Những yêu cầu mới của sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước
và những thách thức trước nguy cơ tụt hậu trên đường tiến vào thế kỷ XXI bằng
cạnh tranh trí tuệ đang đòi hỏi phải đổi mới giáo dục, trong đó có sự đổi mới phương
pháp dạy học. ðây không phải là vấn đề riêng nước ta mà là vấn đề đang được quan
tâm ở mọi quốc gia trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực phục vụ các mục tiêu
phát triển kinh tế - xã hội.
ðịnh hướng đổi mới phương pháp dạy học đã được xác định trong Nghị quyết
TW2 khóa VIII là: “ðổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục - đào tạo, khắc phục
lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo cho người học. Từng
bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện vào quá trình dạy học, đảm
bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu của học sinh, nhất là sinh viên đại
học. Phát triển mạnh mẽ phong trào tự học, tự đào tạo thường xuyên và rộng khắp
trong toàn dân, nhất là thanh niên.”
7 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1609 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đề tài Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong đổi mới phương pháp đào tạo ở khoa địa lý trường đại học sư phạm Hà Nội, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
lượng cao ở khoa
ðịa lý Trường ðại học Sư phạm Hà Nội yêu cầu giảng viên cua rkhoa phải:
+ Có trình ñộ chuyên môn cao
+ Có kỹ năng sư phạm tốt.
+ Có khả năng nghiên cứu khoa học, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ sư phạm.
+ Có khả năng ứng dụng ICT trong dạy học ñịa lý
+ Có ñủ năng lực và phẩm chất ñạo ñức ñáp ứng ñược yêu cầu của giáo dục
thế kỷ XXI và sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện ñại hóa ñất nước.
Trong những năm qua khoa ðịa lý ñã ứng dụng Công nghệ thông tin và truyền
thông (ICT) có hiệu quả trong ñào tạo giáo viên chất lượng cao. Sinh viên tốt nghiệp
ñã ñáp ứng ñược yêu cầu của xã hội, có khả năng sử dụng ICT trong ñổi mới
phương pháp dạy học ñịa lý ở nhà trường phổ thông.
II. ỨNG DỤNG ICT TRONG ðỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP ðÀO TẠO Ở
KHOA ðỊA LÝ TRƯỜNG ðẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
ðổi mới phương pháp ñào tạo giáo viên chất lượng cao là một nhiệm vụ quan
trọng của trường ðại học Sư phạm Hà Nội trọng ñiểm. Trường có nhiệm vụ ñi ñầu
về ñổi mới phương pháp dạy học trong toàn ngành Giáo dục và ðào tạo.
ICT với công nghệ multimedia, với Internet, với ñĩa CD ñang làm thay ñổi
cách thức dạy và học. Từ chỗ thầy dạy chủ yếu là thuyết trình, trò thụ ñộng ghi chép,
nay việc dạy và học ñã thay ñổi với phương châm mới:
- Học tập mềm dẻo suốt ñời thay cho học ñể thi cử trong một giai ñoạn của
cuộc ñời.
- Học ñể nâng cao chất lượng cuộc sống, ñể nâng cao trí tuệ hơn là học ñể thi
cử lấy bằng cấp.
- Tích cực hóa quá trình dạy và học qua việc làm cụ thể của giáo viên và sinh
viên thay vì lý luận nhiều.
- Tích cực hóa quá trình học tập sẽ làm cho người học hứng thú, hưng phấn
hơn, hiệu quả hơn, hiểu bài nhanh hơn, tiếp nhận và lưu giữ thông tin nhiều hơn.
ICT làm ñược ñiều ñó vì sử dụng các phương tiện nghe và nhìn trong multimedia,
tạo ra các tình huống học tập khác nhau, tạo ra các nguồn tài nguyên thông tin phong
phú trên mạng.
Nghiên cứu khoa học và ñổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy ñịa lý
247
- Vận dụng linh hoạt việc áp dụng ICT vào từng hoàn cảnh, không áp dụng
một cách máy móc, cứng nhắc.
