Giáo án Giáo dục công dân Lớp 12 - Tiết 11, Bài 5: Quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tôn giáo - Năm học 2008-2009 - Nguyễn Văn Tập

au trong suoát quaù trình döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc. Caùc daân toäc thieåu soá nöôùc ta cö truù xen keõ treân ñòa baøn roäng lôùn, coù vò trí chieán löôïc ñaëc bieät quan troïng veà chính trò, kinh teá, an ninh, quoác phoøng vaø moâi tröôøng sinh thaùi. Moãi daân toäc coù saéc thaùi vaên hoùa rieâng, goùp phaàn taïo neân söï ña daïng, phong phuù cuûa neàn vaên hoùa Vieät Nam thoáng nhaát. Ñoàng baøo caùc daân toäc nöôùc ta coù truyeàn thoáng ñoaøn keát laâu ñôøi trong ñaáu tranh choáng giaëc ngoaïi xaâm, cheá ngöï thieân nhieân, khaéc phuïc thieân tai vaø xaây döïng ñaát nöôùc. Ngay töø khi môùi ra ñôøi vaø trong suoát quaù trình laõnh ñaïo caùch maïng, Ñaûng ta luoân xaùc ñònh vaán ñeà daân toäc, coâng taùc daân toäc vaø ñoaøn keát caùc daân toäc coù vò trí chieán löôïc quan troïng trong caùch maïng nöôùc ta. Nghò quyeát Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù II cuûa Ñaûng (1951) ñaõ khaúng dònh : “Caùc daân toäc ôû Vieät Nam ñeàu ñöôïc bình ñaúng veà quyeàn lôïi vaø nghóa vuï, phaûi ñoaøn keát giuùp ñôõ laãn nhau ñeå khaùng chieán vaø kieán quoác”. Quyeàn bình ñaúng cuûa caùc daân toäc xuaát phaùt töø quyeàn cô baûn cuûa con ngöôøi. Hieán phaùp nöôùc Vieät Nam Daân chuû Coäng hoøa naêm 1946 ghi roõ : “Taát caû quyeàn bính trong nöôùc laø cuûa toaøn theå nhaân daân Vieät Nam, khoâng phaân bieät noøi gioáng, gaùi trai, giaøu ngheøo, giai caáp, toân giaùo”, “ Ngoaøi söï bình ñaúng veà quyeàn lôïi, nhöõng quoác daân thieåu soå ñöôïc giuùp ñôõ veà moïi phöông dieän ñeå choùng tieán kòp trình ñoä chung”. Caùc baûn Hieán phaùp naêm 1959, 1980, 1992 cuûa nöôùc ta ñeàu khaúng ñònh quyeàn bình ñaúng cuûa caùc daân toäc. Moïi haønh vi chia reõ daân toäc ñeàu bò luaät phaùp nghieâm caám. * Noäi dung vaø yù nghóa quyeàn bình ñaúng giöõa caùc daân toäc GV ñöa ra caùc caâu hoûi ñeå HS thaûo luaän: ­ ÔÛ nöôùc ta coù söï cheânh leäch khaù lôùn veà trình ñoä phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi giöõa caùc daân toäc. Em haõy neâu ví duï chöùng minh. ­ Caùc chính saùch cuûa Nhaø nöôùc veà ñaàu tö phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi ñoái vôùi vuøng saâu, vuøng xa, vuøng ñoàng baøo daân toäc coù yù nghóa nhö theá naøo trong vieäc thöïc hieän quyeàn bình ñaúng giöõa caùc daân toäc? ­ Khi noùi chuyeän vôùi ñoàng baøo vaø caùn boä tænh Cao Baèng ngaøy 21/02/1961, Chuû tòch Hoà Chí minh noùi: “Ñoàng baøo taát caû caùc daân toäc, khoâng phaân bieät