Bài giảng Giáo dục công dân Lớp 10 - Bài 11: Một số phạm trù cơ bản của đạo đức học (Tiết 1)

Tích cực lao động , cần cù , sáng tạo Không ngừng học tập nâng cao trình độ Sẵn sàng tham gia sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc B, Nghĩa vụ của người thanh niên hiện nay Nghĩa vụ của thanh niên hiện nay Chăm lo rèn luyện đạo đức bản thân 15 Ngày ra quân tại Thành phố Hồ Chí Minh 16 Cảm giác hối hận của bà An được gọi là gì ? Tác dụng của nó đến bà như thế nào ? Đứa nào bắt trộm gà của bà hả ? Ví dụ Đi đẻ mà có ai bắt đâu . 2. Lương tâm Người có đạo đức Giữa bản thân Người xung quanh . xem xét , đánh giá hành vi tự giác điều chỉnh hành vi Chuẩn mực đạo đức Phù hợp Người có lương tâm Vậy lương tâm là gì ? A, Lương tâm là gì ? Lương tâm là năng lực điều chỉnh và tự đánh giá hành vi đạo đức của bản thân trong mối quan hệ với người khác và xã hội Em hãy lấy ví dụ về lương tâm Trường hợp Lương tâm cảm thấy như thế nào ? Em dắt người già qua đường Trêu chọc bạn bè bị khuyết tật Các em tự nguyện góp tiền giúp bạn trong lớp có hoàn cảnh khó khăn Em copy bài của bạn bên cạnh Vậy , lương tâm tồn tại ở mấy trạng thái ? Aên năn Thanh thản Thanh thản Aên năn 20 Giúp cá nhân điều chỉnh hành vi Các trạng thái của lương tâm Trạng thái thanh thản Trạng thái cắn rứt Giúp cá nhân tự tin hơn vào bản thân Có ý nghĩa tích cực đối với cá nhân 21 Lương tâm tồn tại ở trạng thái nào cũng có ý nghĩa tích cực đối với cá nhân . Chỉ có một số cá nhân thường làm điều ác nhưng không biết ăn năn , hối hận không cắn rứt lương tâm thì coi là kẻ vô lương tâm Em có nhận xét gì về những người làm hàng giả , hàng không đảm bảo vệ sinh mà báo chí hay nêu ? 22 Theo em , lương tâm có ý nghĩa như thế nào với đời sống đạo đức Những cái tốt đẹp trong cuộc sống được duy trì và phát triển 23 B, Làm thế nào để trở thành người có lương tâm Con người phải rèn luyện như thế nào để trở thành người có lương tâm ? 24 Đối với mọi người Thường xuyên rèn luyện tư tưởng đạo đức theo quan điểm cách mạng và tự nguyện thực hiện hành vi đạo đức Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của bản thân một cách tự nguyện để trở thành người công dân có ích cho xã hội Bồi dưỡng tình cảm trong sáng trong quan hệ giữa người với người : bao dung, nhân ái 25 Học sinh cần làm gì để rèn luyện lương tâm ? Đối với học sinh Tự giác thực hiện nghĩa vụ của học sinh Yù thức đạo đức , tác phong , ý thức kỉ luật Biết quan tâm đến người khác Có lối sống lành mạnh , tránh xa tệ nạn xã hội 26 27 Bài tập củng cố Có 4 gói câu hỏi có nội dung xoay quanh đến nội dung bài học . Mỗi tổ sẽ chọn gói câu hỏi cho tổ mình và trả lời . Người trả lời sẽ do giáo viên chỉ định CHÚC CÁC TỔ HOÀN THÀNH TỐT BÀI TẬP CỦA MÌNH 28 A D C B CHỌN NGÔI SAO NÀO NHỈ? 29 GÓI CÂU A Ví dụ Nghĩa