Chương trình giảng dạy bảo vệ môi trường ở cấp THCS môn địa lí

i chung, của tầng ozon nói riêng đối với cuộc sống của mọi sinh vật trên Trái Đất và sự cần thiết phải bảo vệ lớp vỏ khí, tầng ozon. Bài 23. Sông và hồ Bài 24. Biển và đại dương - Vai trò của sông, hồ, biển và đại dương đối với đời sống và sản xuất của con người trên Trái Đất, sự cần thiết phải bảo vệ chúng. - Các nguyên nhân làm ô nhiễm nước sông, hồ, biển, đại dương và biện pháp phòng, chống. Bài 26. Đất, các nhân tố hình thành đất - Các nguyên nhân làm suy thoái đất. - Một số biện pháp làm tăng độ phì của đất và hạn chế sự ô nhiễm đất. Bài 27. Lớp vỏ sinh vật. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phân bố thực, động vật trên Trái Đất - Các ảnh hưởng tích cực và tiêu cực của con người đến sự phân bố động, thực vật trên Trái Đất. - Bảo vệ động, thực vật 7 Địa lí Bài 1. Dân số Bài 3. Quần cư. Đô thị hoá - Hậu quả của sự gia tăng dân số nhanh và sự bùng nổ dân số đối với MT - Quá trình đô thị hoá nhanh và tự phát đã gây nên những hậu quả xấu cho MT Bài 5. MT xích đạo ẩm Bài 6. MT nhiệt đới Bài 7. MT nhiệt đới gió mùa; Bài 13. MT đới ôn hoà; Bài 19. Môi trường hoang mạc Bài 23. MT vùng núi - Đặc điểm môi trường tự nhiên ở các đới - Hiện trạng môi trường, những thuân lợi và khó khăn của môi trường tự nhiên ở các vùng đối với đời sống và sản xuất của con người - Khai thác, sử dụng MT tự nhiên một cách hợp lí, tiết kiệm và không làm tổn hại đến MT Bài 8. Các hình thức canh tác trong nông nghiệp ở đới nóng; Bài 9. Mối quan hệ giữa sản xuất nông nghiệp với MT ở đới nóng - Tác động tiêu cực đến MT của các hình thức canh tác trong nông nghiệp - Những biện pháp BVMT trong quá trình sản xuất nông nghiệp. Bài 10. Mối quan hệ giữa dân số và MT ở đới nóng - Sự gia tăng dân số nhanh và bùng nổ dân số đã có những tác động tiêu cực tới tài nguyên và MT ở đới nóng. Bài 11. Bùng nổ đô thị ở đới nóng; Bài 16. Đô thị hoá ở đới ôn hoà - Sự di dân tự do làm tăng dân số và đô thị hoá nhanh, không theo quy hoạch dẫn đến những hậu quả nặng nề cho MT. Bài 15. Hoạt động công nghiệp ở đới ôn hoà Nền công nghiệp hiện đại và vấn đề MT Bài 17. Báo động về MT ở đới ôn hoà - Các nguyên nhân gây ô nhiễm không khí và ô nhiễm nước ở các nước phát triển. - Nghị định thư Kyoto về cắt giảm lượng khí thải gây ô nhiễm, bảo vệ bầu khí quyển của Trái Đất. Bài 18. Thực hành - Lượng khí thải CO2 là nguyên nhân chủ yếu làm cho Trái Đất nóng lên. - Lượng CO2 trong không khí không ngừng tăng và nguyên nhân của sự gia tăng đó. Bài 20. Hoạt động của con người ở hoang mạc - Con người là một trong những nguyên nhân chủ yếu có tác động làm cho diện tích hoang mạc ngày càng mở rộng. Bài 22. Hoạt động kinh tế của con người ở đới lạnh; Bài 24. Hoạt động kinh tế của con người ở vùng núi - Những tác động xấu đến MT do sự phát triển kinh tế gây nên - Sự cần thiết phải bảo vệ các loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng. Bài 29. Dân cư, xã hội châu Phi Bài 30, 31. Kinh tế châu Phi Bài 32. Các khu vực châu Phi - Châu Phi có tỉ lệ gia tăng dân số cao nhất thế giới, điều đó gây nên nhiều hậu quả nghiêm trọng về MT. - Kĩ thuật sản xuất nông nghiệp lạc hậu, nạn phá rừng là nguyên nhân làm suy thoái đất và diện tích rừng ngày càng bị thu hẹp. - Quá trình đô thị hoá nhanh chóng ở châu Phi.gây hậu quả xấu về