Đề tài Tổ chức trò chơi học tập trong giờ dạy Đạo đức ở lớp 1, 2 và 3

lại bớc 2: Chọn thử trò chơi khác và tiến hành lại công việc theo các bớc đã quy định. Nếu thấy phù hợp thì quyết định chọn trò chơi đã phân tích. * Giai đoạn thứ 2: Chuẩn bị tổ chức trò chơi. Bớc 4: Thiết kế giáo án. + Tên trò chơi. + Mục đích giáo dục của trò chơi: Qua trò chơi cần đạt những yêu cầu giáo dục gì về tri thức, thái độ và hành vi? + Các phơng tiện phục vụ cho viêc tổ chức trò chơi (tuỳ thuộc vào trò chơi) nêu lên những phơng tiện vật chất. Ví dụ: Đối với trò chơi "đi tha, về chào" cần chuẩn bị áo cho bố, cho ông: khăn đội đầu, kim đan cho bà, cho mẹ ...) + Các giải thởng (nếu có). + Nội dung trò chơi, các hoạt động cụ thể với cách tiến hành cụ thể. + Chuẩn và thang đánh giá, nếu cần ví dụ đối với trò chơi (hái hoa dân chủ) chuẩn đánh giá là phần trả lời đúng, rõ ràng mạch lạc và thang đánh giá từ 1 điểm đến 10 điểm (Mục đích để đánh giá thứ hạng của các đội) Bớc 5: Chuẩn bị thực hiện giáo án. - Chuẩn bị đầy đủ và có chất lợng các phơng tiện dạy học. - Phân công và hớng dẫn cho học sinh tập diễn trớc (nếu chuẩn bị cho trò chơi sắm vai hay trò chơi đóng kịch) . * Giai đoạn thứ 3 Bớc 6: Đặt vấn đề - Nêu tên trò chơi và giải thích qua ý nghĩa của trò chơi - Nêu yêu cầu của trò chơi Bớc 7: Phổ biến luật chơi - Nêu rõ cách chơi , hiệu lệnh, phần việc và cách thức làm việc. - Nêu rõ cách cho điểm, đánh giá. - Công bố trọng tài (có thể là giáo viên cùng với học sinh trong lớp) Bớc 8: Tiến hành trò chơi. Hô hiệu lệnh dứt khoát cho các nhóm đồng loạt tiến hành. Trọng tài chú ý quan sát, điều chỉnh, giúp đỡ các thành viên về cách chơi, kịp thời uốn nắn những lệch lạc. * Giai đoạn thứ 4: Kết thúc trò chơi Bớc 9: Trọng tài tập hợp học sinh để nhận xét, đánh giá chung (cá nhân và nhóm hoặc tổ) cho học sinh tham gia đánh giá. - Làm một số động tác th giãn (nếu chơi trò chơi vận động) - Tính tổng điểm của từng nhóm và công bố kết quả. Bớc 10: Tuyên dơng học sinh, đặc biệt là nhóm có cố gắng hơn. Trao phần thởng (nếu có) Lu ý: Không chê học sinh trong khi tiến hành tổ chức trò chơi. Để minh hoạ cho quy trình trên sau đây tôi xin nêu một số ví dụ về tổ chức trò chơi trong giờ dạy Đạo đức ở lớp 1 và lớp 2. Bắt đầu từ giai đoạn thứ hai. Ví dụ 1: Trò chơi trong bài “Em là học sinh lớp 1” (Đạo đức lớp 1) đợc tổ chức ở hoạt động 1 của tiết 1. Mục đích: Giúp học sinh nhớ tên nhau một cách vui vẻ. Bớc 1 : Chuẩn bị. Giáo viên chia lớp thành các nhóm nhỏ, mỗi nhóm từ 6 đến 7 học sinh, đứng thành vòng tròn; một quả bóng bằng nhựa hoặc bằng giấy báo vo tròn. Bớc 2 : Nêu tên trò chơi. Trò chơi mang tên “Ném bóng” Bớc 3: Phổ biến luật chơi: Các nhóm đứng thành vòng tròn, bóng đợc truyền từ ngời này sang ngời khác một cách từ từ. Ai nhận đợc bóng phải nói to tên của mình để cả lớp nghe rõ. Sau khi cả nhóm đã lần lợt nhận đợc bóng thì đổi cách chơi. Lần này ngời ném bóng phải gọi đúng tên ngời đã ném bóng cho. Cứ nh vậy cho đến khi mọi ngời trong nhóm đều đợc gọi tên. Ai nói sai hoặc không nhớ tên bạn, sẽ phải nhảy lò cò một vòng. Giáo viên cử ra nhóm trọng tài gồm ba em. Bớc 4: Tiến hành trò chơi: Giáo viên tổ chức cho một nhóm làm mẫu. Giáo viên rút kinh nghiệm và cho cả lớp tiến hành chơi thật. Giáo viên hô (có dự lệnh - động lệnh) “Trò chơi – Bắt đầu”. Giáo viên cùng trọng tài quan sát và điều