Bài giảng Ngữ Văn Lớp 11 - Tiết 49: Tác giả Nam Cao - Phan Thị Huyền

CUỘC THI THIẾT KẾ BÀI GIẢNG E-LEARNINGBÀI GIẢNG: CHÍ PHÈO – PHẦN 1 – TIẾT 49: TÁC GiẢ NAM CAO GV dự thi:Phan Thị Huyền Nguyễn Mộng Duyên Trịnh Thị LiênPhần một: Tác Giả "NAM CAO"1917 - 1951I. Vài nét về tiểu sử và con người: 1) Tiểu sử: Nam Cao (1917 – 1951), Trần Hữu Tri, gia đình nông dân.- Quê hương: làng Đại Hoàng, tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, phủ Lí Nhân, tỉnh Hà Nam.2) Cuộc đời:+ Học hết bậc Thành chung, vào Sài Gòn kiếm sống, bắt đầu sáng tác.+ Trở về quê, làm “Giáo khổ trường tư” ở Hà Nội, sống chật vật bằng nghề viết văn và làm gia sư.+ Từ 1943, tham gia nhómVăn hóa cứu quốc, tham gia khởi nghĩa.+ 11/1951, Nam Cao hy sinh trên đường công tác.Vợ của nhà văn Nam CaoNhà văn Nam CaoTem thư hình nhà văn Nam CaoPhần mộ nhà văn Nam CaoNhà tưởng niệm nhà văn Nam CaoMỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ NHÀ VĂN VÀ GIA ĐÌNH NAM CAOVợ và các con trai nhà văn Nam CaoNhà tưởng niệm Nam CaoMỘ NHÀ VĂN NAM CAO3) Con người: Bề ngoài lạnh lùng, ít nói nhưng đời sống nội tâm phong phú, luôn sôi sục, có khi căng thẳng. Có tấm lòng đôn hậu, chan chứa yêu thương. Nam Cao là tấm gương cao đẹp của một nhà văn chân chính, được Nhà nước tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.II. Sự nghiệp văn học: 1) Quan điểm nghệ thuật:- “Chao ôi! Nghệ thuật không cần phải là ánh trăng lừa dối, không nên là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật có thể chỉ là tiếng đau khổ kia, thoát ra từ những kiếp lầm than . . ." (Giăng sáng).- Nghệ thuật phải gắn bó với đời sống, nói lên nỗi thống khổ, cùng quẫn của nhân dân . Trả lờiQua câu trích trên trong tác phẩm Giăng sáng của tác giả, bạn hiểu quan điểm nghệ thuật của ông như thế nào?1) Quan điểm nghệ thuật:- Tác phẩm có giá trị là tác phẩm thấm nhuần tư tưởng nhân đạo.Trả lờiMột tác phẩm phải chứa đựng nội dung gì?- “Một tác phẩm thật giá trị . . . nó phải chứa đựng được một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn, lại vừa phấn khởi. Nó ca tụng lòng thương, tình bác ái, sự công bình . . . Nó làm cho người gần người hơn" (Đời thừa).1) Quan điểm nghệ thuật:Nam Cao đòi hỏi rất cao sự sáng tạo trong nghề viết văn.Trả lờiNam Cao đòi hỏi gì về nghề viết văn?- "Sự cẩu thả trong bất cứ nghề gì cũng là một sự bất lương rồi. Nhưng sự cẩu thả trong văn chương thì thật là đê tiện. (...). Văn chương không cần đến những người thợ khéo tay, làm theo một vài kiểu mẫu đưa cho. Văn chương chỉ dung nạp được những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những cái gì chưa có" (Đời thừa).II. Sự nghiệp văn học: 1) Quan điểm nghệ thuật:- Nghệ thuật phải gắn bó với đời sống, nói lên nỗi thống khổ, cùng quẫn của nhân dân.- Tác phẩm có giá trị là tác phẩm thấm nhuần tư tưởng nhân đao.- Nam Cao đòi hỏi rất cao sự sáng tạo trong nghề viết văn.2) Đề tài chính:* Trước cách mạng:+ Đề tài về người tri thức: Giăng sáng, Đời thừa, Sống mòn Viết về đề tài người tri thức, Nam Cao đặc biệt quan tâm đến phương diện nào?Tấn bi kịch tinh thần: những trí thức nghèo, có tâm huyết, nhân phẩm nhưng bị gánh nặng cơm áo và xã hội ngột ngạt bóp nghẹt, bị chết mòn  Họ luôn đấu tranh cho một cuộc sống có ý nghĩa.Trả lời+ Đề tài về người nông dân: Chí phèo, Lão Hạc... - Những con người hiền lành, bị đày đọa vào cảnh nghèo đói  Bị hắt hủi, lăng nhục  Nhà văn khẳng định nhân phẩm và bản chất lương thiện của họTrả lờiViết về đề tài người nôngdân, Nam Cao đặc biệt quan tâm đến phương diện nào? Đề tài người trí thức: Những trí thức nghèo, có tâm huyết, nhân phẩm nhưng bị gánh nặng cơm áo và bóp nghẹt, bị chết mòn  Họ luôn đấu tranh cho một cuộc sống có ý nghĩa.Đề tài người nông dân: Những con người hiền lành, bị đày đọa vào  Bị hắt hủi, lăng nhục  Nhà văn khẳng định của họ.* Nam Cao luôn trăn trở về vấn đề nhân phẩm, về tình trạng xã hội vô nhân đạo đấu tranhnhân phẩm và bản chất lương thiện xã hội ngột ngạt cảnh nghèo đói* Sau cách mạng: Nhật ký ở rừng, Đôi mắtTinh thần phục vụ kháng chiến tận tuy.- Luôn chú ý tới nội tâm, tư tưởng của con người. Có biệt tài diễn tả, phân tích tâm lí nhân vật.- Viết theo kết cấu tâm lí, viết về cái nhỏ nhặt mà vẫn đặt ra những vấn đề có ý nghĩa xã hội lớn lao.- Giọng điệu riêng: lạnh lùng, dửng dưng mà buồn thương, da diết.Phong cách độc đáo3) Phong cách nghệ thuật:III. KẾT LUẬN: Tham khảo phần ghi nhớ SGK5.TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP.5.1.Tổng kết.? Nắm phong cách nghệ thuật của Nam cao:Luôn hướng tới đời sống tinh thần của con người.Thường viết về cái nhỏ nhặt, bình thường nhưng có sức khái quát lớn và đặt ra vấn đề XH lớn lao.Giọng văn tỉnh táo sắc lạnh mà nặng trĩu suy tư.5.2.Hướng dẫn học tập.*Đối với tiết học này.- Nắm chắc về cuộc đời, sự nghiệp và quan điểm sáng tác của Nam Cao.Học bài.*Đối với tiết học tiếp theo:Soạn bài: Phong cách ngôn ngữ báo chí ( t.t)Hãy nêu các phương tiện diễn đạt và đặc trưng của ngôn ngữ báo chí?