Giáo án Giáo dục công dân Lớp 12 - Tiết 23, Bài 8: Pháp luật với sự phát triển của công dân - Năm học 2010-2011

g cuõng caàn hoïc heát THPT vaø coù theå theo hoïc caùc khoaù hoïc, caùc khoaù taäp huaán cho noâng daânñeå coù theâm kieán thöùc veà cuoäc soáng, kieán thöùc veà lao ñoäng saûn xuaát ñeå taêng naêng suaát lao ñoäng, vöôn leân laøm giaøu. C Lieân heä tình huoáng 2: Ngöôøi khuyeát taät cuõng caàn hoïc taäp ñeå coù hieåu bieát xaõ hoäi, ñöôïc hoaø nhaäp vôùi coäng ñoäng vaø hoïc ngheà phuø hôïp ñeå coù theå töï chaêm lo, nuoâi soáng baûn thaân GV yeâu caàu HS töï ñoïc noäi dung quyeàn hoïc taäp trong SGK. GV choát laïi. GV chuyeån yù: Ñeå taïo ñieàu kieän cho coâng daân ñöôïc phaùt trieån moïi naêng löïc caù nhaân , Nhaø nöôùc ta ñaõ thöøa nhaän vaø baûo ñaûm caùc quyeàn khaùc. ï Quyeàn saùng taïo cuûa coâng daân a Möùc ñoä kieán thöùc: ­ HS bieát veà quyeàn saùng taïo, bieát Nhaø nöôùc coâng nhaän quyeàn saùng taïo cuûa coâng daân. ­ HS hieåu khaùi nieäm vaø noäi dung quyeàn saùng taïo cuûa coâng daân. a Caùch thöïc hieän: GV neâu tình huoáng: Anh Laâm laø moät noâng daân ngheøo, môùi hoïc heát lôùp 9 nhöng thöông meï boùc laïc vaát vaû, anh maøy moø cheá taïo maùy taùch voû laïc. Thaáy Laâm vaát vaû, cha meï nhieàu laàn can ngaên: “Mình laø noâng daân thì saùng taïo laøm sao ñöôïc? Thoâi, deïp ñi con!” Laâm vaãn kieân trì nghieân cöùu vaø thöû nghieäm, hôn 1 naêm sau môùi hoaøn chænh xong maùy taùch voû laïc vaø ñaët teân cho noù laø Tuøng Laâm. Caùi maùy cuûa anh giuùp giaûm vaát vaû trong vieäc taùch voû laïc, maø naêng suaát laïi cao gaáp 40 laàn lao ñoäng thuû coâng. Laâm quyeát ñònh mang chieác maùy cuûa mình ñi ñaêng kí baûn quyeàn sôû höõu höõu coâng nghieäp. Thaáy vaäy, cha anh e ngaïi: “Oâi trôøi! Goïi laø saùng cheá thì maùy phaûi hieän ñaïi, phaûi do kó sö, tieán só saùng taïo ra môùi ñöôïc caáp baûn quyeàn sôû höõu coâng nghieäp chöù. Mang noù ñi laøm gì cho maát coâng.” Em coù suy nghó gì veà lôøi noùi cuûa cha Laâm? Vì sao? Hoïc sinh neâu yù kieán vaø tranh luaän. GV nhaän xeùt, ñöa ra ñaùp aùn: + Moïi coâng daân ñeàu coù quyeàn saùng taïo. + Coâng daân coù quyeàn ñeà nghò Nhaø nöôùc caáp baûn quyeàn sôû höõu coâng nghieäp cho saûn phaåm do mình saùng taïo ra. Caên cöù vaøo quy ñònh veà baûn quyeàn sôû höõu coâng nghieäp, cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn seõ caáp baûn quyeàn sôû höõu coâng nghieäp neáu saûn phaåm coù ñuû tieâu chuaån quy ñònh. GV giôùi thieäu Ñieàu 60 – Hieán phaùp 1992. Quyeàn saùng taïo laø quyeàn daân söï cuûa coâng