Đề tài Vai trò của giáo viên chủ nhiệm - Người Phụ trách Chi đội trong Nhà trường Tiểu học

ò của Phụ trách Chi đội, người Giáo viên-Phụ trách Chi đội cần nắm vững những công việc cụ thể, có thể khái quát thành 10 nội dung công tác sau: 1/ Năm vững chủ trương công tác Đội và trong tâm công tác trong từng thời kỳ. Muốn làm tròn nhiệm vụ của Phụ trách Chi đội, chẵng những bạn phải nắm vững những vấn đề cơ bản trong công tác Đội mà còn phải hiểu được những vấn đề mang tính thời sự, những chủ trương lớn của công tác Đội trong từng tháng, từng thời điểm. 2/ Thường xuyên tìm hiểu nắm vững tình hình của các em. Đối tượng tác động chủ yếu và trực tiếp của bạn là những con người cụ thể, là các em đội viên, thiếu nhi đang trong thời kỳ phát triển về mọi mặt nhưng nhìn chung là chưa vững chắc. Vì vậy việc đi sâu đi sát tìm hiểu mọi mặt của từng em là một yêu cầu bắt buộc, không thể thiếu được đối với giáo viên chủ nhiệm lớp, hơn nữa lại là Phụ trách Chi đội. Những vấn đề cần tìm hiểu là: cá tính, sở thích, nguyện vọng, sở trường, hoàn cảnh gia đình, bạn bè, sức học, thái độ đối với tập thể, nhận xét của các thầy cco giáo cũ, của cha mẹ của các em...để từ đó có biện pháp giáo dục phù hợp. 3/ Hướng dẫn lựa chọn bồi dưỡng Ban chỉ huy Chi đội. Ban chỉ huy Chi đội là những đội viên tiêu biểu, được Đại hội Chi đội tín nhiệm bầu ra để điều khiển các công việc của Chi đội, để thực hiện vai trò tự quản của Đội dưới sự hướng dẫn , giúp đỡ của Phụ trách Chi đội. Ban chỉ huy Chi đội thật sự là chỗ dựa tin cậy của bạn. Vì vậy cần hướng dẫn, giúp đỡ các em lựa chọn trúng theo những tiêu chuẩn đã xác định. Trong việc lựa chọn này không nên chỉ chú trọng các em nữ, các em “dễ bảo” hoặc các em lớn tuổi. Cũng không chỉ chú ý tới các em học giỏi nhưng lại thiếu năng động, ngại hoạt động. Lựa chọn Ban chỉ huy Chi đội không chỉ tiếp nhận những năng lực phẩm chất sẵn có của các em, vì nhiều yếu tố chỉ xuất hiện trong quá trình hoạt động rèn luyện. Vì vậy lựa chọn bao giờ cũng đi đôi với việc bồi dưỡng kỹ năng công tác của các em. Điều lưu ý là không bao giờ làm mất tính tự chủ, đức tự tin trong các em. 4/ Hướng dân các em xây dựng và thực hiện kế hoạch hoạt động của Chi đội. Căn cứ vào nhiệm vụ, kế hoạch của Liên đội và tình hình thực tế của Chi đội, bạn cần hướng dẫn Ban chỉ huy Chi đội bàn bạc, xây dựng chương trình hoạt động cho cả năm học, từng học kỳ, từng tháng, từng nhiệm vụ cụ thể. Chương trình công tác của Chi đội cần phù hợp với khả năng, nguyện vọng của đông đảo đội viên, nội dung thiết thực, cụ thể, rõ ràng, dễ hiểu. Sau khi dự thảo công tác, Phụ trách Chi đội hướng dẫn Chi đội thảo luận để thống nhất ý kiến và phát huy sáng kiến để tìm biện pháp thực hiện. Làm như vậy để cho các em thấy rõ được vai trò, vị trí, tinh thần tự quản của mình, từ đó phấn khởi tin tưởng và quyết tâm góp, góp sức cùng tập thể thực hiện những công việc mà Chi đội đã đề ra. Qua đây cho ta thấy được vai trò của người lãnh đạo, hướng dẫn, vai trò nhà tổ chức-quản lý, vai trò người trọng tài của giáo viên Phụ trách Chi đội cũng được thể hiện rõ nét nhất. Biên pháp quan trọng nhất là phát động thi đua thực hiện kế hoạch, bầu chọn công khai trong thi đua, tạo một bầu không khí phấn khởi, tự giái trong tập thể Chi đội. Đồng thời uốn nắn những biểu hiện không đúng như ganh đua, chạy theo thành tích, chi lo hoạt động sao nhãng việc khác. 5/ Tổ chức sinh