vụ Lương tâm Uống nước nhớ nguồn Cha mẹ nuôi con biển Hồ lai láng Việc gì mình không muốn thì đừng làm cho người Xay lúa thì thôi bế em Gắp lửa bỏ bàn tay X X X X X 30 GÓI CÂU B Sắp xếp ỵếu tố cột A tương ứng với B CỘT A CỘT B 1. Cha mẹ về già A. Đóng thuế 2. Kinh doanh hàng hoá B. Bảo vệ Tổ quốc 3. Sống tự do, hạnh phúc C. Con cái chăm sóc , yêu thương CỘT A CỘT B 1. Cha mẹ về già A. Đóng thuế 2. Kinh doanh hàng hoá B. Bảo vệ Tổ quốc 3. Sống tự do, hạnh phúc C. Con cái chăm sóc , yêu thương 31 Gói câu C Oâ chữ gồm có 1 6 chữ cái Đây là một trong những nghĩa vụ của Thanh niên hiện nay Gợi ý : cho biết 2 chữ cái N-G G N N G N G K H Ô N G N G Ừ N G H Ọ C T Ậ P 32 GÓI CÂU D Học sinh hãy điền các chữ còn thiếu trong đoạn sau đây : Lương tâm tồn tại ở trạng thái nào cũng có ý nghĩa .. đối với cá nhân . Trạng thái thanh thản giúp con người . vào bản thân . Trạng thái cắn rứt giúp con người hành vi của mình cho .. với yêu cầu của xã hội 33 Đáp án Lương tâm tồn tại ở trạng thái nào cũng có ý nghĩa tích cực đối với cá nhân . Trạng thái thanh thản giúp con người tự tin hơn vào bản thân . Trạng thái cắn rứt giúp con người điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp với yêu cầu của xã hội 34 CHÚC CÁC EM HỌC TỐT 35 BÀI 11 ( Tiết 2) 3. Nhân phẩm , danh dự a. Nhân phẩm Các em xem đoạn tin tức sau Em có nhận xét gì về hành động của nhân vật trong bài viết ? 36 Vậy , nhân phẩm là gì ? Nhân phẩm là toàn bộ những phẩm chất mà mỗi người có được . Nói một cách khác : Nhân phẩm là giá trị làm người của mỗi con người . VD: Bạn Lan đi học về . Trên đường , bạn nhặt được ví rất nhiều tiền . Bạn đã không ngần ngại nộp ví tiền đó cho công an Phường trả lại người bị hại . Dù gia đình bạn cũng rất nhiều đang cần số tiền đó 37 Những người có phẩm chất luôn được xã hội đánh giá cao và được kính trọng . Đại tướng Võ Nguyên Gíap Liệt sĩ Đặng Thùy Trâm 38 Người thiếu phẩm chất hoặc tự đánh mất nhân phẩm sẽ bị xã hội đánh giá thấp , coi thường , khinh rẻ COI THƯỜNG NHÂN PHẨM 39 Nhân phẩm biểu hiện : Có lương tâm trong sáng Nhu cầu vật chất và tinh thần lành mạnh Thực hiện tốt nghĩa vụ đạo đức Thực hiện tốt chuẩn mực đạo đức 40 b. Danh dự Cho ví dụ : Trong giờ kiểm tra môn giải tích , Hoàng không làm được bài nên ngồi loay hoay . Thấy vậy , Danh đưa bài của mình cho Hoàng chép . Hoàng cảm ơn bạn và từ chối bài Danh đưa . Hoàng tự tìm ra cách giải cho bài của mình . Theo em , việc làm đó chứng tỏ Hoàng là người như thế nào ? 41 Vậy danh dự là gì ? Danh dự là sự coi trọng , đánh giá cao của dư luận xã hội đối với một người dựa trên các giá trị tinh thần , đạo đức của người đó . Do đó , danh dự là nhân phẩm được đánh giá và công nhận VD: Danh dự người thầy thuốc Danh dự nhà giáo Danh dự người đoàn viên , đảng viên 42 Danh dự Nhân phẩm Là giá trị làm người Kết quả xây dựng và bảo vệ nhân phẩm Khi biết giữ gìn danh dự của mình , cá nhân có được sức mạnh tinh thần thúc đẩy con người làm điều tốt và ngăn ngừa điều xấu . Phạm trù danh dự và nhân phẩm có quan hệ với nhau không ? 