Giáo án Giáo dục công dân Lớp 12 - Tiết 24: Pháp luật với sự phát triển của công dân - Năm học 2009-2010 - Nguyễn Văn Tập

LUAÄT VÔÙI SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA COÂNG DAÂN (2 tieát ) I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: 1.Veà kieán thöùc: ­ Neâu ñöôïc khaùi nieäm, noäi dung cô baûn vaø yù nghóa veà quyeàn hoïc taäp, saùng taïo vaø phaùt trieån cuûa coâng daân. ­ Trình baøy ñöôïc traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc vaø coâng daân trong vieäc baûo ñaûm vaø thöïc hieän quyeàn hoïc taäp, saùng taïo vaø phaùt trieån cuûa coâng daân. 2.Veà kiõ naêng: ­ Bieát thöïc hieän vaø coù khaû naêng nhaän xeùt vieäc thöïc hieän caùc quyeàn hoïc taäp, saùng taïo vaø phaùt trieån cuûa coâng daân theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. 3.Veà thaùi ñoä: ­ Coù yù thöùc thöïc hieän quyeàn hoïc taäp, saùng taïo vaø phaùt trieån cuûa mình; toân troïng caùc quyeàn ñoù cuûa ngöôøi khaùc II. TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP : 1. OÅn ñònh toå chöùc lôùp : 2. Kieåm tra baøi cuõ: 3. Giaûng baøi môùi: Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung chÝnh cña bµi Quyeàn hoïc taäp, saùng taïo vaø phaùt trieån cuûa coâng daân ï Quyeàn hoïc taäp cuûa coâng daân a Möùc ñoä kieán thöùc: ­ HS bieát moïi ngöôøi ñeàu coù quyeàn hoïc taäp. ­ HS hieåu khaùi nieäm quyeàn hoïc taäp vaø yù nghóa cuûa vieäc hoïc taäp. ­ HS hieåu roõ noäi dung quyeàn hoïc taäp. a Caùch thöïc hieän: GV neâu caùc tình huoáng: ­ Tình huoáng 1: Thaéng chaúng may bò beänh vaø lieät hai chaân töø naêm 3 tuoåi. Naêm nay, ñaõ 8 tuoåi maø Thaéng chöa ñöôïc ñeán tröôøng. Vì meï Thaéng cho raèng, Thaéng coù hoïc cuõng khoâng coù ích gì, maø taøn taät nhö vaäy chaéc chaúng coù tröôøng naøo nhaän vaøo hoïc. Em coù taùn thaønh yù kieán cuûa meï thaéng khoâng? Vì sao? ­ Tình huoáng 2: Sau khi toát nghieäp THCS, caû hai chò em Hieàn vaø Tuù cuøng coù nguyeän voïng vaøo hoïc lôùp 10 THPT. Nhöng vì gia ñình khoù khaên neân boá Hieàn quyeát ñònh: “Tuù laø con trai neân caàn tieáp tuïc ñi hoïc. Coøn Hieàn laø con gaùi coù hoïc cao cuõng chæ laøm ruoäng vaø ñi laáy choàng nhö nhöõng ñöùa con gaùi laøng naøy neân ôû nhaø ñeå ñôõ ñaàn cha meï.” Em coù taùn thaønh yù kieán cuûa boá Hieàn khoâng? ­ Thaønh laø moät thanh nieân daân toäc thieåu soá ôû mieàn nuùi vöøa toát nghieäp THPT. Thaønh raát yeâu thích hoäi hoaï vaø coù chuùt naêng khieáu neân muoán thi vaøo heä chính quy cuûa moät tröôøng Ñaïi hoïc Mó thuaät. Nhöng vì gia ñình khoù khaên neân anh khoâng theå thöïc hieän öôùc mô cuûa