MT Bài 38. Nông nghiệp Bắc Mĩ Việc sử dụng nhiều phân bón hoá học và thuốc trừ sâu trong nông nghiệp ở Hoa Kì và Canađa đã gây ô nhiễm MT nghiêm trọng (ô nhiễm đất, nước). Bài 43. Xã hội Trung và Nam Mĩ Sự hình thành các siêu thị ở Trung và Nam Mĩ đã là nguyên nhân làm ô nhiễm MT. Bài 45. Kinh tế Trung và Nam Mĩ Việc khai thác rừng Amazon để lấy đất canh tác đã làm cho diện tích rừng bị thu hẹp Bài 47. Châu Nam Cực Vấn đề MT cần quan tâm ở châu Nam Cực là bảo vệ các loài động vật quí. Bài 55. Đặc điểm kinh tế châu Âu Sự phát triển ngành du lịch gắn với việc bảo vệ MT thiên nhiên. Bài 56. Khu vực Bắc Âu Việc khai thác và sử dụng hợp lí các TNTN trong quá trình phát triển kinh tế của các nước Bắc Âu. Bài 58. Khu vực Nam Âu Phát triển du lịch phải đi đôi với BVMT (bảo vệ các bãi biển, bảo vệ rừng ...). 8 Địa lí Bài 9. Đặc điểm dân cư, xã hội châu á - Châu á có số dân đông, tỷ lệ tăng dân số nhanh đã gây nên những hậu quả xấu đối với MT Bài 20. Đặc điểm kinh tế các nước Đông Nam á Quá trình phát triển kinh tế chưa đi đôi với việc bảo vệ MT đã làm ô nhiễm nước, không khí, rừng bị khai thác kiệt quệ. Bài 26. Biển Việt Nam Tình hình ô nhiễm biển, nguyên nhân của sự ô nhiễm và cạn kiệt nguồn hải sản, khoáng sản của biển; Một số biện pháp bảo vệ tài nguyên, MT biển Bài 27.Lịch sử phát triển của tự nhiên Việt Nam Bài 28. Đặc điểm tài nguyên khoáng sản Việt Nam - Tài nguyên, khoáng sản ở Việt Nam, - Nguyên nhân của sự cạn kiệt một số loại khoáng sản ở nước ta. - Khai thác hợp lí, sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả nguồn tài nguyên khoáng sản. Bài 30. Đặc điểm địa hình Việt Nam Bài 31. Đặc điểm các khu vực địa hình - Địa hình chi phối đời sống và sản xuất của con người và sự phân bố của động, thực vật - Tác động tiêu cực tới MT do hoạt động sử dụng và cải tạo tự nhiên đối với địa hình ở đồng bằng và ven biển nước ta. Bài 33. Đặc điểm khí hậu Việt Nam Bài 34 .Các mùa khí hậu và thời tiết nước ta - Một số ảnh hưởng của các mùa khí hậu đối với đời sống và sản xuất của người dân Việt Nam. - Những biến động phức tạp của thời tiết, khí hậu gây ra nhiều thiên tai và nguyên nhân của nó. Bài 35 .Đặc điểm sông ngòi Việt Nam Bài 36: Các hệ thống sông lớn ở nước ta - Những giá trị kinh tế của sông ngòi và việc khai thác các nguồn lợi của sông ngòi ở nước ta. - Nguyên nhân làm ô nhiễm các dòng sông - Một số biện pháp bảo vệ, chống sự ô nhiễm nước sông. Bài 38. Đặc điểm đất Việt Nam - Đất đai là cơ sở cho hoạt động sản xuất của con người đồng thời cũng thay đổi do sự tác động của con người. - Sự suy thoái đất ở nước ta và biện pháp bảo vệ, cải tạo đất. Bài 39: Đặc điểm sinh vật Việt Nam Bài 40. Bảo vệ tài nguyên sinh vật Việt Nam - Đặc điểm sinh vật Việt Nam - Hiện trạng tài nguyên sinh vật: giảm sút cả về số lượng và chất lượng; nguyên nhân của tình trạng đó. - Biện pháp bảo vệ tài nguyên sinh vật: thành lập các khu bảo tồn thiên nhiên, các vườn Quốc gia để bảo vệ, phục hồi, phát triển rừng nguyên sinh... 9 Địa lí Bài 1. Cộng đồng các dân tộc Việt Nam - Tình hình, nguyên nhân ô nhiễm và suy thoái MT ở miền núi và đồng bằng - Đoàn kết các dân tộc, cùng chung sức bảo vệ MT, tài nguyên thiên nhiên của đất nước. Bài 2. Dân số và sự gia tăng dân số Bài 3. Phân bố dân cư và các loại hình quần cư - Dân số đông và gia tăng nhanh kết hợp với sự phân