Đề tài Biện pháp sử dụng thiết bị dạy học để nâng cao chất lượng dạy- học

BÀI THAM LUẬN “ BIỆN PHÁP SỬ DỤNG THIẾT BỊ DẠY HỌC ĐỂ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY- HỌC” I. Thực trạng: Những năm gần đây nền giáo dục nước ta đã có những bước chuyển đổi nhằm nâng cao chất lượng đào tạo nước chung để đáp ứng nhu cầu và sự phát triển không ngừng của xã hội, đồng thời khắc phục những nhược điểm của nền giáo dục Việt Nam. Lối học của nền giáo dục truyền thống nước ta là thuyết minh hàng loạt các kiến thức qua sách giáo khoa, giáo án, bài giảng mà không có bất kì một thiết bị dạy- học nào hỗ trợ. Và hệ quả là người học phải cố nhớ, lắng nghe và ghi chép toàn bộ kiến thức từ người dạy. Học sinh lĩnh hội và ghi nhớ kiến thức qua lý thuyết và qua lời giảng của người thầy, song thực tế để có thể có hiệu quả cao trong lĩnh hội và ghi nhớ là khá vất vả thậm chí nó chỉ mang tính chất lý thuyết không thực tế. Trong khi đó phương pháp dạy và học ở các nước trên thế giới đã thay đổi hoàn toàn với phương pháp dạy là nêu vấn đề để người học giải quyết vấn đề, dĩ nhiên để đạt được điều đó thì quá trình sử dụng các phương tiện dạy học là một điều kiện không thể thiếu, và chính quá trình sử dụng thiết bị dạy- học đã đem lại hiệu quả cao trong chương trình đào tạo ở các nước phát triển và một số trường thí điểm của nước ta. Khi áp dụng phương pháp mới vào giảng dạy và sử dụng các thiết bị trong dạy- học sẽ giúp cho người học có thể tự nghiên cứu, sưu tầm, thực hành, tự tìm kiếm thông tin, phân tích, tổng hợp, đánh giá. Trong thực tế những năm gần đây trường THPT Thanh Bình 2 đã được Sở GD và ĐT Đồng Tháp đầu tư về cơ sở hạ tầng và cung cấp rất nhiều các phương tiện dạy học, với một hệ thống các phòng thực hành đầy đủ trang thiết bị, tài liệu tham khảo cho tất cả các môn học đối với giáo viên và học sinh. Và thực tế cho thấy hiệu quả của việc kết hợp giữa lý thuyết đi đôi với thực hành đã nâng cao được chất lượng dạy và học của trường lên một tầm cao mới. Đối với bộ môn Địa Lí nói riêng đã được Sở GD và ĐT Đồng Tháp trang bị cho bộ môn của chúng tôi khá nhiều tài liệu tham khảo như số lượng bản đồ, quả địa cầu, tài liệu tham khảo và hình ảnh minh họa cho các khối học, mà đặc trưng trong dạy và học của bộ môn chúng tôi là “bắt đầu từ bản đồ và kết thúc cũng từ bản đồ”, bởi vậy việc Sở GD và ĐT Đồng Tháp trang bị cho chúng tôi số lượng bản đồ, tài liệu đã giúp cho việc giảng dạy của chúng tôi đã khá thuận lợi, học sinh hiểu bài hơn, khả năng tư duy và phân tích, tự học của học sinh ngày càng được nâng cao. Song bên cạnh đó chúng tôi vẫn thấy tồn tại một số vấn đề như sau trong quá trình đổi mới phương pháp dạy- học và áp dụng biện pháp sử dụng thiết bị dạy học còn tồn tai nhiều vấn đề. - Đối với giáo viên: Đây không những là tồn tai đối với giáo viên bộ môn Địa Lí mà là tồn tại chung của cả đội ngũ giáo viên trong nhà trường và trong cả nước ta hiện nay. Là việc giảng dạy còn mang tính lý thuyết, trong khi kinh nghiệm giảng dạy không nhiều, việc sử dụng các thiết bị dạy- học chưa thực sự thành thạo, còn lúng túng trong quá trình sử dụng, trong khi được trang bị khá nhiều