Bài giảng Bài 15 Thuỷ quyển

BÀI 15 THUỶ QUYỂN MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT. Chuẩn kiến thức kỹ năng 1. Về kiến thức: - Các vòng tuần hoàn nước trên Trái Đất. - Những nhân tố ảnh hưởng tới dòng chảy. - Những nhân tố ảnh hưởng tới chế độ nước của một con sông. - Một số kiểu sông. 2. Về kỹ năng: - Phân biệt được mối quan hệ giữa các nhân tố tự nhiên với chế độ dòng chảy của một con sông. 3. Về thái độ hành vi: Có ý thức bảo vệ rừng, bảo vệ nguồn nước. * I. THỦY QUYỂN 1. Khái niệm Thủy quyển là lớp nước trên Trái Đất Bao gồm: Sơ đồ vòng tuần hoàn của nước 2. Tuần hoàn của nước trên Trái Đất * Vòng tuần hoàn nhỏ Mưa Tuyết rơi Hồ Nước bốc hơi Sông suối Tầng đất thấm nước Biển và đại dương Vòng tuần hoàn lớn Nước ngầm Gió 3 Mưa 2. Tuần hoàn của nước trên Trái Đất Vòng tuần hoàn nhỏ Nước chỉ tham gia hai giai đoạn: bốc hơi và nước rơi b. Vòng tuần hoàn lớn Nước tham gia vào 3 hoặc 4 giai đoạn: Bốc hơi, nước rơi, dòng chảy, (ngấm)→dòng ngầm (→biển, biển lại bốc hơi) 1. Chế độ mưa, băng tuyết, nước ngầm Nhiệt đới, địa hình thấp của khu vực ôn đới Ôn đới lạnh và những nơi sông bắt nguồn từ núi cao II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG 2. Địa thế, thực vật và hồ đầm Địa thế Thực vật Hồ đầm II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG 1. Chế độ mưa, băng tuyết, nước ngầm Nhiệt đới, địa hình thấp của khu vực ôn đới Ôn đới lạnh và những nơi sông bắt nguồn từ núi cao - Nguồn cung cấp nước chủ yếu là nước mưa. Chế độ nước sông phụ thuộc vào chế độ mưa: mùa lũ = mùa mưa; mùa cạn = mùa khô. Nước ngầm: điều tiết chế độ dòng chảy. Chế độ nước sông phụ thuộc vào lượng băng tuyết tan. Mùa lũ trùng với mùa xuân II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG Sông Đà Mưa Băng tan trên núi Băng trôi trên sông Nước ngầm Nước ngầm khi bắt đầu có mưa Cho ví dụ minh hoạ về mối quan hệ giữa chế độ nước sông với chế độ mưa? Ví dụ sông Hồng: + Mùa lũ (t6 – t10) gần trùng với mùa mưa (t5 - t10) + Mùa cạn gần trùng với mùa khô (ít mưa) 2. Địa thế, thực vật và hồ đầm Địa thế Thực vật Hồ đầm Quy định tốc độ dòng chảy Giúp điều hòa dòng chảy cho sông ngòi, giảm lũ lụt Điều hoà chế độ nước sông II. MỘT SỐ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẾ ĐỘ NƯỚC SÔNG Địa thế Sông miền núi Sông đồng bằng Hãy cho biết vì sao mực nước lũ ở các sông ngòi miền Trung nước ta thường lên rất nhanh? Do sông ngòi miền trung ngắn và dốc Có nhiều phụ lưu cấp nước vào dòng chảy chính Thực vật Sau cơn mưa trong rừng nhiệt đới Em hãy cho biết vì sao trong những năm qua ở Việt Nam các trận lũ lớn xảy ra ngày càng nhiều Hồ LŨ MIỀN TRUNG Ở VIỆT NAM 9 III. MỘT SỐ SÔNG LỚN TRÊN TRÁI ĐẤT SÔNG AMAZÔN 8 SÔNG NIN - MÓN QUÀ CỦA TẠO HOÁ SÔNG I-Ê-NÍT-X©y Sông Nơi bắt nguồn Diện tích lưu vực (km2) Chiều dài (km) Vị trí Nguồn cung cấp nước chính Sông Nin Hồ Vic-to-ri-a 2.881.000 6.685 Khu vực xích đạo, cận xích đạo cận nhiệt Châu Phi Mưa và nước ngầm Sông A-ma-dôn Dãy An-det 7.170.000 6.437 Khu vực xích đạo châu Mỹ Mưa và nước ngầm Sông I-ê-nit-xê-i Dãy Xai-an 2.580.000 4.102 Khu vực ôn đới lạnh Châu Á Băng tuyết tan 10 * Thông tin: 2. Nước ngầm, thực vật, hồ đầm có tác dụng đối với chế độ nước sông: Điều hoà dòng chảy, giảm lũ lụt Giữ nước vào mùa mưa Cung cấp nước vào mùa hạ Tất cả đều đúng B A D C 12 3. Câu nào sau đây không chính xác: Sông Nin là sông dài nhất thế giới Sông A-ma-dôn là sông lớn nhất thế giới Nguồn cung cấp nước chủ yếu của sông I-ê-nít-xê-i là nước mưa và nước ngầm A B C 13 PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 1. Hoàn thành nội dung bảng sau 2. Nêu ví dụ minh họa về quan hệ giữa chế độ nước sông với chế độ mưa PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 1. Hoàn thành nội dung bảng sau 2. Giải thích vì sao lũ trên các sông miền Trung lên nhanh? 3. Ở lưu vực sông, rừng phòng hộ được trồng ở đâu? Hãy giải thích vì sao?