mình. Thaønh döï ñònh veà Haø Noäi kieám vieäc laøm ñeå soáng vaø phuï giuùp gia ñình, sau ñoù seõ oân luyeän thi vaøo heä taïi chöùc cuûa tröôøng Ñaïi hoïc Mó thuaät Haø Noäi ñeå hoïc vaø trôû thaønh hoaï só. Moät ngöôøi baïn khuyeân Thaønh: ôû laïi queâ höông maø laøm ruoäng, mình laø ngöôøi daân toäc, laïi laø noâng daân laøm sao trôû thaønh hoaï só ñöôïc maø hoïc mó thuaät. Khoù khaên theá naøy, bieát bao giôø môùi ñi thi vaø hoïc ñöôïc. Em coù suy nghó gì veà yù kieán cuûa baïn Thaønh? GV toå chöùc cho HS thaûo luaän nhoùm 3 tình huoáng treân. Caùc nhoùm thaûo luaän vaø cöû ñaïi dieän baùo caùo keát quaû. Caû lôùp tranh luaän, boå sung, thoáng nhaát yù kieán. GV ñöa ra ñaùp aùn : + Khoâng ñoàng yù vôùi yù kieán cuûa meï Thaéng.Vì: Ngöôøi laønh laën hat khuyeát taät ñeàu coù quyeàn vaø cô hoäi hoïc taäp nhö nhau. + Khoâng ñoàng yù vôùi yù kieán cuûa boá Hieàn. Vì, moïi ngöôøi khoâng phaân bieät nam nöõ ñeàu coù quyeàn vaø cô hoäi hoïc taäp nhö nhau. Ñieàu 10 – Luaät Giaùo naêm 2005 quy ñònh: “Hoïc taäp laø quyeàn vaø nghóa vuï cuûa coâng daân. Moïi coâng daân khoâng phaân bieät daân toäc, toân giaùo, tín ngöôõng, nguoàn goác gia ñình, ñòa vò xaõ hoäi, hoaøn caûnh kinh teá ñeàu bình ñaúng veà cô hoäi hoïc taäp Nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi taïo ñieàu kieän cho teû em khuyeát taät, treû coù hoaøn caûnh khoù khaên khaùc ñöôïc hoïc vaên hoaù vaø hoïc ngheà phuø hôïp.” + YÙ kieán cuûa Thaønh laø sai. Vì, moïi ngöôøi khoâng phaân bieät daân toäc, thaønh phaàn xaõ hoäicoù theå hoïc baát cöù ngaønh ngheà naøo phuø hôïp vôùi khaû naêng, sôû thích cuûa mình, coù theå hoïc baèng nhieàu hình thöùc nhö chính quy, taïi chöùc, ñaøo taïo töø xa, hieän taïi chöa ñöôïc theo hoïc thì coù hoïc khi naøo coù ñieàu kieän. GV yeâu caàu HS laàn löôït traû lôøi caùc caâu hoûi: ­ Em hieåu quyeàn hoïc taäp laø gì? ­ Vì sao caàn phaûi hoïc taäp? GV toång hôïp yù kieán HS vaø ñi ñeán keát luaän: + Quyeàn hoïc taäp laø quyeàn coâng daân ñöôïc hoïc töø thaáp ñeán cao, coù theå hoïc baát cöù ngaønh ngheà naøo, coù theå hoïc baèng nhieàu hình thöùc vaø coù theå hoïc thöôøng xuyeân, hoïc suoát ñôøi theo khaû naêng cuûa baûn thaân; moïi coâng daân ñeàu ñöôïc ñoái xöû bình ñaúng veà cô hoäi hoïc taäp. + Coù hoïc taäp thì môùi coù tri thöùc vaø môû roäng hieåu bieát cuûa baûn thaân ñeå laøm chuû cuoäc ñôøi mình, coù ñuû naêng löïc ñaûm baûo cuoäc soáng cuûa baûn thaân, gia ñình vöôn leân laøm giaøu vaø goùp phaàn xaây döïng, baûo veä queâ höông ñaát nöôùc. Hoïc taäp bao giôø cuõng quan troïng, nhaát laø trong neàn kinh teá trí thöùc. Löu