đồ dùng dạy- học nhưng do không được hướng dẫn cụ thể vì thế hiệu quả sử dụng không cao thậm chí còn không biết phương tiện đó sử dụng như thế nào. Hiện nay việc sử dụng giáo án điện tử là một phương pháp giảng dạy tích cực bởi khi đó học sinh có thể vừa nắm được lí thuyết vừa có thể quan sát hình ảnh để thấy rõ điều các em đang khám phá, nhưng đôi khi giáo viện hiện nay lại quá lạm dụng và “ỷ lại” vào các slides, cho rằng đó là biện pháp sử dụng thiết bị có hiệu quả nhất, nhưng kết quả thực tế không đạt được như giáo viên mong muốn, vì các em đã biến phương tiện dạy- học đó thành phương tiện để “nhìn chép”. Trong bộ môn Địa Lí tôi còn thấy tồn tại trong quá trình sử dụng thiết bị như: chưa thực sự tích cực sử dụng thiết bị, sử dụng chưa có hiệu quả các thiết bị dạy- học của nhà trường, giáo viên chưa tích cực sử dụng máy chiếu theo phương pháp mới và khi dùng cũng chưa thực sự đem lại hiệu quả cao. - Về phía nhà trường: Do hạn chế về cơ sở vật chất dẫn tới việc bảo quản thiết bị chưa được an toàn và cố định. Số lượng thiết bị được cấp phát do di chuyển và bảo quản không tốt đã dẫn tới hư hỏng nhiều. - Đối với học sinh: Do số lượng học sinh đông vì vầy số lượng phương tiện học tập không đáp ứng đầy đủ trong học, đôi khi phải từ 2- 3 học sinh sử dụng chung 1 phương tiện. Các em chưa thực sự sáng tạo và tư duy, tự giác trong quá trình học tập vì vậy việc sử dụng phương tiện học tập cũng chưa được cao. II. Biện pháp: * Để sử dụng có hiệu quả thiết bị dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy- học ở trường THPT nói chung và trường THPT Thanh Bình 2 nói riêng chúng tôi xin đề xuất một số ý kiến sau: - Nhà trường: tiếp tục khuyến khích giáo viên bộ môn sử dụng thiết bị vào trong giảng dạy, luôn chú ý tới việc cung cấp bổ xung, sửa chữa thiết bị nếu như thiết bị hư hỏng. Nên tổ chức các buổi tập huấn sử dụng thiết bị đặc biệt là các thiết bị cấp phát mới....Cố định các phòng bộ môn và có xắp xếp một cách khoa học. - Giáo viên: cần tích cực sử dụng có hiệu quả các phương tiện dạy- học, luôn tìm tòi tham khảo và tự làm thêm các phương tiện dạy- học mới. Hướng dẫn học sinh sử dụng thành thạo các phương tiện dạy- học. Để sử dụng có hiệu quả thiết bị dạy học giáo viên phảit rang bị cho mình một lượng kiến thức cơ bản để đáp ứng nhu cầu của HS. Cần thay đổi phương pháp dạy học theo hướng tích cực, lý thuyết phải đi đôi với thực hành. Biết ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy nhằm khai thác kiến thức cơ bản vừa phát huy tính tư duy nhưng tránh tình trạng chiếu chép thay đọc chép, tránh việc trình diễn kỹ thuật với các hiệu ứng rườm rà lóa mắt. Tóm lại để sử dụng có hiệu quả thiết bị dạy học trong giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng dạy- học ở trường THPT và đối với giáo viên bộ môn thì phải có sự thay đổi về nhiều mặt như: cơ sở vật chất, phương tiện giảng dạy, phương pháp giảng dạy và phương pháp học của học sinh, đồng thời cần có sự cổ vũ ủng hộ, tạo điều kiện của nhà trường và Ban giám hiệu. Bài tham luận có thể còn rất nhiều thiếu sót mong các thầy cô góp ý thêm. Tân Bình Ngày 10 Tháng10 Năm 2012 Người Viết Đỗ Công Mạnh