chỉnh cho các nhóm hoạt động khẩn trơng, đúng luật. Bớc 5: Tổng kết trò chơi: Giáo viên đánh giá chung cả lớp và riêng từng nhóm. Giáo viên rút ra kết luận: Mỗi ngời đều có một cái tên. Trẻ em cũng có quyền có họ tên. Ví dụ 2: Trò chơi trong bài : “ Bảo vệ loài vật có ích” (Đạo đức lớp 2) đợc tiến hành ở hoạt động 1 của tiết 2. Mục đích: Giúp học sinh có thêm hiểu biết về các loài vật và thêm yêu quý, gần gũi với loài vật. Tạo không khí vui vẻ, sôi nổi trong giờ học. Bớc 1: Chuẩn bị: Nhắc học sinh su tầm trớc các bài hát nói về con vật nh: Con chim vành khuyên; Con cò bé bé; Rửa mặt nh mèo; Chú ếch con; Chú voi con ở bản Đôn... Giáo viên chia lớp thành các nhóm, mỗi nhóm khoảng 10 em. Bớc 2 : Nêu tên trò chơi. Trò chơi mang tên: “Hát về các con vật” Bớc 3: Phổ biến luật chơi: Lớp chia thành 3, 4 nhóm, hai bàn quay mặt vào nhau. Các nhóm cử đại diện lên bốc thăm hoặc oản tù tì để xác định thứ tự nhóm hát trớc, nhóm hát sau. Sau khi nhóm thứ nhất hát một đoạn của một bài hát nói về một con vật nào đó thì nhóm thứ hai phải tiếp tục hát ngay một đoạn của bài hát khác cũng nói về một con vật khác. Rồi tiếp theo đến nhóm thứ 3 hát và nhóm thứ t. Sau đó lại quay lại nhóm thứ nhất hát, song không đợc hát lại bài hát mà đã có nhóm hát rồi. Nhóm nào không tìm ra bài hát khác để hát hoặc phản ứng chậm sẽ bị loại. Nhóm nào còn lại đến sau cùng, nhóm đó sẽ thắng cuộc. Bớc 4: Tiến hành trò chơi Giáo viên hô: “Trò chơi - Bắt đầu” Các nhóm bắt đầu thực hiện. Giáo viên quan sát và nhắc nhở học sinh chơi đúng luật. Bớc 5: Tổng kết trò chơi: Giáo viên tổng kết đánh giá khen thởng cho nhóm thắng. Giáo viên rút ra kết luận: cuộc sống con ngời không thể thiếu các loài vật có ích. Loài vật không chỉ có lợi ích cụ thể, mà còn mang lại cho chúng ta niềm vui và giúp chúng ta hiểu biết thêm nhiều điều kỳ diệu. III/ Kết quả Với những nỗ lực và cố gắng của bản thân,vận dụng một số kinh nghiệm vừa nêu vào việc giảng dạy hơn ba năm qua. Tôi nhận thấy việc sử dụng phơng pháp tổ chức trò chơi học tập vào môn Đạo đức của bản thân đã đạt đợc một số kết quả nhất định cụ thể : - Học sinh đã ghi nhớ dợc dễ dàng, lâu bền các kiến thức cần ghi nhớ vì ở từng nội dung trò chơi đã minh hoạ một cách sinh động cho các mẫu hành vi đạo đức, những mẫu hành vi này đã tạo đợc những biểu tợng rõ rệt ở từng học sinh. - Học sinh đã biết cách thể hiện hành vi đúng ra ngoài thực tế cuộc sống vì trong các trò chơi học sinh đã đợc luyện tập những kỹ năng, những thao tác hành vi đạo đức. - Học sinh đã có khả năng tự quyết định cho mình cách ứng xử đúng phù hợp trong một số tình huống. - Qua trò chơi học sinh có cơ hội để thử nghiệm những chuẩn mực hành vi. chính nhờ sự thể hiện này đã hình thành đợc ở học sinh niềm tin về chuẩn mực hành vi đã học, tạo ra động cơ bên trong cho những hành vi ứng xử trong cuộc sống. - Học sinh đợc hình thành năng lực quan sát, đợc rèn luyện kỹ năng nhận xét, đánh giá hành vi của ngời khác là phù hợp hay không phù hợp với chuẩn mực đạo đức. - Khả năng giao tiếp giữa học sinh với giáo viên giữa các em với nhau đợc tăng cờng hơn. Các em đã mạnh dạn, tự tin hơn trong giáo tiếp… - Học sinh có hứng thú tích cực tham gia vào các hoạt động học tập cũng nh các hoạt động tập thể khác. C – Kết luận Chuẩn bị tốt, biết kết hợp hài hoà giữa các yếu tố cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, hoạt