lôùn nhoû, phaûi yeâu thöông, giuùp ñôõ laãn nhau, phaûi ñoaøn keát chaët cheõ nhö anh em moät nhaø ñeå cuøng nhau xaây döïng Toå quoác, xaây döïng CNXH laøm cho taát caû caùc daân toäc ñöôïc haïnh phuùc, aám no”. Bình ñaúng giöõa caùc daân toäc ñöôïc theå hieän nhö theá naøo trong caâu noùi cuûa Baùc? ­ Muïc ñích cuûa vieäc thöïc hieän quyeàn bình ñaúng giöõa caùc daân toäc laø gì? ­ Haõy tìm caùc ví duï chöùng toû söï bình ñaúng giöõa caùc daân toäc trong caùc lónh vöïc: chính trò, kinh teá, vaên hoaù, xaõ hoäi. GV toång hôïp caùc yù kieán, giaûng môû roäng: + Hieán phaùp cuûa nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam ñaõ ghi roõ "nhaø nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam laø Nhaø nöôùc thoáng nhaát cuûa caùc daân toäc cuøng sinh soáng treân ñaát nöôùc Vieät Nam". Caùc daân toäc thöïc hieän quyeàn laøm chuû cuûa mình baèng hai hình thöùc: daân chuû tröïc tieáp vaø daân chuû ñaïi dieän. Vieäc caùc daân toäc cöû ñaïi bieåu cuûa mình tham gia heä thoáng cô quan daân cöû cho thaáy: Ñaïi bieåu Quoác hoäi khoùa X laø ngöôøi daân toäc thieåu soá chieám 17,3% ; soá ñaïi bieåu laø ngöôøi daân toäc trong Hoäi ñoàng nhaân daân caùc caáp nhö sau: caáp tænh chieám 18,2%, caáp huyeän chieám 18,7%, caáp xaõ chieám 22,7% so vôùi toång soá ñaïi bieåu daân cöû caáp ñoù. Ñieàu ñoù theå hieän söï bình ñaúng giöõa caùc daân toäc trong vieäc tham gia quaûn lyù Nhaø nöôùc. Ñeå khuyeán khích taïo ñieàu kieän thöïc hieän bình ñaúng giöõa caùc daân toäc trong lónh vöïc chính trò, Nhaø nöôùc quy ñònh tyû leä thích öùng ngöôøi daân toäc trong caùc cô quan daân cöû. Hieän nay, soá löôïng ñaïi bieåu quoác hoäi laø ngöôøi daân toäc thieåu soá taêng leân. Ngöôøi daân toäc thieåu soá tham gia ñaïi bieåu Hoäi ñoàng nhaân daân caùc caáp ôû mieàn nuùi vaø vuøng ñoàng baøo daân toäc thieåu soá chieám tæ leä khaù cao. + Quyeàn bình ñaúng cuûa caùc daân toäc ñaõ ñöôïc Hieán phaùp xaùc ñònh vaø ñöôïc theå hieän treân moïi lónh vöïc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi bao goàm bình ñaúng veà chính trò, bình ñaúng veà kinh teá, bình ñaúng veà vaên hoaù, giaùo duïc...Tuy nhieân, treân thöïc teá, vieäc thöïc hieän quyeàn bình ñaúng giöõa caùc daân toäc coøn moät khoaûng caùch bôûi ñieàu kieän vaø trình ñoä phaùt trieån kinh teá- xaõ hoäi cuûa caùc daân toäc khoâng ñoàng ñeàu, ñoù laø moät thöïc teá khaùch quan, vì vaäy caàn coù söï töông trôï, giuùp ñôõ laãn nhau giöõa caùc daân toäc. Cuï theå laø caùc daân toäc ña soá coù trình ñoä phaùt trieån cao hôn coù traùch nhieäm giuùp ñôõ caùc daân toäc thieåu soá, chaäm phaùt trieån vaø ngöôïc laïi. Ñaïi