Đề tài Một số biện pháp nâng cao chất lượng giảng dạy phân môn Tập đọc lớp 5

đề liên quan đến việc nâng cao chất lượng môn Tập đọc 5 PHẦN NỘI DUNG : Môn Tiếng Việt là môn học có tầm quan trọng bậc nhất trong các môn học đối với học sinh , trong đó Tập đọc là một phân môn có ý nghĩa quan trọng trong chương trình giảng dạy Tiếng Việt ở bậc Tiểu học . Học tốt Tập đọc không những giúp cho học sinh rèn luyện kĩ năng nghe – nói – đọc –viết mà còn tạo điều kiện cho học sinh học tốt các môn học khác . Qua thực tế giảng dạy ở trường , tôi nhận thấy mặc dù phân môn Tập đọc ä äđã được định hình khá rõ về nội dung ,phương pháp giảng dạy,song khi lên lớp tiết á tập đọc không ít giáo viên còn lúng túng,chất lương giảng dạy chưa cao,chưa phát huy hết tính tích cực . Trong việc chọn từ và giải nghĩa từ , một số giáo viên còn lúng túng ; việc chọn lựa từ để giải nghĩa hoặc mở rộng từ chưa chắt lọc được những từ nào trọng tâm cần cung cấp kiến thức cho học sinh . Giảng từ chưa kết hợp với giảng ý và gắn với văn cảnh cụ thể . - Giáo viên chưa giúp học sinh cảm thụ được cái hay cái đẹp trong mỗi bài văn bài thơ , đôi khi chưa lồng ghép việc giáo dục đạo đức cho mỗi học sinh qua mỗi bài Tập đọc . Xuất phát từ những tồn tại và vướng mắc trong quá trình giảng dạy Tập đọc trên , tôi đã tìm ra một số phương pháp , biện pháp khắc phục , nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy và học của phân môn Tập đọc . II / BIỆN PHÁP THỰC HIỆN : 1 / Phần chuẩn bị giáo án (ở nhà ) : * Để có được hiệu quả cao trong tiết dạy Tập đọc thì khâu chuẩn bị bài là một yếu tố không thể thiếu hay sơ sài , qua loa được .Một bài soạn Tập đọc giáo viên cần chuẩn bị : Giáo viên cần đọc kĩ bài Tập đọc nhiều lần , đọc diễn cảm bài Tập đọc theo cảm xúc thật , tìm hiểu kĩ nội dung bài để cảm thụ hết cái hay, cái đẹp trong một bài văn , bài thơ .Từ đó xác định mục tiêu bài dạy và đề ra phương án dạy phù hợp . _ Ngoài sách giáo khoa ra , giáo viên cần tham khảo thêm sách giáo viên , sách bài soạn , từ điển Tiếng Việt , các tài liệu có liên quan . . . để bổ sung kiến thức cho tiết dạy . _ Chọn lọc từ tiêu biểu để giảng giải cho học sinh , nên mở rộng vốn từ cho học sinh bằng cách tìm từ cùng nghĩa , gần nghĩa hoặc trái nghĩa . _Chú ý đến phần luyện đọc cho học sinh , với những câu văn dài nên ngắt nghỉ như thế nào chophùu hợp để câu văn không bị gián đoạn , loãng ý : + Ví dụ : Trong bài : “ Những con sếu bằng giấy’’ ( TV5 ) ( tập 1) có câu văn : + “ Nằm trong bệnh viện nhẩm đếm từng ngày còn lại của đời mình , cô bé ngây thơ tin vào một truyền thuyết nói rằng nếu gấp đủ một nghìn con sếu bằng giấy treo quanh phòng , em sẽ khỏi bệnh .’’ Nên ngắt hơi như sau : + Nằm trong bệnh viện / nhẩm đếm từng ngày còn lại / của đời mình , / cô bé ngây thơ tin vào một truyền thuyết nói rằng / nếu gấp đủ một nghìn con sếu bằng giấy treo quanh phòng ,/ em sẽ khỏi bệnh / . _ Bài soạn cần thể hiện rõ các hoạt động của thầy và trò . Nên trình bày bài soạn theo hai phần : Hoạt động của thầy và hoạt động của trò . ( có phần dự kiến các tình huóng trả lời của học sinh ) _ Dạy một tiết Tập đọc nhất thiết phải có đồ dùng dạy học ( tranh ảnh , vật thật , vật mẫu . . . ) Nên có phiếu bài tập để củng cố kiến thức chohọc sinh sau tiết dạy . 2 / Hoạt động trên lớp : a / Kiểm tra bài cũ : _ Trong phần kiểm tra bài cũ giáo viên nên chọn nội dung kiểm tra phù hợp với từng đối tượng học sinh. Với học sinh yếu , kiểm tra phần đọc và trả lời câu hỏi theo sách giáo khoa và phần giảng bài của giáo viên . Đối với đối tượng khá , giỏi nên yêu cầu học sinh đọc diễn cảm hoặc tự đọc đoạn văn mình yêu thích và nêu cảm xúc của mình khi đọc đoạn văn , đoạn thơ đó. Nói chung , cần thay đổi hình thức kiểm tra sao cho hấp dẫn , sinh động , tránh sự rập khuôn , máy móc đến nhàm chán . _ Ngoài kiểm tra bài hôm trước ra , giáo viên nên kết hợp kiểm tra việc chuẩn bị đồ dùng trực quan như tranh ảnh , vật thật cho bài mới ( nếu có ) . Sau khi kiểm tra cần nhận xét , tuyên dương trước lớp những em chuẩn bị bài cũ và xem trước bài mới tốt để khuyến khích tinh thần chuẩn bị bài ở nhầcủ học sinh. b / Bài mới : _ Giới thiệu bài mới : Thông thường , sau mỗi tiết Tập đọc xong , giáo viên thường dặn dò bài tiết sau và giao việc về nhà cho học sinh , do đó phần lớn các em đã chuẩn bị bài ởû nhà nên giáo viên không cần dẫn dắt dài , nên giới thiệu một cách ngắn gọn , thu hút sự chú ý và gây hứng thú cho học sinh . Giáo cũng cần nói thêm một vài nét về tác giả , xuất sứ hoàn cảnh sáng tác và giá trị văn học của tác phẩm nhưng phải thật ngắn gọn . _ Hướng dẫn học sinh luyện đọc và tìm hiểu bài : a / Luyện đọc : + Gọi học sinh có giọng đọc tốt , diễn cảm đọc toàn bài . Giáo viên có thể cho học sinh đề xuất cách đọc , các em cùng nhận xét , thống nhất cách đọc . Cách làm này gây cho học sinh có hứng thú theo dõi việc đọc mẫu . b / Tìm hiểu bài : Giáo viên cho học sinh tự phân đoạn và đọc đoạn văn mình yêu thích , tự đặt câu hỏi để học sinh khác trả lời . Tất nhiên không thể khai thác hết nội dung của bài , giáo viên sẽ gợi ý thêm để học sinh tìm hiểu , phương pháp này sẽ giúp các em tìm tòi , động não để tìm ra nhiều câu hỏi hay và phù hợp . Từ việc đặt câu hỏi , các em sẽ phát hiện ra những từ khó ở sách giáo khoa đã cung cấp và từ có liên quan đến nội dung –nghệ thuật của bài . Với loại từ sách giáo khoa đã chú thích , giáo viên chỉ cần cho học sinh tự giải thích , nếu không đầy đủ , em khác sẽ bổ sung , tạo cho học sinh có thói quen chuẩn bị bài ở nhà , không nhất thiết giáo viên phải cung cấp . Giáo viên có thể cho học sinh đặt tên riêng cho mỗi đoạn . Từ đó , rút ra cảm nghĩ của các em qua mỗi đoạn văn , đoạn thơ của tác giả . c / Phần củng cố , giáo dục tư tưởng cho học sinh Phần củng cố , cần tiến hành một cách nhẹ nhàng , linh