng kh«ng) nÕu quèc gia nµo x©m ph¹m lµ vi ph¹m PL quèc tÕ. + T×nh h÷u nghÞ cña VN vµ c¸c n­íc trªn thÕ giíi dùa trªn c¬ së t«n träng PL cña mçi n­íc. + VN xuÊt khÈu hµng hãa sang c¸c n­íc trªn TG ph¶i tu©n thñ theo quy ®Þnh cña c¸c n­íc vÒ gi¸ c¶, thuÕ, an toµn thùc phÈm... + C«ng ­íc cña Liªn hîp quèc vÒ quyÒn trÎ em lµ quyÒn chung cho tÊt c¶ mäi ng­êi trªn TG. GVC: Muèn thùc hiÖn quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ gi÷a c¸c n­íc trªn mäi lÜnh vùc cÇn ph¶i cã ®iÒu ­íc quèc tÕ. GV: Ngµy nay, kh«ng mét quèc gia nµo ®øng ngoµi c¸c quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ mµ cã thÓ ph¸t triÓn ®­îc. H¬n bao giê hÕt, c¸c quèc gia ngµy cµng phô thuéc vµo nhau ®Ó cïng tån t¹i vµ ph¸t triÓn. §Ó hîp t¸c víi nhau, c¸c quèc gia ph¶i cïng nhau ®µm ph¸n ®Ó ®i ®Õn thèng nhÊt kÝ kÕt c¸c v¨n b¶n ph¸p lÝ quèc tÕ, trong ®ã quy ®Þnh mçi n­íc cã nh÷ng quyÒn vµ nghÜa vô g× vµ c¸ch thøc thùc hiÖn hîp t¸c nh­ thÕ nµo. V¨n b¶n ph¸p lÝ ®­îc kÝ kÕt gi÷a c¸c quèc gia ®­îc gäi lµ ®iÒu ­íc quèc tÕ. GV hái: §iÒu ­íc quèc tÕ lµ g×? GV hái: C¸c em ®· biÕt ®Õn ®iÒu ­íc quèc tÕ nµo? VÝ dô minh häa. GV: §iÒu ­íc quèc tÕ lµ tªn gäi chung, trong ®ã tõng ®iÒu ­íc quèc tÕ cã thÓ cã nh÷ng tªn gäi kh¸c nhau nh­: hiÕn ch­¬ng, hiÖp ­íc, hiÖp ®Þnh, c«ng ­íc, nghÞ ®Þnh th­, v.v VD: + HiÕn ch­¬ng Liªn hîp quèc, HiÕn ch­¬ng ASEAN,... + HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa K× ; HiÖp ®Þnh B¶o hé vµ khuyÕn khÝch ®Çu t­ gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n­íc ; HiÖp ®Þnh vÒ chÊm døt chiÕn tranh, lËp l¹i hoµ b×nh ë ViÖt Nam ; HiÖp ®Þnh ph©n ®Þnh l·nh h¶i, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ, thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam – Trung Quèc,... + HiÖp ­íc vÒ §«ng Nam ¸ kh«ng cã vò khÝ h¹t nh©n ; HiÖp ­íc vÒ biªn giíi ®Êt liÒn gi÷a ViÖt Nam - Trung Hoa ; HiÖp ­íc ­íc ho¹ch ®Þnh biªn giíi ViÖt Nam – Lµo ;... + C«ng ­íc cña LHQ vÒ quyÒn trÎ em ; C«ng ­íc vÒ chèng ph©n biÖt ®èi xö víi phô n÷ ; C«ng ­íc cña Liªn hîp quèc vÒ LuËt BiÓn ;... + NghÞ ®Þnh th­ Ki-«-t« vÒ m«i tr­êng GVKL: §iÒu ­íc quèc tÕ gi÷a hai n­íc hoÆc nhiÒu n­íc tïy theo nhu cÇu quèc gia, khu vùc, quèc tÕ. XuÊt ph¸t tõ lîi Ých cña mçi n­íc, cña khu vùc, cña céng ®ång quèc tÕ. Trong ®ã c¸c quèc gia cam kÕt thùc hiÖn quyÒn vµ nghÜa vô cña m×nh ®Ó cïng nhau sèng trong hßa b×nh vµ hîp t¸c v× sù ph¸t triÓn tiÕn bé cña nh©n lo¹i. VD: Ngµy 20/02/1990 VN phª chuÈn c«ng ­íc cña Liªn hîp quèc vÒ quyÒn trÎ em. KÓ tõ ®ã Nhµ n­íc ta ®· tiÕn hµnh ho¹t ®éng cô thÓ ®Ó thùc hiÖn c«ng ­íc nh­: Ban hµnh Pl LuËt phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc, ban hµnh LuËt B¶o vÖ ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em (1991), LuËt lao ®éng... GV hái: Gi÷a ®iÒu ­íc quèc tÕ vµ ph¸p luËt quèc gia cã mèi liªn quan víi nhau nh­ thÕ nµo? GV: §¦QT lµ mét bé phËn quan träng vµ chñ yÕu cña LuËt Quèc tÕ (trong LuËt Quèc tÕ, ngoµi ®iÒu ­íc quèc tÕ cßn cã tËp qu¸n quèc tÕ). Sau khi ®­îc ký kÕt, ®iÒu ­íc quèc tÕ b¾t ®Çu cã hiÖu lùc trªn l·nh thæ cña c¸c quèc gia thµnh viªn. C¸c quèc gia thµnh viªn ph¶i cïng nhau nghiªm chØnh thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh trong c¸c ®iÒu kho¶n cña tõng §¦QT. Sau khi §¦QT cã hiÖu lùc, nã cÇn ph¶i ®­îc thùc hiÖn ë c¸c quèc gia thµnh viªn. Th«ng th­êng, §¦QT kh«ng cã hiÖu lùc trùc tiÕp ë c¸c n­íc