Giáo án Giáo dục công dân Lớp 10 - Bài 12: Công dân với tình yêu, hôn nhân và gia đình

Bài 12 (Tiếp) CÔNG DÂN VỚI TÌNH YÊU, HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH V/TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1/Ổn định tổ chức: 2/Kiểm tra bài cũ: 1.Tình yêu là gì ? Em hãy nêu một vài quan niệm về tình yêu mà em biết? 2. Thế nào là một tình yêu chân chính? Những biểu hiện của nó? 3. Những điều nên tránh trong tình yêu? Hậu quả của quan hệ tình dục trước hôn nhân? 3/Bài mới: a)/Khám phá: b)/Kết nối: Hoạt động 1: Hôn nhân Hoạt động của GV - HS - Thảo luận, nhóm. - GV: Anh A và chị B tự ý chung sống với nhau. Sau một thời gian họ có một đứa con, một căn nhà và một số tài sản khác. Quan hệ giữa họ về mặt pháp lý có được coi là vợ chồng hay không? Tại sao? * Theo em hôn nhân là gì? cơ sở của hôn nhân? Phân biệt giữa hôn nhân và kết hôn? * Em hãy cho biết ở nước ta pháp luật quy định tuổi kết hôn là bao nhiêu?(Nam 20 tuổi, Nữ 18 tuổi) * Một cô gái hoàn cảnh gia đình khó khăn về kinh tế, nhưng khi lấy chồng lại muốn cha mẹ phải tổ chức linh đình, vì cô gái cho rằng đời người chỉ có một lần nên phải tổ chức thật to để mở mày mở mặt với bạn bè. Em có nhận xét gì về suy nghĩ của cô gái này? - HS: Đại diện trả lời. - GV: N/xét, bổ xung, kết luận. - Thảo luận, nhóm. - GV: * Theo em nguyên tắc của chế độ hôn nhân ở nước ta hiện nay là gì? * Theo em , thanh niên nam nữ khi yêu nhau có nên cho gia đình biết hay không? * Em hãy nêu những tác hại của sự ly hôn giữa vợ và chồng đối với con cái của họ? - HS: Đại diện trả lời. - GV: N/xét, bổ xung. Kết luận. Nội dung kiến thức 2. Hôn nhân a) Hôn nhân là gì? - Hôn nhân là quan hệ giữa vợ và chồng sau khi đã kết hôn. * Cơ sở của hôn nhân: Đó là tình yêu chân chính sẽ dẫn đến hôn nhân. Nó được đánh dấu bằng sự kiện kết hôn. * Hôn nhân là quan hệ vợ chồng sau khi đã kết hôn, còn kết hôn là việc nam nữ xác lập quan hệ vợ chồng theo quy định của pháp luật. * Hôn nhân thể hiện nghĩa vụ, quyền lợi và quyền hạn của vợ chồng đối với nhau, được pháp luật công nhận và bảo vệ. b) Chế độ hôn nhân ở nước ta hiện nay - Nguyên tắc của chế độ HN: + HN tự nguyện và tiến bộ. + HN một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng. *Thứ nhất, HN tự nguyện và tiến bộ: là HN dựa trên tình yêu chân chính. (Xã hội cũ, HN thường dựa trên lợi ích kinh tế, lợi ích giai cấp, tình yêu không được coi là cơ sở của HN). Tự nguyện trong HN thể hiện qua việc cá nhân được tự do kết hôn theo luật định. HN tiến bộ là HN đảm bảo về mặt pháp lý, (phải đăng ký kết hôn theo luật định). Thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau, tinh thần trách nhiệm trước xã hội và có ý thức chăm lo, bảo vệ cuộc sống gia đình hạnh phúc. HN tự nguyện tiến bộ còn thể hiện ở quyền tự do ly hôn, (khi tình yêu vợ chồng không còn nữa). Ly hôn chỉ được coi là việc bất đắc dĩ, vì nó gây hậu quả xấu cho cả hai người, đặc biệt là con cái. * Thứ hai: HN một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng. HN dựa trên tình yêu chân chính là HN một vợ một chồng, vì: tình yêu không thể chia sẻ được. Vợ chồng phải chung thuỷ, yêu thương giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Bình đẳng trong quan hệ vợ chồng là nguyên tắc cơ bản trong gia đình mới. Sự bình đẳng không phải sự cào bằng, chia đôimà là vợ chồng có nghĩa vụ, quyền lợi, quyền hạn ngang nhau trong mọi mặt của đời sống gia đình. Phải tôn trọng ý kiến, nhân phẩm, danh dự của nhau, có ý thức hoàn thành trách nhiệm đối với gia đình. *Thanh niên nam nữ yêu nhau nghiêm túc thì việc cha mẹ, gia đình biết là việc nên làm, vì họ là người từng trải, có trách nhiệm, có lời khuyên bổ ích để họ chọn bạn đời một cách đúng đắn hơn. Không nên cho rằng việc yêu đương là việc riêng tư của bản thân, không muốn cho cha mẹ biết. * Ly hôn sẽ gây nhiều hậu quả xấu, đặc biệt với con cái, đó là: trẻ không được nuôi dưỡng, chăm sóc (nuôi dạy và học tập) đầy đủ như trước, vì lúc này chỉ được bố hoặc mẹ chăm lo, thậm chí không có ai chăm lo, phải bước vào đời sớm hoặc ở với người khác, đời sống