Chuyên đề Thiết kế bài giảng theo phương pháp đổi mới cho một bài dạy Địa lý 7

i Mi-crô-nê-di , Pô-li-nê-di và quần đảo niu-di-len . CH : Em hãy xác định vị trí giới hạn các chuỗi đảo thuộc châu Đại Dương ? CH : Cho biết nguồn gốc hình thành các đảotrên ? GV xác định lại trên bản đồ và giảng giải : + Các quần đảo có 3 nguồn gốc hình thành : à Đảo san hô : là những đảo rất nhỏ bé , được hình thành do các câú tạo san hô phát triển trên các đáy biển nông < 50m .Đa só đảo san hô là những đảo thấp , có bề mặt bằng phẳng . Ví dụ Quần đảo Trường Sa của nước ta . à Đảo núi lửa : là những đảo núi cao , do hoạt động của núi lửa ngầm dưới đáy đại dương tạo nên . Ví dụ : đảo Haoai của Mỹ . à Đảo lục địa : hình thành từ một bộ phận của lục địa do phần đất giữa đảo và lục địa đứt gãy , sụt lún , biển tràn ngập . Ví dụ : đảo Manđagaxca của Châu phi . GVKL : - Nằm giừa Thái Bình Dương diện tích 8,5 triệu km2 - Châu Đại Dương gồm: + Lục địa Ôxtrâylia + 4 quần đảo Tên chuỗi đảo Nguồn gốc Mê-la-nê-di Mi-crô-nê-di Pô-li-nê-di Niu-di-lân Đảo núi lửa Đảo san hô Đảo núi lửa và san hô Đảo lục địa HS quan sát bản đồ tự nhiên Châu Đại Dương , kết hợp h48.1 sgk HS xác định trên bản đồ lục địa Ôxtrâylia và các quần đảo trên bản đồ tự nhiên châu đại dương HS chó ý theo dâi HS rut ra nhËn xÐt vÒ vÞ trid c¸c ®¶o thuéc Th¸I B×nh D­¬ng HS x¸c ®Þnh nguån gèc c¸c quÇn ®¶o thuéc Ch©u §¹i D­¬ng HS chó ý theo dâi Ghi bµi * Néi dung kiÕn thøc 2 : Khí hậu , thực vật và động vật (20’) §©y lµ phÇn träng t©m cña bµi, trong phÇn nµy häc sinh cÇn n¾m ®­îc đặc điểm khí hậu , thực – động vật của lục địa Ôxtrâylia và các quần đảo . Do vËy, phÇn 2 nµy, gi¸o viªn ph¶i sö dông triÖt ®Ó ®Ó ph­¬ng ph¸p th¶o luËn nhãm häc sinh lµm viÖc mét c¸ch tÝch cùc, chñ ®éng lÜnh héi kiÕn thøc vµ rÌn luyÖn kü n¨ng. §ång thêi phèi hîp c¸c ph­¬ng ph¸p (ph­¬ng ph¸p trùc quan, ph­¬ng ph¸p gi¶ng gi¶i, ph­¬ng ph¸p vÊn ®¸p … ) a) Các quần đảo : GV treo biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa ở trạm Gu-am và Nu-mê-a lục địa Ôxtrâylia H48.2 SGK GV Chia lớp làm 4 nhóm, 2 nhóm thảo luận, phân tích một biểu đồ theo phiếu học tập : Nhóm 1 – 2 : phân tích biểu đồ nhiệt độ , lượng mưa trạm Gu-am Nhóm 3 – 4 : phân tích biểu đồ nhiệt độ , lượng mưa trạm Nu-mê-a . Đảo Gu - am Đảo Nu-mê-a Lượng mưa tb năm ? Các tháng mưa nhiều ? Nhiệt độ cao nhất ? Nhiệt độ thấp nhất ? Biên độ nhiệt độ giữa tháng cao nhất và tháng thấp nhất ? Kết luận về đặc điểm khí hậu GV hướng dẫn học sinh : + Cột màu xanh là biểu hiện cho lượng mưa . + Đường màu đỏ biểu hiện cho nhiệt độ . +Xác định từng tháng , sau đó dùng thước đặt tương ứng độ cao của tháng đó với từng cột ( lượng mưa – cột bên trái (mm) , nhiệt độ - cột bên phải (0C)). GV gọi đại diện các nhóm lẻ báo cáo kết quả , các nhóm chẵn nhận xét , bổ sung . GV chuẩn xác vào bảng sau : Đảo Gu - am Đảo Nu-mê-a Lượng mưa tb năm ? 2200 mm 1200mm Các tháng mưa nhiều ? Tháng 7-10 Tháng 11- 4 Nhiệt độ cao nhất ? 280C tháng 5 -6 260C tháng 1 -2 Nhiệt độ thấp nhất ? 260C tháng 1 200C tháng 8 Biên t0 giữa tháng cao nhất và tháng thấp nhất? 20C 60C Kết luận về đặc điểm khí hậu - Khí hậu nóng , ẩm , điều hoà , mưa nhiều . - Qua bảng phân tích trên, hãy nêu đặc điểm chung của khí hậu các đảo thuộc châu Đại Dương? - Với đặc điểm khí hậu như vậy thì giới sinh vật ở đay phát triển như thế nào ? - Nguyên nhân nào khiến cho châu Đại Dương được gọi là “thiên đàng xanh” của Thái Bình Dương? GV nhận xét, giúp HS thấy rõ mối liên hệ giữa khí hậu và thực vật và động vật trên các đảo thuộc châu Đại Dương. GV chuẩn xác : - Phần lớn các đảo và quần đảo có khí hậu nóng ẩm điều hoà, mưa nhiều à thực vật phát triển mạnh - Phía nam Ô-xtrây-li-a và quần đảo Niu Di-len có khí hậu ôn đới b) Lục địa Ôxtrâylia : GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK CH : Nêu đặc điểm tự nhiên của lục địa Ôxtrâylia? GV yêu cầu hs thảo luận theo bàn câu hỏi sau : CH : Dựa vào lược đồ tự nhiên châu Đại Dương giải thích vì sao đại bộ phận lục địa Ôxtrâylia là hoang mạc? Đọc tên các hoang mạc? GV mời đại diện 1 số bàn báo cáo kết quả , các nhóm khác nhận xét , bổ sung . GV nhận xét. CH : Tại sao lục địa Ô-xtrây-li-a có những động vật độc đáo duy nhất trên thế giới? HS quan sát hình 48.3 và 48.4/ tr.46 SGK để thấy được động vật ở châu Đại Dương CH : Quần đảo Niu Di Len và phía nam Ôx trâylia nằm trong vành đai khí hậu nào ? CH : Thiên nhiên châu Đại Dương có những thuận lợi và khó khăn gì cho phát triển kinh tế? GV KL: - Biển và rừng là nguồn tài nguyên quan trọng ở châu Đại Dương. - Kinh tế của các nước châu Đại Dương phát triển không đồng đều. - Ôxtrâylia và Niu Di-len là hai nước có nền kinh tế phát triển với nhiều ngành, đa dạng - Các quốc đảo còn lại đều là các nước đang phát triển, kinh tế chủ yếu dựa vào khai thác tài nguyên thiên nhiên và du lịch để xuất khẩu. HS quan sát biểu đồ nhiệt độ lượng mưa H48.2 SGK (phóng to) HS chia nhóm , tiến hành phân công : nhóm trưởng , thư ký và thảo luận theo phiếu học tập . HS nhóm 1-2 phân tích biểu đồ nhiêt độ , lượng mưa trạm Gu-am. HS nhóm 3-4 phân tích biểu đồ nhiệt độ , lượng mưa tram Nu-mê-a . HS các nhóm thảo luận theo hớng dẫn của giáo viên . Đại diện các nhóm lẻ báo cáo kết quả , các nhóm chẵn nhận xét , bổ sung . HS theo dõi HS rút ra đặc điểm chung của các đảo thuộc Châu Đại Dương HS giải thích Từ đặc điểm của khí hậu , hs nêu được đặc điểm của giới sinh vật HS ghi bài HS tự nghiên cứu sgk HS dựa vào thông tin sgk để trả lời HS thảo luận theo bàn, giải thích . HS đại diện các nhóm báo cáo kết quả và nhận xét HS quan sát H48.3 và 48.4 sgk HS trả lời . Ghi bài 3.Củng cố : (3’) - GV khái quát lại nội dung bài học * Bài tập trắc nghiệm: Khoanh tròn chữ cái chỉ câu trả lời đúng: 1) Đại bộ phận lục địa Ôx trây lia có khí hậu khô hạn vì: a. Phần lãnh thổ nằm dọc theo đường chí tuyến nam b. Miền đông có dãy núi cao chắn gió biển c. Miền trung tâm có đồng bằng thấp khuất gió d. Miền tây có dòng biển lạnh Tây Ôx trây lia chảy ven bờ 2) Bộ phận nào của châu Đại Dương nằm trong khí hậu ôn đới? a . Đảo Ghi nê c. Quần đảo Niu di lân b. Đảo Ha Oai d. Quần đảo Pô li nê đi 3) Cho biết nguồn gốc hình thành các đảo của châu Đại Dương? 4. Dặn dò: (1’) - Học bài cũ - Chuẩn bị bài 49: Dân cư và kinh tế châu Đại Dương. - Tìm hiểu đặc điểm dân cư, kinh tế-xã hội châu Đại Dương III. KÕt qu¶ : - Giê d¹y ®· ®i ®óng ph­¬ng ph¸p theo ch­¬ng tr×nh ®æi míi: lÊy häc sinh lµm trung t©m, ng­êi thÇy gi¸o lµ ng­êi tæ chøc, h­íng dÉn ®Ó häc sinh ho¹t ®éng tÝch cùc, chñ ®éng lÜnh héi kiÕn thøc cña bµi. Häc sinh hiÓu bµi, n¾m bµi b»ng chÝnh nh÷ng ho¹t ®éng trªn líp cña m×nh cã sù h­íng dÉn cña thÇy. - KÕt hîp c¸c ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y theo ph­¬ng ph¸p ®æi míi t¹o ra kh«ng khi häc tËp s«i næi, hµo høng cho häc sinh. Häc sinh võa tiÕp thu ®­îc kiÕn thøc võa rÌn luyÖn kü n¨ng vµ c¸c n¨ng lùc ho¹t ®éng trong mét giê häc. Tuy vËy, do ®Æc tr­ng cña bé m«n vµ néi dung kiÕn thøc cña bµi nªn bµi gi¶ng tiÕt häc nµy sö dông nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®ßi hái ng­êi gi¸o viªn cÇn ph¶i linh ho¹t, nhanh nh¹y, phèi hîp mét c¸ch nhÞp nhµng sao cho phï hîp vµ hîp lý. PHẦN C : KẾT LUẬN Nh­ vËy, ®Ó cã mét tiÕt häc theo ph­¬ng ph¸p ®æi míi mµ Bé gi¸o dôc ®· ban hµnh vµ ®·, ®ang thùc thi ë c¸c nhµ tr­êng nãi chung vµ tr­êng THCS nãi riªng. Ng­êi häc sinh lÜnh héi kiÕn thøc mét c¸ch chñ ®éng, tÝch cùc. §èi víi ph­¬ng ph¸p ®æi míi, kh«ng chØ ®ßi hái ng­êi thÇy gi¸o cã kiÕn thøc v÷ng vµng, cã n¨ng lùc s­ ph¹m mµ cßn ®ßi hái ë ng­êi thÇy ph¶i biÕt lùa