- ðổi mới phương pháp dạy học bằng ICT sẽ làm tăng giá trị lượng thông tin,
trao ñổi thông tin nhanh hơn, trực quan sinh ñộng hơn và hiệu quả hơn.
1. Ứng dụng ICT trong ñổi mới nội dung, chương trình ñào tạo
Chương trình ñào tạo của khoa, ngoài học phần tin học chung của trường, sinh
viên còn ñược học về GIS, MapInfo, ArcView và chương trình dạy học cho tương lai
của Intel (Intel Teach to the Future). Trong giáo trình phương pháp dạy học ñịa lý ñã
tích hợp ứng dụng ICT trong dạy học ñịa lý. Nội dung ñề cập tới vai trò, khả năng
ứng dụng ICT và cách khai thác các phần mềm ñể thiết kế bài giảng ñịa lý.
Khoa ñã xây dựng một Website ( và chương trình E-
Learning ( ñể phục vụ công tác ñào tạo.
2. Ứng dụng ICT trong ñổi mới phương pháp dạy học
Các bài giảng của giáo viên ñều ñược thiết kế và trình bày trên Powerpoint có
nội dung phong phú, sinh ñộng hấp dẫn, kích thích tính tích cực, tự giác, chủ ñộng
và sáng tạo của sinh viên trong học tập.
Việc ứng dụng ICT trong rèn luyện nghiệp vụ sư phạm cho sinh viên cũng
ñược ñẩy mạnh như áp dụng phương pháp dạy học vi mô (Microteaching) trong các
giờ thực hành về phương pháp dạy học. Sinh viên ñược thiết kế giáo án, tập giảng,
thi Olympic ñịa lý nhân dịp kỷ niệm ngày nhà giáo Việt Nam 20 tháng 11 hàng năm
với sự hỗ trợ của các phương tiện dạy học ña chức năng (Multimedia), sinh viên
phấn khởi luyện tập, kỹ năng nghề nghiệp ñược nâng lên rõ rệt.
3. Hình thành kỹ năng sử dụng ICT cho sinh viên
Việc hình thành kỹ năng sử dụng Công nghệ thông tin trong dạy học ñịa lý cho
sinh viên là một nhiệm vụ có tính chiến lược lâu dài, nhằm góp phần ñổi mới
phương pháp dạy học ñịa lý ở trường phổ thông theo hướng dạy học tích cực lấy học
sinh làm trung tâm.
a. Kỹ năng khai thác ñĩa CD Microsoft Encarta world Atlas 2004
Khai thác dữ liệu từ Microsoft Encarta Atlas
• Khai thác bản ñồ
• Khai thác thông tin dạng văn bản
• Khai thác hình ảnh
• Khai thác các Video clip
Tổ chức thông tin Microsoft Encarta Atlas liên kết với các ứng dụng khác
• Tổ chức thông tin và chuyển dữ liệu sang Ms World
Khoa ðịa lý - 50 năm xây dựng và phát triển
248
• Tổ chức thông tin và chuyển dữ liệu sang Ms Excel
• Tổ chức thông tin và chuyển dữ liệu sang các chương trình ñồ hoạ,
Microsoft Publisher, Powerpoint, Website.
b. Khai thác ñĩa CD Microsoft Encarta Encyclopedia 2006
Khai thác dữ liệu từ Microsoft Encarta Encyclopedia 2006
• Khai thác bản ñồ
• Khai thác thông tin dạng văn bản
• Khai thác hình ảnh
• Khai thác các Video clip
Tổ chức thông tin Microsoft Encarta Encyclopedia liên kết với các ứng dụng khác
• Tổ chức thông tin và chuyển dữ liệu sang Ms Word
• Tổ chức thông tin và chuyển dữ liệu sang Ms Excel
• Tổ chức thông tin và chuyển dữ liệu sang các chương trình ñồ hoạ,
Powerpoint, web.
c. Khai thác ñĩa CD PcFact
• Khai thác các bản ñồ (các bản ñồ hành chính các châu lục, các khu vực
và các nước trên thế giới)
• Khai thác các bản ñồ tự nhiên các khu vực và các nước trên thế giới
• Khai thác các bản ñồ thống kê kinh tế - xã hội (bản ñồ dân số, bản ñồ
nông nghiệp, công nghiệp v.v...)