hoạt Chi đội, Phân đội, Đại hội Chi đội. Theo qui định của Điều lệ Đội, hàng tháng Chi đội phải sinh hoạt định kỳ. Phụ trách Chi đội cần thực hiện nghiêm chỉnh nguyên tắc đó và cố gắng tạo thành nề nếp. Điều cần chú ý ở đây là Phụ trách Chi đội chỉ làm vai trò hướng dẫn, chỉ đạo, gợi ý, định hướng, chứ không làm thay Ban chỉ huy Chi đội. Trong các buổi sinh hoạt đó, Phụ trách Chi đội là người phát biểu cuối cùng, chốt lại các vấn đề mà các em đã thảo luận, uốn nắn những lệch lạc cần thiết một cách hết sức tế nhị. Đại hội Chi đội có ý nghĩa rất lớn trong việc xây dựng tổ chức Đội và giáo dục toàn diện đội viên. Vì vậy đây làmột trong những công tác hàng nămđòi hỏi Phụ trách Chi đội phải đầu tư công sức, trí tuệ và thời gian để chỉ đạo, hướng dẫn các em thực hiện thành công từ khâu chuẩn bị báo cáo đến khâu thảo luận đóng góp ý kiến cho bản dự thảo báo cáo, từ khâu tổ chức Đại hội đến khâu tổ chức nhân sự bầu vào BCH Đội nhiệm kỳ mới. Chính vì bạn chỉ đóng vai trò của cố vấn, của người hướng dẫn, mọi việc do các em tự điều hành, vì vậy càng chuẩn bị kỹ lưỡng công phu bao nhiêu, bạn càng nắm chắc phần thắng trong tay bấy nhiêu. Đây chính là sự thực hiện kỹ năng công tác Đội - Chủ nhiệm lớp của bạn. 6/ Tiến hành hoạt động của Chi đội ở trong và ngoài Nhà trường. Những Chi đội mạnh, tự quản tốt là những đơn vị tổ chức được nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, hấp dẫn thiết thực, thực hiện tốt mọi chỉ tiêu thi đua, các chương trình công tác của Liên đội. Hoạt động Đội rất đa dạng và thường bám sát theo các mục tiêu, yêu cầu thể hiện trong 5 điều Bác Hồ dạy Thiếu niên Nhi đồng, xoay quanh cái trục: “Đức-Trí-Thể-Mỹ”, hướng tới mục tiêu: con ngoan-trò giỏi-bạn tốt-công dân tốt-đội viên tiên tiến-vươn lên Đoàn. Sau đây là một số gợi ý về hoạt động của Chi đội: Xây dựng mô hình các câu lạc bộ như CLB học tập, CLB theo sở thích ( hát, múa, thể thao...) Nêu gương điển hình ( người tốt-việc tốt ) Phát động các phong trào phù hợp với đặc điểm của Chi đội. Phát triển các hình thức “ Học mà chơi-chơi mà học ” 7/ Hướng dẫn, giúp đỡ các em Sao Nhi đồng hoạt động. Mỗi đội viên phải là tấm gương tốt cho Nhi đồng noi theo. Chi đội cần cử các đội viên lớn có năng lực hướng dẫn Sao Nhi đồng hoạt động, các em như vậy được gọi là Phụ trách Sao. Để làm tốt việc này, Phụ trách Chi đội cần giúp các em nhận rõ vinh dự và trách nhiệm của mình, luôn động viên, khuyến khích và tạo điều kiện, giúp các em hoàn thành công việc mà Đội TNTP giao phó cho đội viên. 8/ Bồi dưỡng, giáo dục đội viên phát triển lên Đoàn. Đây chính là nhiệm vụ “ Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau ” theo tinh thần Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tuy nhiên việc xác định nội dung, hình thức và phương pháp giáo dục về Đoàn cho đội viên không giống với cách làm của người lớn. Đối với các em nội dung phải cụ thể, hình thức phải hấp dẫn, phương pháp phải thuyết phục. Các em có thể tòm hiểu về Đoàn qua các mẩu chuyện về lịch sử truyền thống của Đoàn, những tấm gương tiêu biểu của Đoàn, những hoạt động bổ ích thiết thực do Đoàn tổ chức. Hôm nay các em yêu quí tổ chức Đội, tích cực xây dựng Đội trở thành Chi đội mạnh, đó chính là biểu hiện cụ thể của ý thức phấn đấu vươn lên Đoàn. Hôm nay, các em phấn đấu trở thành: con ngoan-trò giỏi-đội viên thì tương lai gần chắc chắn các em sẽ trở thành đoàn viên Đoàn TNCS HCM. 