hoäi IX cuûa Ñaûng (4/2001) ñaõ neâu leân nguyeân taéc cô baûn cuûa Ñaûng veà chính saùch daân toäc laø: “bình ñaúng, ñoaøn keát, töông trôï, giuùp nhau cuøng phaùt trieån”. Coù bình ñaúng thì môùi thöïc hieän ñöôïc ñoaøn keát daân toäc; coù ñoaøn keát giuùp nhau cuøng phaùt trieån thì môùi thöïc hieän ñöôïc bình ñaúng daân toäc. GV neâu yù nghóa quyeàn bình ñaúng giöõa caùc daân toäc * Chính saùch cuûa Ñaûng vaø phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc veà quyeàn bình ñaúng giöõa caùc daân toäc GV ñaët ra caùc caâu hoûi ñeå HS thaûo luaän theo töøng nhoùm. Caùc nhoùm ghi yù kieán cuûa mình vaøo giaáy vaø cöû ñaïi dieän baùo caùo. Caùc caâu hoûi: ­ Em haõy cho bieát vai troø cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc ñaûm baûo quyeàn bình ñaúng veà chính trò, kinh teá, vaên hoaù giöõa caùc daân toäc. ­ Vì sao trong Quy cheá tuyeån sinh ñaïi hoïc, cao ñaúng veà chính saùch öu tieân trong tuyeån sinh coø quy ñònh: Coâng daân Vieät Nam coù cha hoaëc meï laø ngöôøi daân toäc thieåu soá thuoäc nhoùm öu tieân 1? ­ Em haõy neâu moät soá chính saùch cuûa Nhaø nöôùc nhaèm khuyeán khích treû em caùc daân toäc ñeán tröôøng? GV nhaän xeùt, ñieàu chænh, boå sung caùc yù kieán cuûa HS . GV giaûng : + Tuyeân boá quyeàn bình ñaúng cuûa caùc daân toäc trong Hieán phaùp laø söï ghi nhaän veà maët phaùp lyù, ñoàng thôøi cuõng laø söï khaúng ñònh nhaø nöôùc ta laø nhaø nöôùc cuûa taát caû caùc daân toäc sinh soáng treân ñaát nöôùc Vieät Nam. Toaøn theå boä maùy nhaø nöôùc vaø caùc cô quan trong boä maùy nhaø nöôùc ñeàu ñöôïc toå chöùc vaø hoaït ñoäng döïa treân nguyeân taéc bình ñaúng giöõa caùc daân toäc. + Trong lónh vöïc kinh teá - xaõ hoäi, ñeå quyeàn bình ñaúng giöõa caùc daân toäc ñöôïc thöïc hieän treân thöïc teá, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ñaõ ban haønh nhieàu chuû tröông, chính saùch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi ôû mieàn nuùi, vuøng ñoàng baûo daân toäc nhaèm taïo ñieàu kieän ñeå caùc daân toäc thieåu soá vöôn leân, tieán kòp trình ñoä chung cuûa caû nöôùc. Nhieàu chính saùch, chöông trình, döï aùn ñaàu tö ñaõ ñöôïc Nhaø nöôùc ñaõ trieån khai thöïc hieän laøm cho keát caáu haï taàng kinh teá - xaõ hoäi vaø ñôøi soáng nhaân daân ôû nhieàu vuøng ñoàng baøo daân toäc ñöôïc caûi thieän roõ reät. Coâng taùc xoùa ñoùi, giaûm ngheøo ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû to lôùn. Maët baèng daân trí ñöôïc töøng böôùc naâng leân. Muïc tieâu phoå caäp giaùo duïc tieåu hoïc vaø xoùa muø chöõ ñaõ vaø ñang ñöôïc thöïc hieän ; heä thoáng tröôøng phoå thoâng daân toäc noäi truù ñöôïc hình thaønh