43 Lòng tự trọng VD1:Trong tác phẩm Lão Hạccủa nhà văn Nam Cao , lão Hạc trước khi chết đã gửi ông giáo ít tiền làm ma cho mình . Lão Hạc không muốn làm liên lụy đến hàng xóm láng giềng . VD2: Thẩm phán phiên tòa không nhận tiền hối lộ chạy tiền của gia đình phạm nhân . Những cá nhân trong các ví dụ đó có đức tính gì ? 44 Làm chủ được nhu cầu bản thân Kiềm chế đựơc các nhu cầu , ham muốn Tuân theo các quy tắc chuẩn mực đạo đức Quý trọng danh dự , nhân phẩm của người khác Lòng tự trọng là ý thức và tình cảm của cá nhân tôn trọng , bảo vệ nhân phẩm và danh dự của chính mình Biểu hiện của lòng tự trọng 45 Phân biệt sự khác nhau giữa tự trọng và tự ái Tự ái : là do quá nghĩ cho bản thân , đề cao cái tôi nên thường có thái độ bực tức khi mình bị đánh giá thấp . Người tự ái không muốn ai chỉ trích , khuyên bảo mình , phản ứng của họ thiếu sáng suốt và sai lầm VD: - Em giận mẹ vì mẹ không mua cho em chiếc áo khoác như của nhỏ bạn - Họp lớp , Bạn Lan chỉ ra khuyết điểm của em , Em không nhận mà còn hằn học với bạn . 46 4. Hạnh phúc - Đê-mô-crit : “ Hạnh phúc là trạng thái không đau khổ,dằn vặt mà được yên tĩnh và thanh thản trong tâm hồn ” -Ê-pi- quya cho rằng “ hạnh phúc của đời sống con người là sức khoẻ ” -C. Mac: “ Hạnh phúc là đấu tranh ” Em hiểu như thế nào về các câu nói trên ? 47 Hãy cho biết khi nào thì em cảm thấy mình hạnh phúc ? Niềm vui chiến thắng sẽ trong tim mỗi chúng ta 48 Nhu cầu của con người Vật chất Tinh thần Thỏa mãn HẠNH PHÚC 49 a. Hạnh phúc là gì ? Khái niệm : Hạnh phúc là cảm xúc vui sướng , hài lòng của con người trong cuộc sống khi được đáp ứng , thoả mãn các nhu cầu chân chính , lành mạnh về vật chất và tinh thần 50 b) Hạnh phúc cá nhân và hạnh phúc xã hội Cho ví dụ về hạnh phúc cá nhân , hạnh phúc xã hội Hạnh phúc lưá đôi Hạnh phúc làm mẹ 51 Hạnh phúc cá nhân và hạnh phúc xã hội luôn gắn bó chặt chẽ với nhau : - Hạnh phúc từng cá nhân là cơ sở cho hạnh phúc xã hội - Xã hội hạnh phúc thì cá nhân có điều kiện phấn đấu cho hạnh phúc của mình . - Khi cá nhân phấn đấu cho hạnh phúc của mình thì phải có nghĩa vụ với người khác , với cộng đồng 52 BÀI TẬP CỦNG CỐ Câu 1 : Chọn đáp án đúng nhất Con người sống trong xã hội nên hạnh phúc cá nhân hạnh phúc xã hội A. Tách rời B. Không tách rời C. Là nền tảng D. Là nguồn gốc S Đ S S 53 Câu 2: Điền từ nào hợp lí “ Nếu khi lợi ích của Đảng và lợi ích của cá nhân mâu thuẫn với nhau , thì lợi ích cá nhân phải tuyệt đối .. lợi ích của Đảng Làm theo tuân theo Phục tùng Trung thành 54 CHÚC CÁC EM HỌC TỐT 55