daân. Quyeàn saùng taïo cuûa coâng daân bao goàm hai loaïi : + Quyeàn nghieân cöùu khoa hoïc , kó thuaät , phaùt minh , saùng cheá , caûi tieán kó thuaät , hôïp lí hoùa saûn xuaát ; + Quyeàn saùng taùc veà vaên hoïc , ngheä thuaät (quyeàn taùc giaû) vaø tham gia caùc hoaït ñoäng vaên hoùa khaùc. GV yeâu caàu HS laàn löôït traû lôøi caùc caâu hoûi: ­ Quyeàn saùng coù yù nghóa nhö theá naøo ñoái vôùi coâng daân? ­ HS coù theå thöïc hieän quyeàn saùng taïo nhö theá naøo? GV keát luaän: + Quyeàn saùng taïo laø quyeàn moãi cuûa ngöôøi ñöôïc töï do nghieân cöùu khoa hoïc, töï do tìm toøi, suy nghó ñeå ñöa ra caùc phaùt minh, saùng cheá, saùng kieán, caûi tieán kæ thuaät, hôïp lí hoaù saûn xuaát; quyeàn veà saùng taùc vaên hoïc ngheä thuaät, khaùm phaù khoa hoïc ñeå taïo ra caùc saûn phaåm, coâng trình khoa hoïc veà caùc lónh vöïc ñôøi soáng xaõ hoäi. + Quyeàn saùng taïo cuûa coâng daân bao goàm: quyeàn taùc giaû, quyeàn sôû höõu coâng nghieäp vaø quyeàn hoaït ñoäng khoa hoïc, coâng ngheä. Coâng daân coù quyeàn saùng taïo ra caùc taùc phaåm vaên hoïc, ngheä thuaät, khoa hoïc; Caùc taùc phaåm baùo chí; caùc saùng cheá, kieåu daùng coâng nghieäp, nhaõn hieäu haøng hoaù vaø tao ra caùc saûn phaåm mang tính saùng taïo trong hoaït ñoäng khoa hoïc vaø coâng ngheä ï Quyeàn ñöôïc phaùt trieån cuûa coâng daân GV laàn löôït neâu caùc caâu hoæ ñaøm thoaïi: ­ Caùc em ñöôïc gia ñình vaø Nhaø nöôùc quan taâm tôùi söï phaùt trieån veà trí tueä, söùc khoeû, ñaïo ñöùc nhö theá naøo? ­ Ñoái vôùi nhöõng treû em coù naêng khieáu thì Nhaø nöôùc taïo ñieàu kieän phaùt trieån naêng khieáu nhö theá naøo? ­ Vì sao caùc em coù ñöôïc söï quan taâm ñoù? ­ Em hieåu quyeàn ñöôïc phaùt trieån cuûa coâng daân laø gì? HS phaùt bieåu. GV boå sung, ñieàu chænh, keát luaän: + Caùc em coù ñöôïc söï quan taâm ñoù laø do phaùp luaät nöôùc ta quy ñònh coâng daân coù quyeàn ñöôïc phaùt trieån. + Quyeàn ñöôïc phaùt trieån laø quyeàn cuûa coâng daân ñöôïc soáng trong moâi tröôøng xaõ hoäi vaø töï nhieân coù lôïi cho söï toàn taïi, phaùt trieån veà theå chaát, trí tueä, ñaïo ñöùc; coù möùc soâng ñaày ñuû veà vaät chaát, ñöôïc hoïc, nghæ ngôi, vui chôi, giaûi trí, tham gia caùc hoaït ñoäng vaên hoaù; ñöôïc cung caáp thoâng tin vaø chaêm soùc söùc khoeû, ñöôïc khuyeán khích, boài döôõng ñeå phaùt trieån taøi naêng. GV chuyeån yù: Caùc em ñaõ bieát quyeàn ñöôïc phaùt trieån cuûa coâng daân. Vaäy noäi dung cuï theå cuûa quyeàn naøy nhö theá naøo? GV cho HS xem moät soá hình aûnh veà böõa côm ñuû chaát cuûa moät gia ñình; ngöôøi daân vuøng saâu, vuøng xa ñöôïc khaùm beänh mieãn phí, treû em ñöôïc tieâm phoøng beänh; hình aûnh HS ñi tham quan quan; hình aûnh giaø treû chôi theå thao, ñoïc boù, xem ti vi, GV hoûi: ­ Nhöõng hình aûnh vöøa xem noùi veà vaán ñeà gì trong quyeàn ñöôïc phaùt trieån cuûa coâng daân? HS phaùt bieåu. GV ñaët theâm caâu hoûi: ­ Em hieåu theá naøo laø coâng daân ñöôïc höôûng ñôøi soáng vaät chaát ñaày ñuû? Neâu ví duï. ­ Em hieåu theá naøo laø coâng daân ñöôïc höôûng ñôøi soáng tinh thaàn ñaày ñuû? Neâu ví duï. ­ Em hieåu theá naøo laø phaùt trieån toaøn dieän? Neâu ví duï. HS phaùt bieåu. GV boå sung, ñieàu chænh, keát luaän: + Coâng daân ñöôïc höôûng ñôøi soáng vaät chaát ñaày ñuû coù nghóa laø: coâng daân, ñaët bieät laø treû em ñöôïc höôûng möùc soáng, ñöôïc chaêm soùc y teá ñaày ñuû ñeå phaùt trieån veà theå chaát trong ñieàu kieän coù theå, phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh kinh teá – xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc. + Coâng daân ñöôïc höôûng ñôøi soáng tinh thaàn ñaày ñuû coù nghóa laø: ñöôïc tieáp caän caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng; ñöôïc nghæ ngôi, vui chôi, giaûi trí vaø tham gia caùc hoaït ñoäng vaên hoaù, vaên ngheä phuø hôïp vôùi löùa tuoåi; ñöôïc söû duïng caùc coâng trình vaên hoaù coâng coäng. Coâng daân ñöôïc phaùt trieån toaøn dieän coù nghóa laø: ñöôïc taïo ñieàu kieän ñeå phaùt trieån veà trí tueä, theå chaát, ñaïo ñöùc, thaåm mó, caùc naêng khieáu caù nhaân. GV neâu tình huoáng: ­ Tình huoáng 1: Thaéng môùi 6 tuoåi, ñang hoïc lôùp 1 nhöng ñaõ coù theå bôi qua con soâng roäng, nhanh hôn taát caû treû em ôû vuøng soâng nöôùc naøy. Coù ngöôøi noùi: Thaéng coù trieån voïng trôû thaønh moät vaän ñoäng vieân bôi loäi. Cha meï Thaéng caàn boài döôõng khaû naêng naøy cho con. ­ Tình huoáng 2: Haø laø moät HS thoâng minh vaø hieáu hoïc. Môùi hoïc lôùp 3 nhöng em ñaõ giaûi ñöôïc nhöõng baøi toaùn khoù vaø laøm ñöôïc nhöõng ñeà vaên cuûa lôùp 4, lôùp 5 neân neân khoâng muoán hoïc ôû chöông trình cuûa lôùp 3 nöõa. Meï Haø muoán xin cho con leân hoïc lôùp 4. Haøng xoùm coù ngöôøi khuyeán khích meï Haø laøm ñôn xin cho con leân lôùp treân, nhöng coù ngöôøi laïi noùi: “Treû con vaøo lôùp 1 coøn phaûi ñuùng ñoä tuoåi. Chaúng tröôøng naøo cho pheùp HS ñang hoïc lôùp 3 ñöôïc vöôït leân hoïc lôùp 4 ñaâu.” Em coù taùn thaønh yù kieán ñoù khoâng? Vì sao? GV toå chöùc cho HS thaûo luaän nhoùm. Caùc nhoùm cöû ñaïi dieän baùo caùokeát quaû thaûo luaän. GV nhaän xeùt vaø ñöa ra ñaùp aùn: + Tình huoáng 1: Boá meï Thaéng coù theå ñeà nghò GV