• Khai thác bản ñồ các khu vực giờ trên Trái ðất, các bản ñồ trống
• Khai thác các thông tin, số liệu, biểu ñồ
• Tra cứu một số ñặc ñiểm của các ñối tượng ñịa lý v.v...
d. Khai thác ñĩa CD Db-MAP
• Khai thác các tính năng của Module MapEditor (số hóa bản ñồ, thiết
lập cơ sở dữ liệu và hình ảnh, kết nối các ñối tượng trên bản ñồ với các
số liệu khác, hình ảnh và ñồ hoạ tương ứng).
• Khai thác các tính năng của Module Mapview (khai thác các bản ñồ,
tính toán, tìm kiếm các ñối tượng trên bản ñồ, thiết lập các bản ñồ, tô
mầu, vẽ ñồ thị, biểu ñồ, chồng ghép các lớp bản ñồ, tạo bản ñồ dạng
Raster từ bản ñồ dạng Vector v.v...)
• Khai thác 13 bản ñồ Việt Nam ñã ñược mã hóa từ bản ñồ hành chính
Việt Nam có tỷ lệ 1:1.750.000 của Cục ño ñạc và Bản ñồ Nhà nước.
Nghiên cứu khoa học và ñổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy ñịa lý
249
e. Kỹ năng làm việc với phần mềm MapInfo ñể biên vẽ các bản ñồ phục vụ dạy học
ñịa lý
f. Kỹ năng thiết kế và trình diễn trực quan bài giảng bằng Microsoft PowerPoint
Ên®é
DiÖn tÝch: 3,28 triÖu Km2
D©n sè: 1080 triÖu ng−êi (2005)
Thñ ®«: Niu §ª Li
GDP/ng−êi: 560 USD (2005)
Ên ®é
B¶n ®å hµnh chÝnh Nam ¸
N»m ë Nam ¸, lín nhÊt b¸n ®¶o
Ên §é
TiÕp gi¸p: 7 n−íc
3 mÆt gi¸p biÓn
H×nh th¸i v−¬n dµi ra ®¹i d−¬ng
Tù nhiªn: Cã sù kh¸c biÖt B¾c -
Nam.
Kinh tÕ: ¸n ng÷ giao th«ng hµng
h¶i thÕ giíi
XK héi: Chñ nh©n quan träng trong
khu vùc
§Æc ®iÓm §¸nh gi¸
I. §iÒu kiÖn tù nhiªn (2)
1. VÞ trÝ ®Þa lÝ
Qua ®Æc ®iÓm, em hKy
®¸nh gi¸ s¬ bé nh÷ng ¶nh
h−ëng cña vÞ trÝ ®Þa lÝ ®èi
víi tù nhiªn vµ sù ph¸t
triÓn kinh tÕ- xK héi.
3. KhÝ hËu.
ChÝ tuyÕn B¾c
100 100
Quan s¸t b¶n ®å, em cã nhËn xÐt g× vÒ ®Æc
®iÓm khÝ hËu cña Ên §é?
3. KhÝ hËu (b)
§Æc ®iÓm
B¾c: CËn nhiÖt, nhiÖt ®íi giã mïa
Nam: NhiÖt ®íi, CËn xÝch ®¹o
100
ChÝ tuyÕn B¾c
100
Quan s¸t c¸c h−íng giã,
em hKy cho biÕt lo¹i giã
nµo ¶nh h−ëng lín ®Õn
lKnh thæ Ên §é? (§Æc
®iÓm ho¹t ®éng vµ t¸c
dông cña chóng?
Giã mïa T©y Nam cã vai trß rÊt
lín ®Õn khÝ hËu vµ ®êi sèng
Thæi tõ Ên §é D−¬ng vµo mïa H¹
mang theo nhiÒu m−a.
Do ¶nh h−ëng cña ®Þa h×nh nªn
g©y ra ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu.
•N¬i m−a nhiÒu:
S−ên G¸t T©y- G¸t §«ng
H¹ l−u s«ng H»ng
•N¬i m−a Ýt:
Vïng T©y B¾c
L−u vùc s«ng Ên
Cao nguyªn §ª Can
Các khóa sinh viên tốt nghiệp những năm gần ñây ñều có khả năng sử dụng
ICT ñể thiết kế bài giảng ñịa lý. Trong các buổi báo cáo khoa học, bảo vệ luận văn
tốt nghiệp, 100% sinh viên ñều trình diễn trên Powerpoint. Nhiều luận văn tốt
nghiệp với ñề tài “Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ñịa lý ở trường
phổ thông” ñạt kết quả xuất sắc.
Khoa ðịa lý - 50 năm xây dựng và phát triển
250
4. Ứng dụng ICT trong kiểm tra ñánh giá kết quả học tập của sinh viên
Hiện nay, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) trong ñổi mới
phương pháp dạy học cũng như trong kiểm tra ñánh giá ñang ñược phát triển mạnh
mẽ, nó ñã mang lại hiệu quả cao cho giáo dục- ñào tạo.
Việc xây dựng và sử dụng phần mềm kiểm tra-ñánh giá môn Phương pháp dạy
học ñịa lý bằng phần mềm Macromedia Authorware nhằm thực hiện khách quan,
hiệu quả hơn trong kiểm tra-ñánh giá kết quả học tập của sinh viên, góp phần nâng
cao chất lượng ñào tạo giáo viên ở khoa ðịa lý, trường ðại học Sư phạm Hà Nội.
III. KẾT LUẬN
Ứng dụng Công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) trong ñổi mới chương
trình, nội dung và phương pháp dạy học ở khoa ðịa lý - Trường ðại học Sư phạm
Hà Nội ñã và ñang ñược phát triển mạnh mẽ ñể ñào tạo giáo viên chất lượng cao của
một trường ðại học Sư phạm trọng ñiểm quốc gia.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Quách Tuấn Ngọc. ðổi mới giáo dục bằng CNTT-TT. Kỷ yếu hội thảo-2001.
[2]. Nguyễn Cảnh Toàn. Nhiệm vụ ñổi mới cách dạy, cách học ở một trường ðại học
Sư phạm trọng ñiểm. Tạp chí khoa học ðHSP số 6/ 2001.
[3]. Denise Chalmers, Richard Fuller. Teaching for learning at university. Australia, 1995.
[4]. David Lambert and David Balderstone. Learning to teach geography in the
secondary school. London and New York, 2000.
TÓM TẮT
Ứng dụng Công nghệ thông tin và truyền thông trong ñổi mới phương pháp
ñào tạo ở khoa ðịa lý, Trường ðại học Sư phạm Hà Nội ñược tích hợp qua chương
trình, nội dung, phương pháp dạy học, hình thành kỹ năng và kiểm tra ñánh giá kết
quả học tập của sinh viên.
Nghiên cứu khoa học và ñổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy ñịa lý
251
SUMMARY
USING ICT FOR RENOVATION OF CONTENT AND METHODS AT
FACULTY OF GEOGRAPHY, HANOI UNIVERSITY OF EDUCATION
DANG VAN DUC
The article deals with 4 topics:
- Using ICT for renovation of content,
- Using ICT for renovation of teaching methods,
- Training skills of using ICT for the students,
- Using ICT for renovation in the evaluation.
File đính kèm:
- Ung dung cong nghe thong tin va truyen thong trong doimoi phuong phap dao tao o Khoa Dia ly Truong Daihoc Su pham Ha Noi.pdf