töø Trung öông ñeán tænh, huyeän, cuïm xaõ. Vaên hoùa phaùt trieån phong phuù hôn ; ñôøi soáng vaên hoùa cuûa ñoàng baøo ñöôïc naâng cao moät böôùc ; vaên hoùa truyeàn thoáng cuûa caùc daân toäc ñöôïc toân troïng, giöõ gìn vaø phaùt huy. Caùc loaïi beänh dòch cô baûn ñöôïc ngaên chaën vaø töøng böôùc ñaåy luøi ; vieäc khaùm, chöõa beänh cho ngöôøi ngheøo vuøng saâu, vuøng xa ñöôïc quan taâm hôn. 1. Bình ñaúng giöõa caùc daân toäc a) Theá naøo laø bình ñaúng giöõa caùc daân toäc? Quyeàn bình ñaúng giöõa caùc daân toäc ñöôïc hieåu laø caùc daân toäc trong moät quoác gia khoâng phaân bieät ña soá hay thieåu soá, trình ñoä vaên hoaù cao hay thaáp, khoâng phaân bieät chuûng toäc, maøu dañeàu ñöôïc Nhaø nöôùc vaø phaùp luaät toân troïng, baûo veä vaø taïo ñieàu kieän phaùt trieån. b) Noäi dung quyeàn bình ñaúng giöõa caùc daân toäc ï Caùc daân toäc ôû Vieät Nam ñeàu ñöôïc bình ñaúng veà chính trò Caùc daân toäc ñeàu coù quyeàn tham gia quaûn lí nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi, tham gia vaøo boä maùy nhaø nöôùc, tham gia thaûo luaän, goùp yù caùc vaán ñeà chung cuûa ñaát nöôùc. Quyeàn naøy ñöôïc thöïc hieän theo hai hình thöùc daân chuû tröïc tieáp vaø daân chuû giaùn tieáp. ï Caùc daân toäc ôû Vieät Nam ñeàu bình ñaúng veà kinh teá Trong chính saùch phaùt trieån kinh teá, khoâng coù söï phaân bieät giöõa caùc daân toäc ña soá vaø thieåu soá. Nhaø nöôùc luoân quan taâm ñaàu tö phaùt trieån kinh teá ñoái vôùi taát caû caùc vuøng, ñaëc bieät ôû nhöõng vuøng saâu, vuøng xa, vuøng ñoàng baøo daân toäc thieåu soá. ï Caùc daân toäc ôû Vieät Nam ñeàu bình ñaúng veà vaên hoaù, giaùo duïc Caùc daân toäc coù quyeàn duøng tieáng noùi, chöõ vieát cuûa mình. Nhöõng phong tuïc, taäp quaùn, truyeàn thoáng vaên hoaù toát ñeïp cuûa töøng daân toäc ñöôïc giöõ gìn, khoâi phuïc, phaùt huy. Caùc daân toäc ôû Vieät Nam coù quyeàn höôûng thuï moät neàn giaùo duïc cuûa nöôùc nhaø. c) YÙ nghóa quyeàn bình ñaúng giöõa caùc daân toäc Thöïïc hieän toát chính saùch caùc daân toäc bình ñaúng, ñoaøn keát, töông trôï, giuùp nhau cuøng phaùt trieån laø söùc maïnh ñaûm baûo söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa ñaát nöôùc. d) Chính saùch cuûa Ñaûng vaø phaùp luaät cuûa Nhaø nöôùc veà quyeàn bình ñaúng giöõa caùc daân toäc ­ Ghi nhaän trong Hieán phaùp vaø caùc vaên baûn phaùp luaät veà quyeàn bình ñaúng giöõa caùc daân toäc ­ Thöïc hieän chieán löôïc phaùt trieån kinh teá- xaõ hoäi ñoái vôùi vuøng ñoàng baøo daân toäc ­ Nghieâm caám moïi haønh vi kì thò vaø chia reõ daân toäc. 4. Cñng cè vµ luyÖn tËp: 5. DÆn dß: Lµm bµi tËp vµ xem tr­íc néi dung cho tiÕt 2.