tinh thàn thiếu thốn và bị tổn thương. Hoạt động 2: Gia đình, chức năng của gia đình, các mối quan hệ gia đình và trách nhiệm của các thành viên. Hoạt động của GV-HS Thảo luận, nhóm. - GV: * Theo em, gia đình là gì? * Chức năng của gia đình? Theo em, một gia đình VN nên có mấy con? Vì sao? * Gia đình có tổ chức sản xuất, kinh doanh hoặc hoạt động dịch vụ không? Việc đó giúp gì cho gia đình em? * Để góp phần xây dựng gia đình mình yên vui, hạnh phúc, em có thể làm được gì? * Có người cho rằng việc giáo dục trẻ em là việc của nhà trường. Em có nhận xét gì về ý kiến này - HS: Đại diện trả lời. - GV: N/xét, bổ xung, kết luận. Nội dung kiến thức 3. Gia đình, chức năng của gia đình, các mối quan hệ gia đình và trách nhiệm của các thành viên. a) Gia đình là gì? - Gia đình là một cộng đồng người chung sống và gắn bó với nhau bởi hai mối quan hệ cơ bản là quan hệ hôn nhân và quan hệ huyết thống. (Quan hệ HN là quan hệ vợ chồng, Quan hệ huyết thống là quan hệ giữa cha mẹ, con cái, ông bà, anh chị em ruột với nhau). b) Chức năng của gia đình. - Chức năng duy trì nòi giống. - Chức năng kinh tế. ( sx, kinh doanh, dịch vụ phù hợp khả năng, điều kiện, tạo thu nhập chính đáng). - Chức năng tổ chức đời sống gia đình. - Chức năng nuôi dưỡng, giáo dục con cái. * Một gia đình VN nên có từ 1 đến 2 con, vì: Gia đình ít con cha mẹ có đủ điều kiện nuôi dạy con cái tốt. Là thực hiện tốt KHHGĐ. * Gia đình có tổ chức sản xuất, kinh doanh hoặc hoạt động dịch vụ. Việc đó giúp gì cho gia đình tạo nguồn thu nhập chính đáng để đáp ứng ngày càng tốt hơn những nhu cầu vc & tt của gia đình. * Để góp phần xây dựng gia đình mình yên vui, hạnh phúc, em có thể làm được: giúp đỡ gia đình trong công việc hàng ngày, gia đình phải trở thành nơi mọi người yêu thương, quan tâm, chăm sóc giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ. * Có người cho rằng việc giáo dục trẻ em là việc của nhà trường, ý kiến này không đúng, vì việc giáo dục toàn diện đòi hỏi phải kết hợp giáo dục nhà trường, gia đình và xã hội. Hoạt động 3: Thực hành, luyện tập: Hoạt động của GV-HS - Thảo luận, nhóm. - GV: * Trong gia đình mối quan hệ quan trọng nhất là quan hệ nào? Vì sao? * Theo em, một gia đình mà vợ chồng luôn bất hoà sẽ ảnh hưởng như thế nào đến con cái? * Để trở thành người con hiếu thảo, em phải làm gì? * Em đã làm gì để phụng dưỡng, chăm sóc ông bà? Em có thích những việc đó không? * Em hiểu thế nào về câu “Anh em như thể chân tay”? - HS: Đại diện trả lời. - GV: N/xét, bổ xung, kết luận. Nội dung kiến thức cơ bản c) Mối quan hệ gia đình và trách nhiệm của các thành viên. - Quan hệ giữa vợ và chồng. (Dựa trên cơ sở tình yêu và được pháp luật thừa nhận, vợ chồng phải chung thuỷ, yêu thương, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau xây dựng gia đình ấm no, hoà thuận, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc). - Quan hệ giữa cha mẹ và con cái. (Cha mẹ phải yêu thương, nuôi dưỡng, tạo điều kiện học tập nên người, không phân biệt đối sử giữa các con, giáo dục con cái trở thành người công dân có ích cho xã hội). - Quan hệ giữa ông bà và các cháu. (Ông bà yêu thương, quan tâm chăm sóc, giáo dục các cháu sống mẫu mực, nêu gương tốt. Cháu phải yêu thương, kính trọng, hiếu thảo, phụng dưỡng ông bà). - Quan hệ giữa anh chị em. ( Phải gắn bó, yêu thương, tôn trọng, đùm bọc, bảo ban, chăm sóc giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống). * Để trở thành người con hiếu thảo, em phải kính yêu và biết vâng lời cha mẹ, học tập tốt để cha mẹ vui lòng, có ý thức tiết kiệm và quý trọng tài sản gia đình, lao động phù hợp lứa tuổiđể giúp đỡ cha mẹ. d/Vận dụng: - HS thấy được tình yêu nam nữ là tình cảm tự nhiên của con người, tình cảm này rất mãnh liệt và thiêng liêng con người phải biết tôn trọng và bảo vệ. - Xã hội ta tình yêu chân chính tất yếu dẫn đến HN và xây dựng gia đình hạnh phúc, là nền tảng để xã hội ổn định và phát triển. 4/Hướng dẫn về nhà: -Làm bài tập. -GV giao nhiệm vụ cho HS chuẩn bị nội dung cho bài học sau VI/ RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: