Giáo án Giáo dục công dân Khối 11 - Tiết 4 - Bài 2: Hàng hoá - Tiền tệ - Thị trường - Năm học 2009-2010

TiÕt 4. Ngµy so¹n: 20/08/2009 Bµi 2 hµng ho¸ - tiÒn tÖ - thÞ tr­êng I. Môc tiªu 1) VÒ kiÕn thøc: - N¾m ®­îc nguån gèc vµ b¶n chÊt cña tiÒn tÖ. - C¸c chøc n¨ng cña tiÒn tÖ. - Quy luËt l­u th«ng tiÒn tÖ. 2) VÒ kü n¨ng: Gi¶i thÝch ®­îc c¸c hiÖn t­îng thùc tiÔn, vËn dông kiÕn thøc ®· häc vµo ®êi sèng cña b¶n th©n. 3) VÒ th¸i ®é: - ThÊy ®­îc tÇm quan träng cña ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ . - Coi träng viÖc s¶n xuÊt hµng ho¸, nh­ng kh«ng sïng b¸i hµng ho¸, tiÒn tÖ. II.PHÖÔNG PHAÙP : Thuyeát trình, vaán ñaùp, thaûo luaän nhoùm, taïo tình huoáng, tröïc quan, III. ph­¬ng tiÖn d¹y häc: S¬ ®å, biÓu b¶ng, b¶ng phô, phiÕu häc tËp ... IV- tiÕn tr×nh lªn líp 1) Tæ chøc líp: 2) KiÓm tra bµi cò: 1) H·y tr×nh bµy KN hµng ho¸, vÏ s¬ ®å 3 ®iÒu kiÖn ®Ó SP trë thµnh hµng ho¸ ? Ph©n tÝch ? LÊy VD thùc tiÔn minh ho¹ ? 3) Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß KiÕn thøc c¬ b¶n Sau khi ®· so¹n bµi ë nhµ c¸c em cho biÕt khi nµo th× tiÒn tÖ xuÊt hiÖn ? Gäi 1, 2 HS tr¶ lêi. GV kÕt luËn: Sù ra ®êi cña tiÒn tÖ ®· tr¶i qua nh÷ng h×nh th¸i gi¸ trÞ nµo ? GV treo s¬ ®å h×nh th¸i gi¸ trÞ gi¶n ®¬n hay ngÉu nhiªn. Ph©n tÝch, lÊy VD minh ho¹. HS nhËn xÐt vÒ h×nh th¸i nµy vµ lÊy VD kh¸c ngoµi VD GV ®· nªu. H×nh th¸i nµy xuÊt hiÖn khi XH c«ng x· nguyªn thuû tan r·, lóc nµy s¶n phÈm ®em trao ®æi cßn Ýt, mang tÝnh ngÉu nhiªn. T¹i sao l¹i gäi h×nh th¸i gi¸ trÞ ®Çy ®ñ hay më réng ? Dù kiÕn HS tr¶ lêi: Khi SX hµng ho¸ ph¸t triÓn h¬n, hµng ho¸ ®em trao ®æi nhiÒu h¬n .. GV: Treo s¬ ®å ph©n tÝch, lÊy VD minh ho¹. Trong h×nh th¸i nµy gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ®ãng vai trß g× ? Dù kiÕn HS tr¶ lêi: Gi¸ trÞ cña c¶i hµng ho¸ ®­îc biÓu hiÖn ë 1 lo¹i hµng ho¸ ®ãng vai trß vËt ngang gi¸ chung. GV: §­a ra th«ng tin ph¶n håi, ph©n tÝch, lÊy VD. GV: Ph©n tÝch cho HS thÊy ®­îc khi ph¸t triÓn cã nhiÒu mÆt hµng lµm vËt ngang gi¸ chung, c¸c ®Þa ph­¬ng sÏ gÆp khã kh¨n trong viÖc trao ®æi => khi ®ã ng­ê i ta thèng nhÊt lÊy vµng lµm VNCC -> h×nh th¸i tiÒn tÖ xuÊt hiÖn. Theo em t¹i sao vµng cã vai trß lµ tiÒn tÖ ? HS tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh. GV kÕt luËn: Ban ®Çu ng­êi ta lÊy vµng, b¹c lµm vËt ngang gi¸ chung ®­îc cè ®Þnh ë vµng. GV: Nªu VD VD: 1 chiÕc bót bi = 100®. Yªu cÇu HS ph©n tÝch, ®Ó thÊy ®­îc tiÒn tÖ biÓu hiÖn gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ ®­îc ®o l­êng nh­ thÕ nµo. GV ph©n tÝch c thøc sau: H - T - H VD: Nép thuÕ, tr¶ nî, tr¶ tiÒn mua chÞu hµng ... GV ph¶i ph©n tÝch râ c«ng thøc P.Q M = --------- V Theo em hiÖn t­îng l¹m ph¸t tiÒn tÖ lµ l¹m ph¸t tiÒn giÊy hay tiÒn vµng ? Dù kiÕn HS tr¶ lêi: §ã lµ l¹m ph¸t tiÒn giÊy - v× tiÒn giÊy kh«ng cã gi¸ trÞ thùc. VËy theo em tiÒn giÊy ra ®êi tõ khi nµo ? Nã ra ®êi nh­ thÕ nµo ? Gäi HS tr¶ lêi. GV kÕt luËn, ph©n tÝch. 2) TiÒn tÖ: a Nguån gèc vµ b¶n chÊt cña tiÒn tÖ: TiÒn tÖ xuÊt hiÖn lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi cña s¶n xuÊt, trao ®æi hµng ho¸ vµ c¸c h×nh th¸i gi¸ trÞ. Cã 4 h×nh thµnh gi¸ trÞ xuÊt hiÖn sau ®©y: - H×nh th¸i gi¸ trÞ gi¶n ®¬n hay ngÉu nhiªn. Trao ®æi trùc tiÕp hµng lÊy hµng => VD 1 con gµ 10kg thãc H×nh th¸i t­¬ng ®èi H×nh th¸i ngang gi¸ - H×nh th¸i gi¸ trÞ ®Çy ®ñ hay më réng. HoÆc 10kg thãc 1 con gµ HoÆc 5kg chÌ trao ®æi HoÆc 2 c¸i r×u trùc tiÕp HoÆc 0,2g vµng hµng ho¸ - H×nh th¸i chung cña gi¸ trÞ. Trao ®æi gi¸n tiÕp th«ng qua mét hµng ho¸ lµm vËt ngang gi¸ chung. VD: 1 con gµ = 10 kg thãc = 5kg chÌ = 1m v¶i 2 c¸i r×u = 0,2g vµng = - H×nh th¸i tiÒn tÖ: VD: 1 con gµ = 10 kg thãc = 5kg chÌ = 0,2g vµng 2 c¸i r×u = 1m v¶i = V×: - Vµng còng lµ mét lo¹i hµng ho¸, gi¸ trÞ cña vµng ®­îc ®o b»ng l­îng L§XHCT. Vµng cßn lµ thø kim lo¹i quý hiÕm, cã gi¸ trÞ lín. - Vµng cã thuéc tÝnh tù nhiªn thÝch hîp víi vai trß lµm tiÒn tÖ. => Nh­ vËy tiÒn tÖ lµ hµng ho¸ ®Æc biÖt ®­îc t¸ch ra lµm vËt ngang gi¸ chung cho tÊt c¶ hµng ho¸, lµ sù biÓu hiÖn chung cña gi¸ trÞ, ®ång thêi tiÒn tÖ biÓu hiÖn mèi quan hÖ s¶n xuÊt hµng ho¸ => b¶n chÊt cña tiÒn tÖ. b) C¸c chøc n¨ng cña tiÒn tÖ: - Th­íc ®o gi¸ trÞ: TiÒn tÖ dïng ®Ó ®o l­êng vµ biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña hµng ho¸. Gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ®­îc biÓu hiÖn b»ng 1 l­îng tiÒn nhÊt ®Þnh, ®­îc gäi lµ gi¸ c¶. - Ph­¬ng tiÖn l­u th«ng: Víi chøc n¨ng nµy tiÒn cã vai trß m«i giíi trong qu¸ tr×nh l­u th«ng hµng ho¸. - Ph­¬ng tiÖn cÊt tr÷: Tøc lµ tiÒn tÖ rót khái l­u th«ng ®­îc cÊt tr÷ ®Ó khi cÇn ®em ra mua hµng. Nh­ng lµm ®­îc chøc n¨ng nµy tiÒn ph¶i ®ñ gi¸ trÞ. - Ph­¬ng tiÖn thanh to¸n: TiÒn ®­îc dïng ®Ó chi tr¶ sau khi giao dÞch, mua b¸n. - TiÒn tÖ thÕ giíi: Khi tiÒn cã chøc n¨ng tiÒn tÖ thÕ giíi ®ã lµ khi trao ®æi hµng ho¸ v­ît ra khái biªn giíi quèc gia. c) Quy luËt l­u th«ng tiÒn tÖ: - §­îc thÓ hiÖn b»ng c«ng thøc sau P.Q M = --------- V - HiÖn t­îng l¹m ph¸t tiÒn tÖ. TiÒn vµng lµ tiÒn cã ®Çy ®ñ gi¸ trÞ cho nªn nÕu sè l­îng nhiÒu h¬n møc cÇn thiÕt cho l­u th«ng hµng ho¸ sÏ rêi khái l­u th«ng ®i vµo cÊt gi÷. Ng­îc l¹i tiÒn giÊy chØ lµ ký hiÖu cña gi¸ trÞ, v× vËy khi tiÒn giÊy sè l­îng tiÒn giÊy ®­îc ®­a vµo l­u th«ng v­ît qu¸ møc cÇn thiÕt sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng l¹m ph¸t . - Sù ra ®êi cña tiÒn giÊy: Sau khi tr¶i qua c¸c h×nh th¸i gi¸ trÞ vµ cuèi cïng tiÒn tÖ ra ®êi vµ ®­îc thèng nhÊt cè ®Þnh lµ tiÒn vµng . Th× khi ®­a vµo l­u th«ng thÊy tiÒn vµng bÞ hao mßn => gi¸ trÞ kh«ng b»ng gi¸ trÞ thùc => ra ®êi tiÒn ®óc => nh­ng trong l­u th«ng tiÒn ®óc còng hao mßn => ra ®êi tiÒn giÊy. 4) Cñng cè. Gäi HS ch÷a bµi tËp 7. 5) H­íng dÉn vÒ nhµ: §äc l¹i bµi, tr¶ lêi c¸c c©u hái,4,5,6,7.