chän vµ phèi hîp c¸c ph­¬ng ph¸p còng nh­ ph­¬ng tiÖn cho phï hîp. Tøc lµ trong tiÕt häc ng­êi thÇy chØ tæ chøc, h­íng dÉn, ®Þnh h­íng cho häc sinh ®Ó häc sinh chñ ®éng, tÝch cùc chiÕm lÜnh kiÕn thøc. PHẦN D : KIẾN NGHỊ Chuyªn ®Ò nµy mÆc dï nã cã nh÷ng mÆt ®­îc , ®¸p øng ®­îc cho yªu cÇu ®æi míi ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y hiÖn nay ®èi víi mét bµi d¹y m«n §Þa lý. Gióp cho viÖc gi¶ng d¹y bµi nµy tèt h¬n. Song, chuyªn ®Ò nµy ch¾c cßn cã nh÷ng thiÕu sãt, mong c¸c ®ång chÝ ®ång nghiÖp tham gia ®ãng gãp ý kiÕn. Chúng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam Độc lập – Tự do – Hạnh phúc BIÊN BẢN HỌP GÓP Ý CHUYÊN ĐỀ Vào lúc 16h 30’ ngày 18/03/ 2010, tại trường THCS Huỳnh Thúc Kháng , chúng tôi tiến hành họp để góp ý giờ dạy chuyên đề của đ/c Thục .Thành phần tham dự gồm có : Chủ trì : đ/c Nguyễn Thị Thục Thư ký : đ/c Trịnh Thị Vương Cùng tất các đồng chí trong tổ Sinh – Hoá – Địa – Thể . Bài dạy : “ Thiên nhiên Châu Đại Dương ” được tiến hành tại lớp 7a4 , tiết 4 ngày 18/03/2010 1- Về phương pháp thực hiện : - Thực hiện phương pháp dạy học tích cực , chỗ nào chưa hiểu thì giáo viên có gợi ý . - Giáo viên cần hướng dẫn cụ thể cho học sinh ở biểu đồ nhiệt độ , lượng mưa của trạm Gu-am và trạm Nu- mê - a : + Hướng dẫn hs cột xanh : biểu thị cho lượng mưa , đường màu đỏ biểu thị cho nhiệt độ . + Cách đo : dùng thước . 2 - Về học sinh : - Học sinh đã tích hợp được kiến thức : + Tính được lượng mưa , nhiệt độ . + Khí hậu . + Mối quan hệ giữa khí hậu và động thực vật . 3 - Về giáo viên : - Có gợi mở thông qua hệ thống câu hỏi , hướng dẫn học sinh so sánh về địa hình , khí hậu và thực động vật của các đảo , quần đảo so với lục địa Ôxtrâylia . - Có mở rộng ảnh hưởng của dòng biển , địa hình … đến việc hình thành hoang mạc ở Ôxtrâylia . 4- Về bố cục tiết dạy : - Thực hiện bố cục tiết dạy hợp lý . * Nhận xét chung : - Ưu điểm : + Giáo viên chuẩn bị đồ dùng chu đáo : bản đồ , phiếu học tập + Nhiệt tình hướng dẫn cho học sinh trong việc khai thác kiến thức . + Có mở rộng kiến thức , tích hợp kiến thức . + Sử dụng phương pháp dạy học tích cực . - Tồn tại : + Phải xem xét tình hình thực tế từng đối tượng học sinh để thực hiện tiết dạy được tốt hơn . + Khi học sinh báo cáo kết quả , giáo viên cần ghi kết quả của học sinh lên bảng . + Cần sử dụng từ chính xác hơn : đối với động vật cần sử dụng từ “đa dạng” chứ không nên dùmg từ “phong phú” . Biên bản kết thúc vào lúc 17h 15’ cùng ngày . Thư ký Chủ trì Trịnh Thị vương Nguyễn Thị Thục