thµnh viªn mµ ph¶i ®­îc chuyÓn ho¸ vµo hÖ thèng ph¸p luËt quèc gia th«ng qua c¸c c¸ch thøc kh¸c nhau mµ mçi quèc gia tù x¸c ®Þnh. Thùc tiÔn thùc hiÖn PL quèc tÕ cho thÊy, c¸c quèc gia th­êng chuyÓn ho¸ b»ng c¸ch : Rµ so¸t toµn bé hÖ thèng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m PL quèc gia mµ néi dung cã liªn quan ®Õn §¦QT mµ m×nh ký kÕt. Sau ®ã cã thÓ ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m PL míi hoµn toµn hoÆc söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt hiÖn hµnh ®Ó néi dung cña nã phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña §¦QT. Cô thÓ lµ, nÕu thÊy thiÕu v¨n b¶n trong ph¸p luËt quèc gia th× ban hµnh v¨n b¶n míi hoµn toµn ; nÕu thÊy v¨n b¶n quy ph¹m PL vÒ vÊn ®Ò nµo ®ã ®· cã néi dung liªn quan ®Õn ®iÒu ­íc quèc tÕ, nh­ng néi dung mét sè quy ®Þnh ®· lçi thêi, kh«ng cßn phï hîp th× Nhµ n­íc ph¶i söa ®æi, bæ sung cho phï hîp. VD: Trong nh÷ng n¨m qua, Nhµ n­íc VN ®· ban hµnh hoÆc söa ®æi, bæ sung nhiÒu v¨n b¶n quy ph¹m PL, nh­ : Bé luËt D©n sù, LuËt Së h÷u trÝ tuÖ, LuËt Doanh nghiÖp, LuËt Doanh nghiÖp NN, LuËt §Çu t­, LuËt ThuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu, LuËt Th­¬ng m¹i, Bé luËt L§, LuËt B¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em, LuËt Quèc tÞch, LuËt Biªn giíi quèc gia,... C¸c luËt nµy ®­îc ban hµnh ®· cô thÓ ho¸ c¸c quy ®Þnh cña §¦QT vÒ quyÒn con ng­êi, vÒ hoµ b×nh, h÷u nghÞ vµ vÒ héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ. Qua c¸c luËt nµy, cã thÓ thÊy NN ViÖt Nam ®· thùc hiÖn nghiªm chØnh c¸c cam kÕt quèc tÕ ®­îc x¸c ®Þnh trong c¸c §¦QT ®a ph­¬ng vµ song ph­¬ng. Nh­ vËy, viÖc thùc hiÖn ®iÒu ­íc quèc tÕ th­êng ®­îc tiÕn hµnh ë c¸c quãc gia thµnh viªn theo c¸c c¸ch kh¸c nhau, miÔn sao cho ®iÒu ­íc quèc tÕ ®­îc thùc hiÖn nghiªm chØnh, ®Çy ®ñ vµ thèng nhÊt. 1. Vai trß cña PL ®èi víi hßa b×nh vµ sù ph¸t triÓn, tiÕn bé cña nh©n läai - Ph¸p luËt lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c quèc gia. - Ph¸p luËt lµ c¬ së ®Ó c¸c n­íc x©y dùng vµ ph¸t triÓn t×nh h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc. - Ph¸p luËt lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn hîp t¸c kinh tÕ - Th­¬ng m¹i gi÷a c¸c n­íc. - Ph¸p luËt lµ c¬ së ®Ó b¶o vÖ quyÒn con ng­êi trªn tßan thÕ giíi. 2. §iÒu ­íc quèc tÕ trong quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia a) Kh¸i niÖm ®iÒu ­íc quèc tÕ * §iÒu ­íc quèc tÕ lµ v¨n b¶n ph¸p luËt quèc tÕ do c¸c quèc gia hoÆc c¸c tæ chøc quèc tÕ tháa thuËn kÝ kÕt, nh»m ®iÒu chØnh quan hÖ gi÷a hä víi nhau trong c¸c lÜnh vùc cña quan hÖ quèc tÕ. b) Mèi quan hÖ gi÷a ®iÒu ­íc quèc tÕ vµ ph¸p luËt quèc gia - §iÒu ­íc quèc tÕ lµ mét bé phËn cña ph¸p luËt quèc tÕ. C¸c quèc gia thùc hiÖn ®iÒu ­íc quèc tÕ b»ng c¸ch: + Ban hµnh v¨n b¶n ph¸p luËt míi ®Ó cô thÓ hãa néi dung cña ®iÒu ­íc quèc tÕ hoÆc söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh cho phï hîp víi néi dung cña ®iÒu ­íc quèc tÕ liªn quan. + Tæ chøc bé m¸y c¬ quan nhµ n­íc liªn quan ®Ó thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt trªn, tøc lµ ®Ó ®iÒu ­íc quèc tÕ ®­îc thùc hiÖn ë quèc gia m×nh. 4. Cñng cè: - HÖ thèng kiÕn thøc bµi häc. 5. DÆn dß: - Lµm bµi tËp SGK - §äc phÇn tiÕp theo cña bµi. - GV giao dù ¸n cho HS lµm: Dù ¸n: “VN víi c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ héi nhËp kinh tÕ khu vùc” 6. NhËn xÐt giê häc.