Giáo án Giáo dục công dân Khối 12 - Tiết 28, Bài 9: Pháp luật với sự phát triển bền vững của đất nước - Năm học 2009-2010

TiÕt 28 Ngµy so¹n 29/12/2009 Bµi 9 PH¸P LUËT VíI Sù PH¸T TRIÓN BÒN V÷NG CñA §ÊT N¦íC I. MôC TI£U BµI HäC: 1.VÒ kiÕn thøc: - HiÓu ®­îc vai trß cña ph¸p luËt ®èi víi sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n­íc. - Tr×nh bµy ®­îc mét sè néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi, b¶o vÖ m«i tr­êng vµ b¶o ®¶m quèc phßng, an ninh. 2.VÒ ki n¨ng: - BiÕt thùc hiÖn quyÒn vµ nghÜa vô c«ng d©n trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi, b¶o vÖ m«i tr­êng vµ b¶o ®¶m quèc phßng, an ninh. 3.VÒ th¸i ®é: - T«n träng vµ nghiªm chØnh thùc hiÖn quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi, b¶o vÖ m«i tr­êng vµ b¶o ®¶m quèc phßng, an ninh. II. PH¦¥NG PH¸P : ThuyÕt tr×nh, ®µm tho¹i, th¶o luËn nhãm, t¹o t×nh huèng, trùc quan, III. PH¦¥NG TIÖN D¹Y HäC: - Tranh, ¶nh, s¬ ®å, giÊy khæ to. - Cã thÓ sö dông vi tÝnh, m¸y chiÕu. IV. TIÕN TR×NH L£N LíP : 1. æn ®Þnh tæ chøc líp : 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Gi¶ng bµi míi: Mét ®Êt n­íc ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ mét ®Êt n­íc cã sù t¨ng tr­ëng liªn tôc vµ v÷ng ch¾c vÒ kinh tÕ, cã sù b¶o ®¶m æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn vÒ v¨n ho¸, x· héi, cã m«i tr­êng ®­îc b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn, cã nÒn quèc phßng vµ an ninh v÷ng ch¾c. Trong sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n­íc, ph¸t luËt cã vai trß nh­ thÕ nµo? Bao gåm nh÷ng néi dung g×? Chóng ta sÏ t×m hiÓu trong néi dung bµi häc nµy Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß KiÕn thøc c¬ b¶n Mét sè néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt vÒ ph¸t triÓn vÒ v¨n hãa GV sö dông ph­¬ng ph¸p thuyÕt tr×nh kÕt hîp víi ®µm tho¹i. GV hái: ?ThÕ nµo lµ ph¸p luËt vÒ ph¸t triÓn v¨n ho¸? HS trao ®æi, ph¸t biÓu. GV nhËn xÐt, ®iÒu chØnh, bæ sung. GV gi¶ng: Ph¸p luËt vÒ ph¸t triÓn v¨n ho¸ ViÖt Nam lµ hÖ thèng c¸c quy ph¹m ph¸p luËt vÒ x©y dùng nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp vµ toµn cÇu ho¸; x©y dùng ®êi sèng v¨n ho¸, nÕp sèng v¨n ho¸, gia ®×nh v¨n ho¸ ; nghiªm cÊm, lo¹i trõ truyÒn b¸ t­ t­ëng vµ v¨n ho¸ ph¶n ®éng, ®åi truþ ; gi÷ g×n vµ ph¸t triÓn c¸c di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ vµ di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ ; t«n träng ®¹o døc, truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc ViÖt Nam ; t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ho¹t ®éng xuÊt b¶n vµ th«ng tin ®¹i chóng ph¸t triÓn ; b¶o ®¶m d©n chñ cho mäi ho¹t ®éng s¸ng t¹o v¨n häc, nghÖ thuËt ®Ó nh©n d©n ®­îc h­ëng thô nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt cã gi¸ trÞ. C¸c quy ®Þnh nµy cña ph¸p luËt ®­îc thÓ hiÖn trong Bé luËt D©n sù, LuËt Së h÷u trÝ tuÖ, LuËt Di s¶n v¨n ho¸, LuËt XuÊt b¶n, LuËt B¸o chÝ vµ trong c¸c nghÞ ®Þnh h­íng dÉn thi hµnh c¸c luËt nµy. GV ®Æt vÊn ®Ò: Ph¸p luËt vÒ ph¸t triÓn v¨n ho¸ bao gåm nhiÒu néi dung kh¸c nhau, trong ®ã mét trong nh÷ng néi dung quan trong nhÊt lµ ph¸p luËt vÒ di s¶n v¨n ho¸ ThÕ nµo lµ di s¶n v¨n ho¸ ? Ph¸p luËt vÒ di s¶n v¨n ho¸ bao gåm nh÷ng néi dung g× ? HS trao ®æi, ph¸t biÓu: GV gi¶ng: + Di s¶n v¨n ho¸ bao gåm di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ vµ di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ, lµ s¶n phÈm tinh thÇn, vËt chÊt cã gi¸ trÞ lÞch sö, v¨n ho¸, khoa häc, ®­îc l­u truyÒn tõ thÕ hÖ nµy sang thÕ hÖ kh¸c. Di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ lµ s¶n phÈm tinh thÇn cã gi¸ trÞ lÞch sö, v¨n ho¸, khoa häc, ®­îc l­u gi÷ b»ng trÝ nhí, ch÷ viÕt, ®­îc l­u truyÒn b»ng truyÒn miÖng, truyÒn nghÒ, tr×nh diÔn vµ c¸c h×nh thøc l­u gi÷, l­u truyÒn kh¸c, bao gåm tiÕng nãi, ch÷ viÕt, t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt, khoa häc, ng÷ v¨n truyÒn miÖng, diÔn x­íng d©n gian, lèi sèng, nÕp sèng, lÔ héi, bÝ quyÕt vÒ nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng, tri thøc vÒ y, d­îc häc cæ truyÒn, vÒ v¨n ho¸ Èm thùc, vÒ trang phôc truyÒn thèng d©n téc vµ nh÷ng tri thøc d©n gian kh¸c. Di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ lµ s¶n phÈm vËt chÊt cã gi¸ trÞ lÞch sö, v¨n ho¸, khoa häc, bao gåm di tÝch lÞch sö – v¨n ho¸, danh lam th¾ng c¶nh, di vËt, cæ vËt, b¶o vËt quèc gia. + Ph¸p luËt vÒ di s¶n v¨n ho¸ lµ tæng thÓ c¸c quy ph¹m ph¸p luËt quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n­íc, x· héi vµ c«ng d©n trong c«ng t¸c b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn c¸c di s¶n v¨n ho¸ d©n téc ; x¸c ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n ®èi víi di s¶n v¨n ho¸ ë n­íc ta. Nh÷ng néi dung nµy ®­îc quy ®Þnh trong HiÕn ph¸p vµ LuËt Di s¶n v¨n ho¸. Ph¸p luËt n­íc ta quy ®Þnh vÒ quyÒn, tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n­íc vµ quyÒn, nghÜa vô cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n ®èi víi di s¶n v¨n ho¸ cña d©n téc. - QuyÒn vµ tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n­íc :   QuyÒn cña Nhµ n­íc ®èi víi di s¶n v¨n ho¸ ®­îc thÓ hiÖn theo nguyªn t¾c : mäi di s¶n v¨n ho¸ ë trong lßng ®Êt thuéc ®Êt liÒn, h¶i ®¶o, ë vïng néi thuû, l·nh h¶i, vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ vµ thÒm lôc ®Þa cña n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®Òu thuéc së h÷u toµn d©n ; di s¶n v¨n ho¸ ph¸t hiÖn ®­îc mµ kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc chñ së h÷u, thu ®­îc trong qu¸ tr×nh th¨m dß, khai quËt kh¶o cæ ®Òu thuéc së h÷u toµn d©n. Gi¸m ®èc Së V¨n ho¸ - Th«ng tin cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc viÖc thu nhËn c¸c di vËt, cæ vËt, b¶o vËt quèc gia ®Ó t¹m nhËp vµo kho b¶o qu¶n cña b¶o tµng cÊp tØnh n¬i phat hiÖn di vËt, cæ vËt, b¶o vËt quèc gia.   Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch b¶o vÖ vµ ph¸t huy gi¸ trÞ di s¶n v¨n ho¸ nh»m n©ng cao ®êi sèng tinh thÇn cña nh©n d©n, gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña ®Êt n­íc; khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®ãng gãp, tµi trî cho viÖc b¶o vÖ vµ ph¸t huy gi¸ trÞ di s¶n v¨n ho¸. - QuyÒn vµ nghÜa vô cña tæ chøc, c¸ nh©n ®èi víi di s¶n v¨n ho¸ : Di s¶n v¨n ho¸ lµ tµi s¶n quý gi¸ cña ®Êt n­íc, v× vËy viÖc b¶o vÖ di s¶n v¨n ho¸ lµ quyÒn vµ nghÜa vô cña mäi c«ng d©n vµ tæ chøc. Mäi tæ chøc, c¸ nh©n ph¶i cã nghÜa vô t«n träng, b¶o vÖ vµ ph¸t huy gi¸ trÞ di s¶n v¨n ho¸; th«ng b¸o kÞp thêi ®Þa ®iÓm ph¸t hiÖn di vËt, cæ vËt, b¶o vËt quèc gia do m×nh t×m ®­îc cho c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn n¬i gÇn nhÊt; giao nép c¸c di vËt, cæ vËt, b¶o vËt quèc gia do m×nh t×m thÊy cho c¬ quan v¨n ho¸ - th«ng tin ë ®Þa ph­¬ng; ng¨n chÆn hoÆc ®Ò nghÞ c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn ng¨n chÆn, xö lý kÞp thêi nh÷ng hµnh vi ph¸ ho¹i, chiÕm ®o¹t, sö dông tr¸i phÐp di s¶n v¨n ho¸. GV yªu cÇu HS ®äc c¸c ®iÒu 22, 23, 24 cña LuËt Di s¶n v¨n ho¸ trong phÇn T­ liÖu tham kh¶o (SGK). b) Mét sè néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt vÒ ph¸t triÓn vÒ v¨n hãa Ph¸p luËt vÒ sù ph¸t triÓn v¨n hãa ViÖt Nam ®­îc quy ®Þnh trong HiÕn ph¸p, Bé luËt D©n sù, LuËt Di s¶n v¨n hãa, LuËt XuÊt b¶n, LuËt B¸o chÝ, v.v §ã lµ hÖ thèng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ x©y dùng nÒn v¨n hãa ViÖt Nam tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc; nguyªn t¾c qu¶n lÝ nhµ n­íc vÒ v¨n hãa; x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa, nÕp sèng v¨n minh, gia ®×nh v¨n hãa; nghiªm cÊm, läai trõ truyÒn b¸ t­ t­ëng vµ v¨n hãa ph¶n ®éng, ®åi trôy; gi÷ g×n vµ ph¸t triÓn c¸c di s¶n v¨n hãa vËt thÓ vµ di s¶n v¨n hãa phi vËt thÓ; x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n­íc t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó nh©n d©n ®­îc th­ëng thøc nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt cã gi¸ trÞ. c) Mét sè néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt trong ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc x· héi Ph¸p luËt khuyÕn khÝch c¸c c¬ së kinh doanh t¹o ra nhiÒu viÖc lµm míi. Ph¸p luËt quy ®Þnh, Nhµ n­íc sö dông c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ - tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn xãa ®ãi, gi¶m nghÌo. LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh vµ Ph¸p lÖnh D©n sè ®· quy ®Þnh c«ng d©n cã nghÜa vô thùc hiÖn kÕ häach hãa gia ®×nh; x©y dùng gia ®×nh h¹nh phóc bÒn v÷ng; LuËt B¶o vÖ, Ch¨m sãc søa kháe nh©n d©n quy ®Þnh c¸c biÖn ph¸p gi¶m tØ lÖ m¾c bÖnh, n©ng cao thÓ lùc, t¨ng tuæi thä vµ b¶o ®¶m ph¸t triÓn gièng nßi. LuËt Phßng, chèng ma tóy, Ph¸p lÖnh Phßng, chèng m¹i d©m quy ®Þnh vÒ phßng, chèng téi ph¹m, ng¨n chÆn vµ bµi trõ c¸c tÖ n¹n x· héi, nhÊt lµ n¹n m¹i d©m, ma tóy; ng¨n chÆn, ®Èy lïi ®¹i dÞch HIV/AIDS, 4) Cñng cè. Bµi tËp 4, 5 SGK 5) H­íng dÉn vÒ nhµ §äc tr­íc phÇn tiÕp theo