9/ Tổ chức thi đua, khen thưởng động viên. Tổ chức thi đua đúng hướng là nguồn sống nuôi dưỡng phong trào, là biện pháp quan trọng để đẩy mạnh các hoạt động của Chi đội, phát huy tính tự giác, tự quản, chủ động của đội viên, thúc đẩy các em nỗ lực phấn đấu đạt chất lượng, hiệu quả cao nhất trong mọi công việc. Là Phụ trách Chi đội, bạn cần định hướng đúng về nội dung thi đua, mục tiêu thi đua, các chỉ tiêu thi đua, các hình thức sinh động phù hợp với lứa tuổi các em: có đánh giá tổng kết kịp thời, khen thưởng xứng đáng, đối với các em đây là điều đặc biệt cần thiết. Tuy nhiên phải đảm bảo: công khai - công bằng- công tâm trong đánh giá nhận xét có như vậy mới thực sự là động lực thúc đẩy các em tu dưỡng, phấn đấu và trưởng thành. 10/ Phối kết hợp với các lực lượng giáo dục khác trong và ngoài Nhà trường trong công tác Đội nói riêng và công tác Thiếu nhi nói chung. Trước hết, Phụ trách Chi đội cần xử lý các mối quan hệ thường xuyên tương đối ổn định trong Nhà trường: Với Tổng phụ trách Đội: thường xuyên báo cáo, trao đổi tình hình của Chi đội và xin ý kiến chỉ đạo công việc của từng thời gian, về giải pháp xử lý tình huống bất trắc. Bạn cần tạo lập mối quan hệ này trên tình đồng chí, đồng nghiệp chân thành, thực sự cầu thị. Với đội ngũ giáo viên cùng giảng dạy ở lớp của mình chủ nhiệm: Giáo viên Nhạc, Hoạ, Ngoại ngữ, cùng khối lớp tham khảo ý kiến của họ về nội dung, hình thức, phương pháp tổ chức các hoạt động cụ thể, sự ủng hộ về tinh thần vật chất nếu có thể được. Với Hội cha mẹ học sinh, tranh thủ các sáng kiến của họ trong tổ chức hoạt động, thông qua họ để hiểu biết thêm về hoạt động của học sinh ngoài giờ học trên lớp. Thứ hai, với các lực lượng ngoài nhà trường như cộng đồng dân cư, các lực lượng vũ trang trên địa bàn, hội cựu chiến binh, hội phụ nữ... cần chủ động tạo lập mối quan hệ thật tốt, cố gắng có được xung quanh mình một đội ngũ cộng tác viên nhiệt tình, thực sự quan tâm đến giáo dục, bảo vệ, chăm sóc trẻ em, là chuyên gia cho bạn trên từng lĩnh vực để cố vấn cho bạn trong việc tổ chức các hoạt động chuyên biệt như: Văn nghệ, TDTT..... Trên đây là 10 nội dung chủ yếu của người Phụ trách Chi đội cần phải chú ý để xây dựng một tập thể Chi đội mạnh về mọi mặt. Phần kết luận Trong sáng kiến kinh nghiệm này tôi đã chỉ ra được vai trò của “ Giáo viên chủ nhiệm-Phụ trách Chi đội ” trong Nhà trường Tiểu học. Đó là vấn đề rất quan trọng, nó góp phần trực tiếp vào việc gây hứng thú, tránh được tâm lý ngại ngùng, sợ sệt khi tham gia vào các hoạt động tập thể nói chung và các hoạt động dạy và học khác nói riêng. Do trình độ có hạn, thời gian làm công tác Tổng phụ trách chưa lâu, đây lại là một vấn đề khó, nên sáng kiến có những vấn đề chưa đáp ứng được yêu cầu của sự phát triển toàn diện của học sinh. Rất mong được sự đóng góp chỉ bảo của các đồng chí, đồng nghiệp để sáng kiến này được hoàn thiện hơn nữa, được áp dụng một cách có hiệu quả trong công tác của người Phụ trách Chi đội. Đồng thời kích thích các em có hứng thú hơn trong các hoạt động ngoại khoá ngoài giờ học. Tôi xin chân thành cảm ơn ! Tân Hồng, ngày 25 tháng 3 năm 2005 Người thực hiện Tạ Quang Vinh Tài liệu tham khảo Tạp chí Người phụ trách số 9-10-11-12 năm 2004 Tạp chí Người phụ trách số 1-2-3 năm 2005 Cẩm nang cho người Phụ trách Đội TNTP HCM Công tác Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh trong nhà trường sư phạm.