Bài giảng Vật Lí Lớp 9 - Bài 58: Ánh sáng trắng và ánh sáng màu

Kiểm tra bài cũ- Em hãy nhớ lại kiến thức quang học ở lớp 7 và cho biết: Nguồn sáng là gì? Cho ví dụ.- Em hãy kể tên một số nguồn sáng tự nó phát ra ánh sáng xanh hoặc ánh sáng đỏ mà em quan sát được trong thực tế cuộc sống.Trả lời- Nguồn sáng là vật tự nó phát ra ánh sáng, như: Bóng đèn điện đang sáng, ngọn nến đang cháy, mặt trời -Nguồn phát ra ánh sáng màu xanh, đỏ: Bút laze, đèn điôt phát quang, bóng đèn bút thử điệnTiết 58: ánh sáng trắng và  ánh sáng màu I.Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu. 1, Các nguồn phát ánh sáng trắng:Mặt trời Các đèn có dây tóc nóng sáng như: Pha đèn của xe ô tô, xe máy.2, Các nguồn phát ánh sáng màu.- Đèn LED, bút laze, đèn ống dùng trong quảng cáo.II. Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu. 1.Thí nghiệm:- Chiếu chùm ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ - Chiếu chùm ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu đỏ - Chiếu chùm ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu xanh Tiết 58: ánh sáng trắng và  ánh sáng màu+ Cho dòng điện chạy qua đèn ( với nguồn điện 12V xoay chiều).+ Quan sát ánh sáng phía sau tấm lọc màu trong ba lần thí nghiệm, rồi ghi kết quả vào vở bài tập.+ Bố trí thí nghiệm như hình vẽTiết 58: ánh sáng trắng và  ánh sáng màu I. Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu.II. Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu. Thí nghiệm:*C1 :Kết quả.+ Chiếu 1 chùm ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ => ta được ánh sáng màu đỏ. + Chiếu 1 chùm ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu đỏ => ta được ánh sáng màu đỏ.+ Chiếu 1 chùm ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu xanh => ta không được ánh sáng đỏ, mà thấy tối.Tiết 58: ánh sáng trắng và  ánh sáng màu I. Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu.II. Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu. Thí nghiệm:2. Các thí nghiệm tương tự+Chiếu 1 chùm ánh sáng trắng qua tấm lọc màu xanh => ta được ánh sáng màu xanh+ Chiếu 1 chùm ánh sáng xanh qua tấm lọc màu xanh => ta được ánh sáng màu xanh+ Chiếu 1 chùm ánh sáng xanh qua tấm lọc màu đỏ => ta không thu được ánh sáng xanh, mà thấy tốiTiết 58: ánh sáng trắng và  ánh sáng màu I. Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu.II. Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu. Thí nghiệm:2. Các thí nghiệm tương tự:3. Kết luận:*Kết luận 1: Chiếu ánh sáng trắng qua các tấm lọc màu ta sẽ được ánh sáng có màu của tấm lọc.* Quan sát lại thí nghiệm để rút ra kết luận. Khi chiếu ánh sáng trắng qua tấm lọc màu.Tiết 58: ánh sáng trắng và  ánh sáng màuI. Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu.II. Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu. Thí nghiệm:2. Các thí nghiệm tương tự:3. Kết luận:* Kết luận 2: Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc cùng màu ta sẽ được ánh sáng vẫn có màu đó.* Hãy rút ra kết luận khi chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc cùng màu.Tiết 58: ánh sáng trắng và  ánh sáng màuI. Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu.II. Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu. Thí nghiệm:2. Các thí nghiệm tương tự:3. Kết luận:*Kết luận 3: Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc khác màu sẽ không thu được ánh sáng màu đó nữa.* Hãy rút ra kết luận khi chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc khác màu.Tiết 58: ánh sáng trắng và ánh sáng màuI. Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu. II. Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu. 1.Thí nghiệm:2. Các thí nghiệm tương tự:3. Kết luận: - Chiếu ánh sáng trắng qua các tấm lọc màu ta sẽ được ánh sáng có màu của tấm lọc. -Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc cùng màu ta sẽ được ánh sáng vẫn có màu đó. - Chiếu ánh sáng màu qua tấm lọc khác màu sẽ không thu được ánh sáng màu đó nữa. Vậy, nếu chiếu ánh sáng trắng hay ánh sáng màu qua tấm lọc cùng màu, ta sẽ được ánh sáng có màu đó. ánh sáng màu này khó truyền qua tấm lọc màu khác.Tấm lọc màu nào thì hấp thụ ít ánh sáng có màu đó, nhưng hấp thụ nhiều ánh sáng có màu khác.Tiết 58: ánh sáng trắng và ánh sáng màuC2: Hãy dùng kiến thức vừa nêu để giải thích kết quả của các thí nghiệm trên:- Tại sao ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ ta thu được ánh sáng màu đỏ? Trả lời:- Trong chùm ánh sáng trắng có ánh sáng màu đỏ. Tấm lọc màu đỏ cho ánh sáng đỏ đi qua còn các màu khác thì bị hấp thụ.Tiết 58: ánh sáng trắng và ánh sáng màu- Tại sao ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu đỏ ta thu được màu đỏ. Còn ánh sáng đỏ qua tấm lọc màu xanh ta lại không thu được màu ánh sáng ( thấy tối)?Trả lời:- Tấm lọc màu đỏ không hấp thụ ánh sáng đỏ, nên chùm sáng đỏ đi qua tấm lọc màu đỏ.- Tấm lọc màu xanh hấp thụ mạnh các ánh sáng màu không phải là màu xanh, nên ánh sáng đỏ khó có thể qua được tấm lọc màu xanh và ta thấy tối.Tiết 58: ánh sáng trắng và ánh sáng màuI.Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu.II. Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu. 1. Thí nghiệm:2. Các thí nghiệm tương tự:3. Kết luận (sgk/138)III. Vận dụng: C3: ánh sáng đỏ, vàng ở các đèn sau và các đèn báo rẽ của xe máy được tạo ra như thế nào?Trả lời:- ánh sáng đỏ, vàng ở các đèn sau và các đèn báo rẽ của xe máy tạo ra bằng cách chiếu ánh sáng trắng qua vỏ nhựa màu đỏ hay vàng.- Các vỏ nhựa đóng vai trò như tấm lọc màu Tiết 58: ánh sáng trắng và ánh sáng màuI.Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu.II. Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu. 1. Thí nghiệm:2. Các thí nghiệm tương tự:3. Kết luận (sgk/138)III. Vận dụng:Bài tập trắc nghiệm: C4: Một bể nước nhỏ (như bể cá cảnh) có các thành bên trong suốt đựng nước pha mực đỏ có thể dùng như dụng cụ nào ở trên? Trả lời:Bể nhỏ có thành trong suốt đựng nước màu có thể coi là 1 tấm kính lọc màu. Tiết 58: ánh sáng trắng và  ánh sáng màuI.Nguồn phát ánh sáng trắng và nguồn phát ánh sáng màu.II. Tạo ra ánh sáng màu bằng tấm lọc màu. III. Vận dụng:* Ghi nhớ: - ánh sáng do mặt trời và các đèn có dây tóc nóng sáng phát ra là ánh sáng trắng. - Có một số nguồn phát ra trực tiếp ánh sáng màu. - Có thể tạo ra ánh sáng màu bằng cách chiếu ánh sáng trắng qua tấm lọc màu.Hướng dẫn về nhà-Học thuộc ghi nhớ và làm bài tập của bài 52 (SBT).- Đọc phần có thể em chưa biết (sgk/138).-Chuẩn bị bài 53: Sự phân tích ánh sáng trắng (sgk/139).-Bài tập thêm: Bằng sự hiểu biết của mình qua kiến thức vừa thu thập ở trên, em hãy dự đoán xem khi chiếu chùm sáng trắng qua khe hẹp tới một khối trong suốt không màu thì ta có thu được ánh sáng có màu hay không?Cảm ơn các thầy cô giáovà các em học sinh đã chú ý lắng nghe.