Đề thi tuyển sinh Lớp 10 THPT chuyên môn Hóa học - Tỉnh Ninh Bình

2014 Môn: Hóa học Ngày thi: 21/6/2013 Thời gian làm bài:150 phút (không kể thời gian giao đề) Đề thi gồm 05 câu trong 01 trang Câu 1 (2,0 điểm): 1. Hoàn thành các phương trình phản ứng sau: a) FeS2 + … SO2 + … d) Ca(HCO3)2 (dư) + NaOH ... + ... + ... b) NaHSO4 + Ba(HCO3)2 ... + … + … + … e) Cu + .... CuSO4 + ... c) CH3COONa + ... … + … g) P2O5 + NaOH (dư) … + … (1) (4) 2. Chọn các chất thích hợp và viết phương trình phản ứng hoàn thành dãy chuyển hoá sau: (3) (2) (10) (9) X Y Z (8) (5) A T A Oxit của A (7) (6) M N P (Biết A là kim loại màu trắng bạc, có hoá trị không đổi; X, Y, Z, M, N, P, T là các hợp chất khác nhau của A) Câu 2 (2,0 điểm): 1. Xác định các chất hữu cơ A, B, C, D và hoàn thành các phương trình phản ứng sau: (ghi rõ điều kiện nếu có) A + ... B (1) C + B D + H2O (4) B + ... C + H2O (2) D + NaOH(dd) B + ... (5) B + O2 CO2 + H2O (3) B A + ... (6) 2. Có các dung dịch: C2H5OH, CH3COOH, glucozơ, saccarozơ, hồ tinh bột và các chất lỏng: Lòng trắng trứng, C6H6 (benzen), CH3COOC2H5. Hãy nhận biết các dung dịch và các chất lỏng ở trên; biết chúng được đựng trong các bình mất nhãn riêng biệt. Câu 3 (2,25 điểm): 1. Hỗn hợp G gồm Na và Al. Cho 16,9 gam G vào nước dư thu được 12,32 lít khí H2 (đktc). Tính khối lượng mỗi kim loại trong G. 2. Lập sơ đồ tách riêng các kim loại Al, Fe và Mg ra khỏi hỗn hợp ở dạng bột bằng phương pháp hóa học. Câu 4 (2,25 điểm): 1. Cho 6,44 gam hỗn hợp Q (gồm Mg và Fe) vào 500 ml dung dịch AgNO3 pM. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được chất rắn A nặng 24,36 gam và dung dịch B. Cho dung dịch NaOH (dư) tác dụng với dung dịch B, lọc kết tủa rồi đem nung ngoài không khí đến khối lượng không đổi, thu được 7,0 gam chất rắn. Tính thành phần phần trăm theo khối lượng của mỗi kim loại trong Q và tính p. 2. Thực hiện các thí nghiệm (TN) sau: TN1: Cho m gam Al2(SO4)3 tác dụng với 160 ml dung dịch Ba(OH)2 2M, thu được 2,2564a gam kết tủa. TN2: Cho m gam Al2(SO4)3 tác dụng với 190 ml dung dịch Ba(OH)2 2M, thu được 2a gam kết tủa. Tính m? (Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn) Câu 5 (1,5 điểm): 1. Đốt cháy hoàn toàn b gam chất hữu cơ E (là chất khí ở điều kiện thường, tạo bởi 2 nguyên tố) thu được b gam nước. Hãy xác định công thức phân tử của E. 2. Chất hữu cơ X mạch hở (chứa C, H, O; thể lỏng ở điều kiện thường) có tỉ khối hơi so với metan là 5,625. Cho X tác dụng với Na (dư) thu được khí H2 có số mol bằng số mol của X tham gia phản ứng. Xác định công thức phân tử và viết các công thức cấu tạo có thể có của X? (Cho: H=1; C=12; N=14; O=16; Na=23; Mg=24; Al=27; S=32; Fe=56; Ag=108; Ba=137) ------ HẾT ----- Họ và tên thí sinh :.................................................. Số báo danh:.................................................................................... Họ và tên, chữ ký: Giám thị 1:.................................................Giám thị 2:......................................................... SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH NINH BÌNH HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT CHUYÊN NĂM HỌC 2013-2014 Môn: Hóa học - Ngày thi 21/6/2013 (Hướng dẫn chấm này gồm 04 trang) CÂU ĐÁP ÁN ĐIỂM Câu 1 (2,0 điểm) 1. (0,75 điểm) a) 4FeS2 + 11O2 8SO2 + 2Fe2O3 b) 2NaHSO4 + Ba(HCO3)2 Na2SO4 + BaSO4¯+ 2CO2 + 2H2O 0,25 c) CH3COONa + NaOH CH4 + Na2CO3 d) Ca(HCO3)2 (dư) + NaOH CaCO3 ¯ + NaHCO3 + H2O 0,25 e) Cu + Fe2(SO4)3 CuSO4 + 2FeSO4 g) P2O5 + 6NaOH (dư) 2Na3PO4 + 3H2O 0,25 2. (1,25 điểm) - Chọn A, X, Y, Z, M, N, P, T lần lượt là Al, Al2S3, Al2(SO4)3, AlCl3, KAlO2, Al(OH)3, (CH3COO)3Al, Al(NO3)3. - Các phương trình phản ứng hóa học: (1) 2Al + 3S Al2S3 (2) Al2S3 + 3H2SO4 Al2(SO4)3 + 3H2S 0,25 (3) Al2(SO4)3 + 3BaCl2 3BaSO4¯+ 2AlCl3 (4) AlCl3 + 3AgNO3 Al(NO3)3 + 3AgCl¯ 0,25 (5) 2Al + 2H2O + 2KOH 2KAlO2 + 3H2 (6) CO2 + 2H2O + KAlO2 KHCO3 + Al(OH)3¯ 0,25 (7) Al(OH)3 + 3CH3COOH (CH3COO)3Al + 3H2O (8) (CH3COO)3Al + 3HNO3 Al(NO3)3 + 3CH3COOH 0,25 (9) 3Mg + 2Al(NO3)3 3Mg(NO3)2 + 2Al¯ (10) 4Al + 3O2 2Al2O3 0,25 Câu 2 (2,0 điểm) Câu 2 (2,0 điểm) 1. (1,0 điểm) - A, B, C, D lần lượt là CH2=CH2, C2H5OH, CH3COOH, CH3COOC2H5 0,25 - Các phương trình phản ứng hóa học: (1) CH2=CH2 + H2O C2H5OH (2) C2H5OH + O2 CH3COOH + H2O 0,25 đặc (3) CH3CH2OH + 2O2 2CO2 + 3H2O (4) CH3COOH + CH3CH2OH CH3COOC2H5 + H2O 0,25 (5) CH3COOC2H5 + NaOH C2H5OH + CH3COONa (6) C2H5OH CH2=CH2 + H2O 0,25 2. (1,0 điểm) * Trích các mẫu thử tương ứng. - Dùng I2 nhận biết ra dd Hồ tinh bột: Màu xanh - Đun nóng thấy xuất hiện kết tủa (sự đông tụ) nhận biết ra Lòng trắng trứng. 0,25 - Dùng quỳ tím nhận biết ra dd CH3COOH: Quỳ tím hóa đỏ. - Dùng Ag2O/dd NH3, t0 nhận biết ra dd glucozơ: Kết tủa bạc C6H12O6 + Ag2O C6H12O7 + 2Ag¯ 0,25 - Đun nóng dd với dd HCl rồi dùng Ag2O/ dd NH3, t0 nhận ra dd Saccarozơ: Kết tủa bạc. C12H22O11 + H2O C6H12O6 + C6H12O6 - Dùng Na nhận biết ra dd C2H5OH: Có khí thoát ra 2Na + 2H2O 2NaOH + H2 2Na + 2C2H5OH 2C2H5ONa + H2 0,25 - Đun nóng hai dd còn lại với dd NaOH dư: + Tan tạo dung dịch đồng nhất là CH3COOCH2CH3 CH3COOCH2CH3 + NaOH CH3CH2OH + CH3COONa + Không tan tạo ra 2 lớp là Benzen. 0,25 Câu 3 (2,25 điểm) 1. (1,5 điểm) - Gọi trong hỗn hợp G ta có: 23x + 27y = 16,9 (I) - Số mol H2: - PTHH : 2Na + 2H2O 2NaOH + H2 (1) 2Al +2NaOH + 2H2O 2NaAlO2 + 3H2 (2) 0,25 * TH1: Al tan hết (x y). - Theo (1) và (2) ta có : = mol (II) Kết hợp (I) và (II) ta có hệ: (thỏa mãn) - Vậy mNa = 0,5.23 = 11,5 gam ; mAl = 0,2.27 = 5,4 gam 0,25 0,25 * TH2: Al dư (x < y). - Theo (1) và (2): = mol ®x = 0,275; y = 0,39167 (thỏa mãn) - Vậy mNa = 0,275.23 = 6,325g; mAl = 16,9 - 6,325 = 10,575g 0,25 0,25 0,25 2. (0,75 điểm) Sơ đồ tách Al, Fe và Mg ra khỏi hỗn hợp: +NaOH dư Al dd: NaAlO2, NaOH dư Al(OH)3Al2O3Al Fe +H2SO4 đặc nguội Mg Fe đpnc + ddHCl Cô cạn Fe,Mg Mg MgCl2 Mg(OH)2 +NaOH dư dd: MgSO4 H2SO4 dư 0,75 Câu 4 (2,25 điểm) Câu 4 (2,25 điểm) Câu 4 (2,25 điểm) 1. ( 1,25 điểm) Các PTPƯ có thể xảy ra theo thứ tự sau: Gọi số mol Mg và Fe có trong hỗn hợp Q lần lượt là: x và y (mol) Mg + 2AgNO3 ® Mg(NO3)2 + 2Ag ¯ (1) Fe + 2AgNO3 ® Fe(NO3)2 + 2Ag ¯ (2) Fe(NO3)2 + AgNO3 ® Fe(NO3)3 + Ag (3) Theo đề bài ta có: = x + y < = 0,2684 (mol) * Giả sử phản ứng (3) có xảy ra thì chất rắn A chỉ là Ag. Vậy (loại) Vậy: Không xảy ra phản ứng (3). Xét các trường hợp sau: 0,25 TH1: Không có (2) suy ra sau (1) dd AgNO3 hết. Chất rắn A gồm Ag, Fe, Mg (có thể dư); dung dịch B chỉ có Mg(NO3)2 . Theo đề 7,0 gam chất rắn là MgO 0,25 = 0,175 mol mol (Loại) TH2: Có phản ứng (2): Fe pư một phần. (vì nếu Fe hết thì ). Gọi số mol Fe phản ứng ở (2) là z mol thì: Chất rắn A thu được gồm: Ag (2x + 2z mol); Fe dư (y - z mol). Dung dịch B gồm: Mg(NO3)2 x mol; Fe(NO3)2 z mol. Theo đề: Vậy ta có hệ phương trình sau: Giải hệ ta được 0,25 * Vậy trong Q 0,25 * Theo (1), (2) ta có: 0,25 2. (1 điểm) TN1: ; TN2: Gọi số mol Al2(SO4)3 ban đầu là: x mol Các PTPƯ có thể xảy ra: Al2(SO4)3 + 3Ba(OH)2 ® 2Al(OH)3 ¯ + 3BaSO4 ¯ (1) Ba(OH)2 + 2Al(OH)3 ® Ba(AlO2)2 + 4H2O (2) Ta thấy khi lượng Ba(OH)2 tăng lên (0,32 ® 0,38) thì lượng kết tủa giảm đi ®TN2 xảy ra cả (1) và (2) TH1: TN1 chỉ có phản ứng (1) xảy ra. Theo (1) ta có: (tính theo Ba(OH)2) Vậy: m ¯ = .78 + 0,32.233 = 2,2564 a Þ a 40,4184 0,25 * Ở TN2: Sau (2) chỉ hoà tan một phần Al(OH)3. Theo (1) : tan ở (2) dư ® ® m ¯ = 233 . 3x + [2x – 2(0,38-3x)] . 78 = 2a = 2. 40,4184 ® x 0,1059 Ta thấy với 0,1059 mol Al2(SO4)3 ® pư = 0,3177 mol < 0,32. ® trái giả thiết với 0,32 mol Ba(OH)2 thì Ba(OH)2 hết. (Loại) * Ở TN2: Sau (2) Al(OH)3 bị hoà tan hết . ® ® m¯ = 233 . 3x = 2a = 2. 40,4184 ® x = 0,1156 ® dư = 0,38 – 3 . 0,1156 = 0,0332 mol Theo (2) : bị hoà tan = 0,0332 . 2 = 0,0664 < 2 .0,1156 = 0,2312 ® Al(OH)3 không bị hoà tan hết (Loại) 0,25 TH2: TN1 xảy ra cả 2 phản ứng (1) và (2) Sau (2) Al(OH)3 dư (vì nếu hết thì ở TN2 khối lượng kết tủa thu được phải bằng TN1) với 0,32 mol Ba(OH)2 ® Ba(OH)2 dư hoà tan 1 phần Al(OH)3 Theo (1) : = x ® ® = 2x dư ® ® Theo (2) : bị hoà tan = 2(0,32-3x) ® m ¯ = 233 . 3x + [2x – 2(0,32-3x)] . 78 = 2,2564a (I) * Ở TN2: Sau (2) chỉ hoà tan một phần Al(OH)3. Theo pt (1) : = x ® ® = 2x dư ® ® Theo pt (2) : bị hoà tan ở (2) = 2(0,38-3x) ® m ¯ = 233 . 3x + [2x – 2(0,38-3x)].78 = 2a (II) Giải hệ pt (I), (II) Þ a = 36,5055; x 0,1 ® m = 34,2g 0,25 * Ở TN2: Sau (2) Al(OH)3 bị hoà tan hết. Theo pt (1) : dư ® ® ® m ¯ = = 233.3x = 2a (III) Giải hệ pt (I) và (III) ® x = 0,0934; a = 32,6433; ® dư = 0,38 – 3. 0,0934 » 0,1 Theo pt (2) : bị hoà tan = 0,1.2 = 0,2 > 2.0,0934 Þ hợp lý ® m = 0,0934 . 342 = 31,9428g Vậy: m = 34,2g hoặc m = 31,9428g 0,25 Câu 5. (1,5 điểm) 1. (0,75 điểm) A phải là hiđrocacbon. Gọi CTPT của A là CxHy (x £ 4, y chẵn) PTPƯ: 0,25 Theo phương trình có hay 0,25 x 1 2 3 4 y 1,5 3 4,5 6 (Nhận) Vậy E là C4H6 0,25 2. (0,75 điểm) Theo đề ta có: MX = 16.5,625 = 90 + Do X tác dụng với Na thu được số mol H2 bằng số mol X phản ứng, nên X có tổng số nhóm –OH hoặc –COOH hoặc cả 2 nhóm bằng 2® Số nguyên tử Oxi trong X lớn hơn hoặc bằng 2. Gọi CTPT của X là: CxHyOz ta có: 12x + y + 16z = 90 TH1: z = 2 ® 12x + y = 58 ® x = 4; y = 10 ® X có CTPT là C4H10O2 Vậy X có 2 nhóm –OH các CTCT có thể có là: CH3-CH2-CH(OH)-CH2OH ; CH3-CH(OH)-CH2-CH2OH HO-CH2-CH2-CH2-CH2OH ; CH3-CH(OH)-CH(OH)-CH3 CH2(OH)-CH(CH3)-CH2OH; (CH3)2C(OH)-CH2OH 0,25 TH2: z = 3® 12x + y = 42 ® x = 3; y = 6 ® X có CTPT là C3H6O3 Vậy X có 1 nhóm -OH và 1 nhóm -COOH các CTCT có thể có là : CH3-CH(OH)-COOH ; HO-CH2-CH2-COOH. Ngoài ra X còn có thể là: CH2(OH)-CH(OH)-CHO hoặc HO-CH2-CO-CH2OH 0,25 TH3: z = 4® 12x + y = 26 ® x = 2; y = 2 ® X có CTPT là C2H2O4 Vậy X có 2 nhóm –COOH. CTCT : HOOC-COOH Với z 5 (Loại) 0,25 -------- Hết -------- Chú ý: + Học sinh làm cách khác so với đáp án nếu đúng vẫn cho điểm tối đa. + Điểm bài thi được làm tròn đến 0,25