động dạy của giáo viên, hoạt động học của học sinh, tôi thiết nghĩ việc tổ chức trò chơi học tập vào môn học Đạo đức không còn là băn khoăn, vớng mắc của ngời giáo viên nữa. Thông qua trò chơi việc rèn luyện hành vi đạo đức cho học sinh đợc tiến hành nhẹ nhàng sinh động. Học sinh đợc lôi cuốn vào quá trình luyện tập một cách tự nhiên, hứng thú và có tinh thần trách nhiệm, đồng thời giải tỏa đợc những mệt mỏi căng thẳng trong quá trình học tập. Giờ học đạo đức sẽ nhẹ nhàng hơn, không còn khô khan cứng nhắc nữa. Nội dung giáo dục mà giáo viên truyền đạt tới học sinh sẽ đợc các em tiếp thu dễ dàng hơn. 1) Bài học kinh nghiệm Để tổ chức tốt trò chơi trong giờ dạy đạo đức ở lớp 1, 2, 3 giáo viên cần: - Lựa chọn trò chơi cho phù hợp với nội dung bài, với yêu cầu cần giáo dục. Trò chơi phải dễ tổ chức và thực hiện phù hợp với đặc điểm trình độ học sinh, với quỹ thời gian với hoàn cảnh, điều kiện thực tế của lớp học đồng thời phải không gây nguy hiểm cho học sinh. - Khi tổ chức cho học sinh chơi giáo viên phải phổ biến rõ luật chơi để học sinh nắm đợc quy tắc và nhắc nhở học sinh tôn trọng luật chơi. - Phải quy định rõ thời gian, địa điểm chơi. - Giáo viên cần phải phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh, tạo điều kiện cho mọi học sinh tham gia tổ chức, điều khiển tất cả các khâu: Từ chuẩn bị, tiến hành trò chơi đến đánh giá sau khi thực hiện xong. - Trò chơi phải đợc luân phiên thay đổi một cách hợp lý, để không gây nhàm chán cho học sinh. - Sau khi chơi, giáo viên cần cho học sinh thảo luận để nhận ra ý nghĩa giáo dục của trò chơi. Trên đây là một số điểm quan trọng mà ngời giáo viên cần lu ý khi tổ chức trò chơi học tập môn đạo đức ở lớp 1, 2, 3. Điều này bản thân tôi đã đúc rút đợc qua thực tế. tôi nghĩ nếu chúng ta thực hiện tốt những điểm cần lu ý trên thì chắc chắn chất lợng của mỗi trò chơi nói riêng và chất lợng giáo dục môn Đạo đức nói chung sẽ đạt kết quả tốt . 2) Những vấn đề còn tồn tại Bên cạnh những kết quả đã đạt đợc ở trên, trong quá trình tổ chức trò chơi cho học sinh các lớp tôi phụ trách tôi thấy còn một số hạn chế : - Do điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học còn thiếu thốn nên một số trò chơi, giáo viên không có điều kiện để tổ chức. - Mặc dù các em đợc luyện tập những kỹ năng, những thao tác hành vi đạo đức trong các giờ học, song việc thể hiện các hành vi đúng ở ngoài thực tế cuộc sống còn nhiều hạn chế. Một số em vẫn còn thấy ngợng ngùng xấu hổ khi nói lời “cảm ơn, xin lỗi”... - Khả năng giao tiếp, diễn đạt của học sinh còn hạn chế cha thực sự mạnh dạn, tự tin... 3) Đề xuất kiến nghị Chúng tôi là những giáo viên trực tiếp đứng lớp, rất mong các cấp, các ngành quan tâm, đầu t nhiều hơn nữa cho các trờng về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học. Về phía ngành xin đề nghị tạo điều kiện cho chúng tôi tham quan, học tập một số trờng điển hình hay mở hội nghị, hội thảo bàn về vấn đề đổi mới phơng pháp giảng dạy để chúng tôi có điều kiện nâng cao năng lực chuyên môn học tập đổi mới phơng pháp giảng dạy . Trên đây là tất cả những kinh nghiệm mà tôi đã tích luỹ đợc trong việc tổ chức trò chơi môn đạo đức ở lớp 1, 2, 3. Với khuôn khổ hạn hẹp của sáng kiến rất mong nhận đợc ý kiến đóng góp của các nhà chuyên môn, các bạn đồng nghiệp bổ xung vào bài viết này để hoàn thiện hơn.