bố không đồng đều làm gia tăng tốc độ khai thác và sử dụng tài nguyên. - Cần có sự điều chỉnh để tạo sự cân bằng giữa dân số và MT, tài nguyên nhằm phát triển bền vững Bài 4. Lao động và việc làm, chất lượng cuộc sống - Chất lượng cuộc sống của người dân Việt Nam còn chưa cao một phần do MT sống còn có nhiều hạn chế (nhà cửa chật chội, MT ô nhiễm …) Bài 6. Quá trình phát triển nền kinh tế Việt Nam Nhiều loại tài nguyên ở nước ta đang bị khai thác quá mức, MT bị ô nhiễm là một khó khăn trong quá trình phát triển đất nước. Bài 7. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp - Các tài nguyên đất, nước, khí hậu, sinh vật là những điều kiện, cơ sở để con người phát triển sản xuất - Phát triển, mở rộng nông nghiệp tăng nguy cơ suy thoái một số tài nguyên Bài 8. Hiện trạng phát triển và phân bố nông nghiệp - ảnh hưởng của việc phát triển nông nghiệp tới MT - Trồng cây công nghiệp, phá thế độc canh là một trong những biện pháp bảo vệ MT. Bài 9. Hiện trạng phát triển và phân bố sản xuất lâm nghiệp và thuỷ sản - Tài nguyên rừng của nước ta đã bị giảm về chất lượng, tỉ lệ đất có rừng che phủ thấp. - MT ở nhiều vùng ven biển bị suy thoái, nguồn lợi thuỷ sản giảm nhanh. Bài 11. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố công nghiệp Vai trò và đặc điểm của các TNTN đối với sự phát triển công nghiệp của nước ta. Bài 12. Sự phát triển và phân bố các ngành sản xuất công nghiệp Việc phát triển thiếu kế hoạch một số ngành công nghiệp đã và sẽ tạo nên sự cạn kiệt khoáng sản và gây ô nhiễm MT. Bài 17. Trung du và miền núi Bắc Bộ - Hiện trạng MT vùng trung du và miền núi Bắc Bộ - Triển khai rộng rãi việc trồng rừng và mô hình canh tác nông lâm kết hợp trên đất dốc, phát triển kinh tế đi đôi BVMT. Bài 20, 21, .22: Đồng bằng sông Hồng Ảnh hưởng của mức độ tập trung dân cư đông đúc, sản xuất nông nghiệp tới MT Bài 23, 24, 25,.26, 27: Vùng Bắc Trung Bộ Duyên hải Nam Trung Bộ - Vùng có nhiều thiên tai - Một số biện pháp giảm thiểu thiên tai bão lũ, cát biển lấn vào đồng ruộng Bài 28, 29, 30: Tây Nguyên - Phát triển thuỷ điện, xây hồ chứa nước, thành lập các khu bảo tồn, trồng và bảo vệ rừng .là những biện pháp khai thác và bảo vệ MT của vùng Tây nguyên Bài31, 32, 34: Đông Nam Bộ - Vùng có tỉ lệ rừng tự nhiên thấp, khí hậu khô hạn, ô nhiễm MT do chất thải công nghiệp - Một số biện pháp bảo vệ MT: trồng rừng để hạn chế sự sa mạc hoá, bảo vệ sự đa dạng sinh học của rừng ngập mặn, khai thác hợp lí tài nguyên. Bài 35,36,37. Đồng bằng sông Cửu Long Sự cần thiết phải cải tạo đất phèn, mặn; bảo vệ rừng ngập mặn ở ĐBSCL Bài 38. Phát triển tổng hợp kinh tế và bảo vệ tài nguyên, MT biển - đảo - Thực trạng của sự giảm sút tài nguyên và ô nhiễm MT biển đảo - Một số biện pháp để bảo vệ tài nguyên và MT biển Bài 41, 42, 43, 44: Địa lí địa phương - Các ảnh hưởng của dân cư, hoạt động sản xuất đối với MT và TNTN của địa phương - Hiện trạng suy giảm tài nguyên, ô nhiễm MT của địa phương, nguyên nhân. - Một số biện pháp được áp dụng để bảo vệ MT và TNTN ở điạ phương Nguyên tắc tích hợp GDBVMT là chuyển tải các nội dung BVMT vào bài học một cách tự nhiên, phù hợp với nội dung bài học. Việc tích hợp làm cho bài học sinh động, gắn với thực tế hơn, không làm quá tải bài học. Phương pháp GDBVMT phải góp phần phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập.