Bài giảng Bài 1 – Mở đầu về phép biến hình

xét chính xác hoá cách ghi. -Gợi ý cách cm tính chất 3 -Nhận xét, chính xác hoá cách cm -Cho HS đọc tính chất 4 (sgk) -Gợi ý cách cm. -Nhận xét, chính xác hoá cách cm -Cho HS đọc tính chất 5 (sgk) -Gợi ý cách cm -Nhận xét, chính xác hoá cách cm. -Tính chất 3 (sgk) Hình vẽ -Tính chất 4 Hình vẽ -Tính chất 5 Hình vẽ -Nghe, hiểu -Đọc ĐL 3 đường vuông góc -Xem cm (sgk) -Thảo luận nhóm =>cách giải. -Nhận xét cách giải của bạn -Nêu định nghĩa phép chiếu vuông góc Nhấn mạnh qui ước: phép chiếu vuông góc lên (P) được gọi là phép chiếu lên mp (P). -Cho HS đọc ĐL 2 (định lí 3 đường vuông góc). -Giải thích rõ “3 đường” trong ĐL. -Gợi ý cách cm định lí . ? Cho tứ diện SABC có SA vuông góc (ABC). Tam giác ABC vuông tại B. Chứng minh SB vuông góc với BC -Gơi ý 2 cách giải (Vận dụng đường thẳng vuông góc mặt phẳng, vận dụng định lí 3 đường vuông góc) -Cho HS giải -Nhận xét chính xác hoá cách giải. Đn 2 (sgk) Hình vẽ hình học ĐL2 (sgk) Hình vẽ Hình vẽ Lời giải Nghe, hiểu -Đọc đn 3 (sgk) -Thảo luận => trả lời Nhận xét câu trả lời của bạn. -Cho HS đọc định nghĩa 3 -Giải thích rõ nội dung Lưu ý: góc giữa đường thẳng và mp không vượt quá 900 . ? Để tìm góc giữa đường thẳng a va mp (P) cần thực hiện các bước nào? -Nhận xét và chính xác hoá phương pháp: +Xác định góc Định nghĩa 3 (sgk) Hình vẽ Trình bày phương pháp - 41 - Hoạt dộng 6 : Củng cố Bài tập về nhà: sgk trang 102, 103. -Thảo luận nhóm => cách giải -Trình bày lời giải -Nhận xét lời giải của bạn +Tìm số đo ( thông qua một giá trị lượng giác) ? Tìm góc giữa SA và mp (ABC) biết : SA = a, AC = 2a, BC = a. ( Lấy lại BT củng cố trong HĐ4) -Nhận xét và chính xác hoá lời giải. Lời giải. -HS giải -Nhận xét cách giải của bạn -HS phát biểu lại. -Cho HS làm ví dụ (sgk) -Nhận xét, chính xác hoá cách giải. -Các câu hỏi củng cố về: + Cách chứng minh đường thẳng vuông góc mặt phẳng. + Nội dung định lí 3 đường vg + Góc giữa đường thẳng và mp. Lời giải Nội dung củng cố - 42 - Teân baøi soaïn : HAI MAËT PHAÚNG VUOÂNG GOÙC . Giaùo vieân soaïn : Nguyeãn thò Thuyû Tieân . Voõ Minh Ñöùc A. Muïc tieâu : 1. Veà kieán thöùc : Giuùp hoïc sinh : - Naém ñöôïc ñònh nghóa goùc giöõa 2 maët phaúng , ñieàu kieän ñeå 2 maët phaúng vuoâng goùc vaø caùc tính chaát coù lieân quan . - Naém ñöôïc ñònh nghóa caùc hình laêng truï ñaëc bieät , hình choùp ñeàu vaø hình choùp cuït ñeàu . 2. Veà kyõ naêng : Giuùp hoïc sinh - Bieát caùch tính goùc giöõa 2 maët phaúng . - Vaän duïng ñieàu kieän vaø caùc tính chaát lieân quan ñeán 2 maët phaúng vuoâng goùc ñeå giaûi baøi taäp . 3. Veà tö duy : - Phaùt huy trí töôûng töôïng khoâng gian . Reøn luyeän tö duy logich . - Bieát ñöôïc toaùn hoïc coù öùng duïng trong thöïc tieãn . B. Chuaån bò cuûa thaày vaø troø : - Giaùo vieân : Duïng cuï daïy hoïc . - Hoïc sinh : duïng cuï hoïc taäp , oân baøi cuõ . C. Gôïi yù veà phöông phaùp daïy hoïc : Veà cô baûn söû duïng phöông phaùp gôïi môû , vaán ñaùp , ñan xen hoaït ñoäng nhoùm . D. Tieán trình baøi hoïc : Hoaït ñoäng 1 : Kieåm tra baøi cuõ . Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng cuûa GV Ghi baûng + Hs hieåu vaø thöïc hieän treân baûng . + Nhaän xeùt hình veõ vaø boå sung ( neáu caàn ) + Veõ 2 mp (P) vaø (Q) . + Goïi hs veõ a  (P) vaø b  (Q) + Yeâu caàu hs khaùc nhaän xeùt vaø boå sung ( neáu coù ) . + Ñaùnh giaù , cho ñieåm . Veõ hình 108 (SGK , trang 104 ) Hoaït ñoäng 2 : giuùp hoïc sinh hieåu vaø xaùc ñònh ñöôïc goùc giöõa hai maët phaúng . Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng cuûa GV Ghi baûng + Ñoïc ñònh nghóa 1 (SGK , trang 104 )  HÑTP 1 : giuùp hoïc sinh hieåu ñöôïc ñònh nghóa goùc giöõa hai maët phaúng . + Cho hs ñoïc ñònh nghóa 1 (SGK, trang 104 ). Ñònh nghóa 1 ( SGK , trang 104 ) - 43 - + Vaän duïng ñ.nghóa 1 ñeå laøm ?1 . + Quan saùt vaø nhaän bieát caùch xaùc ñònh goùc giöõa 2 mp . + Hs ñoïc ñeà baøi (SGK, trang 105 ) . + Veõ hình . + Thöïc hieän theo höôùng daãn cuûa giaùo vieân , suy ra ñpcm . + Quan saùt vaø nhaän bieát . + Hs ñoïc ñlyù 1 (SGK trang 105 ) .  HÑTP 2 : giuùp hoïc sinh caùch xaùc ñònh goùc giöõa hai maët phaúng . + Cho hs laøm ?1 (SGK trang 104 ) . + Giaû söû (P) caét (Q) theo giao tuyeán  . Giaùo vieân höôùng daãn hoïc sinh xaùc ñònh goùc giöõa (P) vaø (Q) nhö SGK trang 104 .  HÑTP 3 : Caùch khaùc ñeå tìm goùc giöõa 2 maët phaúng . + Ví duï (SGK trang 105 ) . + Höôùng daãn hs chöùng minh : S ABC = S SBC . cos  . - Veõ ñöôøng cao AH cuûa  ABC . - CM : SB  BC . - Töø ñoù suy ra goùc SHA =  . - Tính S ABC, tính AH , suy ra ñpcm . + Höôùng daãn hoïc sinh nhaän xeùt ABC laø hình chieáu cuûa  SBC treân mp (ABC) . + Môû roäng keát quaû treân ñeå ñöôïc ñònh lyù 1 . Caùch xaùc ñònh goùc giöõa hai maët phaúng . + Khi (P) vaø (Q) song song hay truøng nhau thì goùc giöõa 2 maët phaúng ñoù baèng 0 . + Khi (P) vaø (Q) caét nhau theo giao tuyeán  , ñeå tính goùc giöõa chuùng , ta chæ vieäc xeùt mp (R) vuoâng goùc vôùi  , laàn löôït caét (P) vaø (Q) theo caùc giao tuyeánp , q . Luùc ñoù , goùc giöõa (P) vaø (Q) baèng goùc giöõa p vaø q . Veõ hình (SGK trang 104 ) + Ví duï (SGK trang 105 ) . + Veõ hình , caùch giaûi ( (SGK. trang 105 ) + Ñlyù 1 (SGK trang 105 ) . Hoaït ñoäng 3 : Giuùp hoïc sinh hieåu ñöôïc theá naøo laø 2 maët phaúng vuoâng goùc . Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng cuûa GV Ghi baûng + Hs ñoïc ñònh nghóa 2 ( SGK, trang 105)  HÑTP 1 :giuùp hoïc sinh naém ñöôïc ñònh nghóa 2 mp vuoâng goùc . + Neâu ñònh nghóa 2 , kyù hieäu nhö + Ñònh nghóa 2 ( SGK, trang 105 ) . + Kyù hieäu : (P)  (Q) - 44 - . SGK, trang 105 . hay (Q)  (P) + Ñoïc ñeà baøi , traû lôøi caâu hoûi . + Ñoïc vaø toùm taét ( ñlyù 2 , SGK , trang 105 ). + Ñoïc vaø toùm taét ( ñlyù 3 , SGK , trang 106 ). + Phaùt hieän heä quaû 1 . + Veõ hình 113 (SGK, trang 106 ) . + Toùm taét heä quaû 1 ( nhö SGK) . + Phaùt hieän heä quaû 1 . + Veõ hình 114 (SGK, trang 107 ) . + Toùm taét heä quaû 1 ( nhö SGK) . + Nhaän xeùt coù duy nhaát mp (Q)  (P) . + Chöùng minh heä quaû 3 qua HÑ2 ( SGK, trang 107 ) + Höôùng daãn hs thöïc hieän hoaït ñoäng 1 ( SGK, trang 105 ) + Goïi hs khaùc nhaän xeùt hoaøn chænh baøi giaûi .  HÑTP 2 : giuùp hoïc sinh naém ñöôïc ñieàu kieän ñeå 2 maët phaúng vuoâng goùc . + Neâu ñkieän ñeå 2 maët phaúng vuoâng goùc ( ñlyù 2 , SGK , trang 105 ). + Höôùng daãn hoïc sinh chöùng minh .  HÑTP 3 : giuùp hoïc sinh naém ñöôïc tính chaát cuûa 2 maët phaúng vuoâng goùc . + Neâu tính chaát cuûa 2 maët phaúng vuoâng goùc ( ñlyù 3 , SGK , trang 106 ). + Höôùng daãn hoïc sinh chöùng minh .  HÑTP 4 : giuùp hoïc sinh naém ñöôïc caùc heä quaû . - Goïi hs neâu heä quaû 1 . - Yeâu caàu hs khaùc ghi noäi dung theo kyù hieäu toaùn hoïc . - Goïi hs neâu heä quaû 2 . - Yeâu caàu hs khaùc ghi noäi dung theo kyù hieäu toaùn hoïc . + Hình 111 ( SGK, trang 105) + Ñlyù 2 , SGK , trang 105 . + Chöùng minh ñlyù 2 , SGK , trang 106 . + Ñlyù 3 ( SGK , trang 105 ) . + Chöùng minh ñlyù 3 ( SGK , trang 106 ) . + Caùc heä quaû : - Heä quaû 1 ( SGK , trang 106 ) . - Veõ hình 113 (SGK, trang 106 ) . - Heä quaû 2 ( SGK ,trang 107) - Veõ hình 114 (SGK, trang 107) . - Heä quaû 3 ( SGK ,trang 107) - 45 - - Khi a khoâng vuoâng goùc (P) thì coù bao nhieâu mp chöùa a , vaø vuoâng goùc vôùi (P) ? - Neâu heä quaû 3 vaø höôùng daãn hoïc sinh chöùng minh . Hoaït ñoäng 4 : Hình laêng truï ñöùng – Hình hoäp chöû nhaät – Hình laäp phöông . Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng cuûa GV Ghi baûng + Hoïc sinh traû lôøi caùc caâu hoûi phaàn ?2 ( SGK , trang 108 , 109) theo töøng nhoùm . + Caùc nhoùm coøn laïi nhaän xeùt keát quaû .  HÑTP 1 : Hình laêng truï ñöùng - Hình laêng truï ñeàu - Hình hoäp ñöùng -Hình hoäp chöû nhaät - Hình laäp phöông . + Phaân coâng 5 nhoùm 5 yù . + Höôùng daãn nhö ( SGK , trang 108, 109)  HÑTP 2 : Baøi toaùn (SGK , trang 109) + Höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi taäp . + Höôùng daãn hoïc sinh ?3 (SGK , trang 109 ) . + Keû baûng toùm taét ( SGK , trang 108 , 109) + Baøi toaùn (SGK , trang 109 ) + Giaûi (SGK , trang 109 ) + Chuù yù : Ñoä daøi ñöôøng cheùo hình laäp phöông baèng a 3 . Hoaït ñoäng 5 : Hình choùp ñeàu vaø hình choùp cuït ñeàu . Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng cuûa GV Ghi baûng + Quan saùt hình veõ . + Ñoïc ñònh nghóa 4 (SGK trang 109 ) . + Traû lôøi vaø giaûi thích caùc caâu hoûi ?4 (SGK ,  HÑTP 1 : Hình choùp ñeàu . + Veõ hình 123 (SGK , trang 109 ) . + Neâu ñònh nghóa 4 ( hình choùp ñeàu ) nhö SGK , trang 109 . + Ñònh nghóa 4 (SGK , trang 109 ) . + Nhaän xeùt (SGK , trang 110 ) - 46 - trang 110 ) . + Quan saùt hình veõ . + Ñoïc ñònh nghóa 5 (SGK trang 110 ) . + Traû lôøi vaø giaûi thích caùc caâu hoûi ?5 (SGK , trang 110 ) . + Höôùng daãn hs laøm ?4 (SGK , trang 110 ) .  HÑTP 2 : Hình choùp cuït ñeàu . + Veõ hình 124 ( SGK , trang 110 ) . + Neâu ñònh nghóa 5 ( hình choùp cuït ñeàu ) nhö SGK , trang 110 . Ñöôøng cao cuûa hình . + Höôùng daãn hs laøm ?5 (SGK , trang 110 ) . + Ñònh nghóa 5 (SGK , trang 110 ) . + Nhaän xeùt (SGK , trang 110 ) Hoaït ñoäng 6 : Cuûng coá – Luyeän taäp : Hoaït ñoäng cuûa HS Hoaït ñoäng cuûa GV + Traû lôøi caâu hoûi . + Nhaän xeùt vaø ñoïc keát quaû . + Nhöõng noäi dung chính ñaõ hoïc trong baøi naøy ? + Xem kyõ lyù thuyeát , laøm baøi taäp 21 (SGK , trang 111 ) . Baøi taäp veà nhaø : Baøi 22 , 23 , 24 (SGK , trang 111). Chuaån bò baøi khoaûng caùch . - 47 - Thiếu 1 GA của VMĐ §5 Khoảng cách