hoạt , giúp các em hệ thống lại được bài Tập đọc , biết được những cái hay , cái đẹp thông qua những từ ngữ , hình ảnh trong bài . Có thể thay bằng một hình thức củng cố khác như tổ chức trò chơi luyện đọc , hti tìm từ , tìm ý , gắn với nội dung bài Tập đọc hoặc hình thứuc trả lời trên phiếu bài tập . Ở phần này , giáo viên cũng nên lồng ghép giáo dục cho học sinh những tình cảm trong sáng , phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi , phù hợp với nội dung bài . d / Phần dặn dò , nhận xét : _ Giao việc về nhà cho học sinh thật cụ thể . Giới thiệu bài hôm sau sẽ học và những công việc cần làm , cần chuẩn bị trước khi đến lớp . Phần nhận xét chung : Nên tuyên dương trước lớp những em có nhiều tiến bộ trong tiết học , khuyến khích các em học tốt hơn ở những tiết học sau . ** Trên đây là một số biện pháp mà tôi đã rút ra từ kinh nghiệm bản thân và học tập ở các đồng nghiệp , sách báo , tài liệu . . . Hơn mười năm qua đứng trên bục giảng và được phân công dạy khối 4 –5 , tôi đã không ngừng tìm tòi , học hỏi để nâng cao chất lượng giảng dạy , nâng cao tay nghề . Tất nhiên , không có phương pháp nào là tối ưu , song quá trình giảng dạy , tôi nhận thấy mình đã gặt hái được nhiều thành quả đáng kể . III / Kết quả đạt được : 1 / Học sinh : _ Học sinh có ý thức hơn trong học tập môn Tập đọc . _ Kĩ năng đọc của học sinh được nâng cao , da số các em đều đọc to , rõ ràng , mạch lạc , một số học sinh đọc diễn cảm tốt , điều này giúp các em học tốt môn chính tả , viết lỗi ít sai . 2 / Giáo viên : Có thói quen chuẩn bị bài kĩ ở nhà , không qua loa chiếu lệ . Phối hợp các phương pháp đặt trưng của bộ môn như : giao tiếp , giảng giải , đàm thoại , gợi mở , vấn đáp , trực quan , . . . Có mở rộng và khắc sâu kiến thức cho học sinh . Giáo viên lên lowps một cách tự tin , thỏa mái không còn lúng túng khi gặp tình huống ngoài dự kiến . Có sự phối hợp nhịp nhàng giữa thầy và trò . Nâng cao tay nghề cho giáo viên , chất lượng học tập của học sinh ngày một cao hơn ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC ; KẾT QUẢ TỪ ĐẦU NĂM ĐẾN GIỮA HỌC KÌ II NHƯ SAU : GIỎI KHÁ T.B YẾU HS % HS % HS % HS % ĐẦU NĂM 9 32,2 9 32,2 10 35,6 CUỐI H. K I 2 7,2 10 35,6 10 35,6 6 21,6 GIỮA H.K II 3 10,7 11 39,3 12 42,8 2 7,2 So với đầu năm , học sinh yếu giảm ( từ 10 em xuống còn 2 em yếu ) chiếm tỉ lệ 7,2,% . Đồng thời học sinh khá , trung bình tăng lên , đặt biệt đầu năm chưa có học sinh giỏi môn Tập đọc , nhưng đến giữa học kỳ II tăng lên 3 emchiếm tỉ lệ 10,7% . Như vậy , chất lượng môn Tập đọc được nâng cao . Chúng tôi sẽ tiếp tục áp dụng kinh nghiệm này trong môn Tập đọc , để kết quả cuối năm đạt cao hơn . * Những sáng kiến của tôi trên đây cũng chỉ là những kinh nghiẹm rút ra từ bản thân và học hỏi ở các đồng nghiệp nên chắc chắn còn có nhiều thiếu sót . Mong các đồng nghiệp cùng tham khảo góp ý . Tôi xin chân thành cảm ơn . / .