yù: C Khoâng neân hieåu quyeàn hoïc taäp cuûa coâng daân theo nghóa chung chung maø phaûi hieåu coâng daân coù quyeàn hoïc taäp theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Ví duï, muoán hoïc ôû Tröôøng Ñaïi hoïc khoa hoïc Xaõ hoäi vaø Nhaân vaên thì phaûi döï kyø thi tuyeån vaø phaûi ñaït ñieåm quy ñònh ñoái vôùi ngaønh hoïc maø mình muoán vaøo hoïc v.v Nhö vaäy, vieäc thöïc hieän quyeàn hoïc taäp nhö theá naøo laø tuyø thuoäc vaøo khaû naêng vaø ñieàu kieän cuûa moãi ngöôøi. C Lieân heä tình huoáng 1: Duø sau naøy Hieàn coù ôû nhaø laøm ruoäng cuõng caàn hoïc heát THPT vaø coù theå theo hoïc caùc khoaù hoïc, caùc khoaù taäp huaán cho noâng daânñeå coù theâm kieán thöùc veà cuoäc soáng, kieán thöùc veà lao ñoäng saûn xuaát ñeå taêng naêng suaát lao ñoäng, vöôn leân laøm giaøu. C Lieân heä tình huoáng 2: Ngöôøi khuyeát taät cuõng caàn hoïc taäp ñeå coù hieåu bieát xaõ hoäi, ñöôïc hoaø nhaäp vôùi coäng ñoäng vaø hoïc ngheà phuø hôïp ñeå coù theå töï chaêm lo, nuoâi soáng baûn thaân GV yeâu caàu HS töï ñoïc noäi dung quyeàn hoïc taäp trong SGK. GV choát laïi. GV chuyeån yù: Ñeå taïo ñieàu kieän cho coâng daân ñöôïc phaùt trieån moïi naêng löïc caù nhaân , Nhaø nöôùc ta ñaõ thöøa nhaän vaø baûo ñaûm caùc quyeàn khaùc. ï Quyeàn saùng taïo cuûa coâng daân a Möùc ñoä kieán thöùc: ­ HS bieát veà quyeàn saùng taïo, bieát Nhaø nöôùc coâng nhaän quyeàn saùng taïo cuûa coâng daân. ­ HS hieåu khaùi nieäm vaø noäi dung quyeàn saùng taïo cuûa coâng daân. a Caùch thöïc hieän: GV neâu tình huoáng: Anh Laâm laø moät noâng daân ngheøo, môùi hoïc heát lôùp 9 nhöng thöông meï boùc laïc vaát vaû, anh maøy moø cheá taïo maùy taùch voû laïc. Thaáy Laâm vaát vaû, cha meï nhieàu laàn can ngaên: “Mình laø noâng daân thì saùng taïo laøm sao ñöôïc? Thoâi, deïp ñi con!” Laâm vaãn kieân trì nghieân cöùu vaø thöû nghieäm, hôn 1 naêm sau môùi hoaøn chænh xong maùy taùch voû laïc vaø ñaët teân cho noù laø Tuøng Laâm. Caùi maùy cuûa anh giuùp giaûm vaát vaû trong vieäc taùch voû laïc, maø naêng suaát laïi cao gaáp 40 laàn lao ñoäng thuû coâng. Laâm quyeát ñònh mang chieác maùy cuûa mình ñi ñaêng kí baûn quyeàn sôû höõu höõu coâng nghieäp. Thaáy vaäy, cha anh e ngaïi: “Oâi trôøi! Goïi laø saùng cheá thì maùy phaûi hieän ñaïi, phaûi do kó sö, tieán só saùng taïo ra môùi ñöôïc caáp baûn quyeàn sôû höõu coâng nghieäp chöù. Mang noù ñi laøm gì cho maát coâng.” Em coù suy nghó gì veà lôøi noùi cuûa cha Laâm? Vì sao? Hoïc sinh neâu yù kieán vaø tranh luaän. GV nhaän xeùt, ñöa ra ñaùp aùn: + Moïi coâng daân ñeàu coù quyeàn saùng taïo. + Coâng daân coù quyeàn ñeà nghò Nhaø nöôùc caáp baûn quyeàn sôû höõu coâng nghieäp cho saûn phaåm do mình saùng taïo ra. Caên cöù vaøo quy ñònh veà baûn quyeàn sôû höõu coâng nghieäp, cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn seõ caáp baûn quyeàn sôû höõu coâng nghieäp neáu saûn phaåm coù ñuû tieâu chuaån quy ñònh. GV giôùi thieäu Ñieàu 60 – Hieán phaùp 1992. Quyeàn saùng taïo laø quyeàn daân söï cuûa coâng daân. Quyeàn saùng taïo cuûa coâng daân bao goàm hai loaïi : + Quyeàn nghieân cöùu khoa hoïc , kó thuaät , phaùt minh , saùng cheá , caûi tieán kó thuaät , hôïp lí hoùa saûn xuaát ; + Quyeàn saùng taùc veà vaên hoïc , ngheä thuaät (quyeàn taùc giaû) vaø tham gia caùc hoaït ñoäng vaên hoùa khaùc. GV yeâu caàu HS laàn löôït traû lôøi caùc caâu hoûi: ­ Quyeàn saùng coù yù nghóa nhö theá naøo ñoái vôùi coâng daân? ­ HS coù theå thöïc hieän quyeàn saùng taïo nhö theá naøo? GV keát luaän: + Quyeàn saùng taïo laø quyeàn moãi cuûa ngöôøi ñöôïc töï do nghieân cöùu khoa hoïc, töï do tìm toøi, suy nghó ñeå ñöa ra caùc phaùt minh, saùng cheá, saùng kieán, caûi tieán kæ thuaät, hôïp lí hoaù saûn xuaát; quyeàn veà saùng taùc vaên hoïc ngheä thuaät, khaùm phaù khoa hoïc ñeå taïo ra caùc saûn phaåm, coâng trình khoa hoïc veà caùc lónh vöïc ñôøi soáng xaõ hoäi. + Quyeàn saùng taïo cuûa coâng daân bao goàm: quyeàn taùc giaû, quyeàn sôû höõu coâng nghieäp vaø quyeàn hoaït ñoäng khoa hoïc, coâng ngheä. Coâng daân coù quyeàn saùng taïo ra caùc taùc phaåm vaên hoïc, ngheä thuaät, khoa hoïc; Caùc taùc phaåm baùo chí; caùc saùng cheá, kieåu daùng coâng nghieäp, nhaõn hieäu haøng hoaù vaø tao ra caùc saûn phaåm mang tính saùng taïo trong hoaït ñoäng khoa hoïc vaø coâng ngheä 1. Quyeàn hoïc taäp, saùng taïo vaø phaùt trieån cuûa coâng daân a) Quyeàn hoïc taäp cuûa coâng daân Moïi coâng daân ñeàu coù quyeàn hoïc töø thaáp ñeán cao, coù theå hoïc baát cöù ngaønh,ngheà naøo, coù theå hoïc baèng nhieàu hình thöùc vaø coù theå hoïc thöôøng xuyeân, hoïc suoát ñôøi. b) Quyeàn saùng taïo cuûa coâng daân Quyeàn cuûa moãi ngöôøi ñöôïc töï do nghieân cöùu khoa hoïc, töï do tìm toøi, suy nghó ñeå ñöa ra caùc phaùt minh, saùng cheá, saùng kieán, caûi tieán kó thuaät, hôïp lí hoùa saûn xuaát; quyeàn veà saùng taùc vaên hoïc, ngheä thuaät, khaùm phaù khoa hoïc ñeå taïo ra caùc saûn phaåm, coâng trình khoa hoïc veà caùc lónh vöïc ñôøi soáng xaõ hoäi. Quyeàn saùng taïo cuûa coâng daân bao goàm quyeàn taùc giaû, quyeàn sôû höõ u coâng nghieäp vaø hoaït ñoäng khoa hoïc, coâng ngheä. 4. Cñng cè vµ luyÖn tËp. 5. DÆn dß: Yªu cÇu häc sinh xem tr­íc néi dung tiÕt 2.