daïy theå duïc ôû nhaø tröôøng giuùp ñôõ con mình. Neáu em Thaéng thöïc söï coù khaû naêng bôi loäi ñaët bieät, gia ñình neân vieát ñôn ñeà nghò Phoøng Vaên hoaù-Theå thao quaän/huyeän cöû ngöôøi boài döôõng naêng khieáu hoaëc ñöa vaøo trung taâm hay tröôøng theå thao ñeå boài döôõng, phaùt trieån naêng khieáu cuûa em. + Tình huoáng 2: Khoâng ñoàng yù vôùi yù kieán ñoù. Vì, treû em phaùt trieån sôùm veà trí tueä ñöôïc hoïc tröôùc tuoåi, hoïc vöôït lôùp, nhöng caàn phaûi qua kieåm tra ñeå xaùc ñònh ñuùng khaû naêng, trình ñoä cuûa treû. GV chuyeån yù: Quyeàn hoïc taäp, saùng taïo vaø phaùt trieån laø quyeàn cô baûn cuûa coâng daân, laø cô sôû vaø ñieàu kieän caàn thieát ñeå coâng daân ñöôïc phaùt trieån toaøn dieän. Söï coâng nhaän vaø ban haønh caùc quyeàn ñoù theå hieän baûn chaát toát ñeïp cuûa xaõ hoäi ta. Vaäy, Nhaø nöôùc coù traùch nhieäm gì trong vieäc thöïc hieän caùc quyeàn naøy? 1. Quyeàn hoïc taäp, saùng taïo vaø phaùt trieån cuûa coâng daân a) Quyeàn hoïc taäp cuûa coâng daân Moïi coâng daân ñeàu coù quyeàn hoïc töø thaáp ñeán cao, coù theå hoïc baát cöù ngaønh,ngheà naøo, coù theå hoïc baèng nhieàu hình thöùc vaø coù theå hoïc thöôøng xuyeân, hoïc suoát ñôøi. b) Quyeàn saùng taïo cuûa coâng daân Quyeàn cuûa moãi ngöôøi ñöôïc töï do nghieân cöùu khoa hoïc, töï do tìm toøi, suy nghó ñeå ñöa ra caùc phaùt minh, saùng cheá, saùng kieán, caûi tieán kó thuaät, hôïp lí hoùa saûn xuaát; quyeàn veà saùng taùc vaên hoïc, ngheä thuaät, khaùm phaù khoa hoïc ñeå taïo ra caùc saûn phaåm, coâng trình khoa hoïc veà caùc lónh vöïc ñôøi soáng xaõ hoäi. Quyeàn saùng taïo cuûa coâng daân bao goàm quyeàn taùc giaû, quyeàn sôû höõ u coâng nghieäp vaø hoaït ñoäng khoa hoïc, coâng ngheä. c) Quyeàn ñöôïc phaùt trieån cuûa coâng daân Quyeàn ñöôïc phaùt trieån laø quyeàn cuûa coâng daân ñöôïc soáng trong moâi tröôøng xaõ hoäi vaø töï nhieân coù lôïi cho söï toàn taïi vaø phaùt trieån veà theå chaát, tinh thaàn, trí tueä, ñaïo ñöùc; coù möùc soáng ñaày ñuû veà vaät chaát; ñöôïc hoïc taäp, nghæ ngôi, vui chôi, giaûi trí, tham gia caùc hoïat ñoäng vaên hoùa; ñuôïc cung caáp thoâng tin vaø chaêm soùc söùc khoûe; ñöôïc khuyeán khích, boài döôõng ñeå phaùt trieån taøi naêng. Quyeàn ñöôïc phaùt trieån cuûa coâng daân ñöôïc bieåu hieän ôû hai noäi dung: Moät laø, quyeàn cuûa coâng daân ñöôïc höôûng ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn ñaày ñuû ñeå phaùt trieån toaøn dieän. Hai laø, coâng daân coù quyeàn ñöôïc khuyeán khích, boài döôõng ñeå phaùt trieån taøi naêng. 4) Cñng cè. 5) H­íng dÉn vÒ nhµ: