Bài giảng Bài 1: Khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình

án: Nếu deu thì d:= d + 1 Ngược lại nếu can thì c:= c + 1 Ngược lại thì v:= v + 1; - Độc lập viết chương trình, thực hiện chương trình đối với test tự tạo - Thông báo kết quả cho GV - Nhập dữ liệu của GV và báo cáo kết quả IV. CỦNG CỐ KIẾN THỨC: Nhắc lại những nội dung đã học từ đầu chương VI : Cách xây dựng chương hàm, thủ tục, cách truyền tham biến, tham trị V. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP VỀ NHÀ: - Đọc bài đọc thêm - Chuẩn bị bài mới - Viết các chương trình sau (dùng các chương trình con): + Đếm và in ra màn hình các số nguyên tố trong một dãy số nguyên được nhập từ bàn phím + Nhập dữ liệu gồm các thông tin họ tên, điểm toán, điểm văn của HS vào file KETQUA.INP. Sau đó đọc file và in ra màn hình những HS được lên lớp (biết rằng HS được lên lớp là HS có điểm toán >= 5 và điểm văn >= 5) Ngày soạn: Tiết thứ: BÀI 19: THƯ VIỆN CHƯƠNG TRÌNH CON CHUẨN (Tiết 1: 1 + 2 a,b) I. Mục tiêu: + Kiến thức: Giới thiệu một số thư viện chương trình con chuẩn và cách sử dụng + Kĩ năng: Bước đầu sử dụng các thư viện đó trong lập trình Biết khai báo và sử dụng thư viện CRT, GRAPH II. Đồ dùng Dạy học: + Giáo viên: giáo án, máy chiếu, chương trình sử dụng các hàm cần giới thiệu + Học sinh: Sách giáo khoa III. Hoạt động Dạy - Học: + Ổn định lớp + Kiểm tra bài cũ + Tiến trình tiết dạy: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng + Đặt vấn đề: Giới thiệu về các thư viện chương trình trong ngôn ngữ lập trình + HĐ 1: Giới thiệu thư viện CRT - Yêu cầu học sinh đọc sách và kể tên những chương trình con trong thư viện CRT - Trình chiếu và cho chạy chương trình sau: Program xoamanhinh; Begin Clrscr; Writeln(‘Xoa man hinh’); Readln; End. - Vì sao xuất hiện lỗi khi chạy chương trình này? - Thêm : Uses CRT vào trước begin và chạy chương trình - Chức năng của thủ tục Clrscr ? - Trình chiếu chương trình chứa thủ tục textcolor, yêu cầu học sinh quan sát và nhận xét về chức năng của lệnh này - Trình chiếu chương trình chứa thủ tục textbackground, yêu cầu học sinh quan sát và nhận xét về chức năng của lệnh này - Trình chiếu chương trình chứa thủ tục gotoXY, yêu cầu học sinh quan sát và nhận xét về chức năng của lệnh này + HĐ 2: Tìm hiểu thư viện Graph - ĐVĐ: thư viện Graph chứa các thủ tục liên quan đến chế độ đồ hoạ + Cho HS xem sách và trả lời: - Các dạng dữ liệu nào có thể được hiển thi trên màn hình? - Card màn hình có nhiệm vụ gì? - Các tệp điều khiển đồ hoạ có chức năng gì? - Khi nói đến màn hình phân giải 640x480 là nói đến điều gì? + Để sử dụng thư viện đồ hoạ ta phải làm gì? - Để khởi tạo chế độ đồ hoạ ta sử dụng thủ tục nào? - Khi không sử dụng chế độ đồ hoạ nữa thì ta phải làm gì? + Các chương trình trong thư viện CRT : - Clrscr, textcolor, textbackgrond, gotoXY - Quan sát - Chưa sử dụng thư viện CRT - Quan sát -Xoá màn hình - Đặt màu chữ - Đặt màu nền - Đưa con trỏ về cột X và dòng Y - Lắng nghe - Văn bản và hình ảnh - Đảm bảo tương tác giữ vi xử lí và màn hình - Cung cấp các chương trình điều khiền tương ứng với các loại bảng mạch đồ hoạ - 640 dòng và 480 cột - Khởi tạo chế độ đồ hoạ - Initgraph(var driver, mode: Integer; path: string); - Trở về chế độ văn bản 1/ CRT: - Chứa các thủ tục liên quan đến việc quản lí và khai thác mà hình, bàn phím của máy tính - Clrscr: xoá màn hình - Textcolor(n): đặt màu chữ, trong đó n là hằng hoặc biến xác định màu - Textbackground(n): đặt màu nền - GotoXY(x,y): đưa con trỏ đến cột x dòng y của màn hình văn bản 2/ Graph: - Chứa các hàm và thủ tục liên quan đến chế độ đồ hoạ a) Các thiết bị và chương trình hỗ trợ đồ hoạ: - Có hai chế độ làm việc: văn bản và đồ hoạ - Bảng mạch điều khiển màn hình là thiết bị đảm bảo tương tácgiữa vi xử lí và màn hình b) Khởi tạo chế dộ đồ hoạ: - Initgraph(var driver, mode: Integer; path: string); + Trong đó: - driver: số hiệu chương trình điều khiển BGI - mode: số hiệu độ phân giải - path: đường dẫn đến tệp BGI - CloseGraph: Kết thúc chế độ đồ hoạ IV. Củng cố: V. Dặn dò, về nhà: Ngày soạn: Tiết thứ: BÀI 19: THƯ VIỆN CHƯƠNG TRÌNH CON CHUẨN (TIẾT 2) Mục đích yêu cầu: Về kiến thức: Biết được một số thư viện chương trình con chuẩn. Về kỹ năng: + Khởi động được chế độ đồ họa. + Sử dụng được các thủ tục vẽ điểm, đường, hình tròn, hình elip, hình chữ nhật Chuẩn bị: GV: SGK, giáo án, máy chiếu Projector HS: SGK, vở Phương pháp: Gợi mở, vấn đáp Làm việc theo nhóm Hoạt động dạy học: Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số HS Kiểm tra bài cũ: Nêu ý nghĩa và một số thủ tục của thư viện CRT ? Nội dung dạy học: * HĐ 1: Khởi động và đóng chế độ đồ họa: Hoạt động Giáo Viên Hoạt động Học sinh Nội dung - Trình chiếu ví dụ về vẽ đường tròn. Hãy chỉ ra đoạn chương trình khởi động đồ họa. - Yêu cầu học sinh nghiên cứu SGK và ví dụ để nêu ra cấu trúc chung của thủ tục khởi động đồ họa. - Giải thích các thông số trong thủ tục. - Muốn thoát khỏi chế độ đồ họa dùng thủ tục gì? - Trình chiếu thêm ví dụ minh họa - Quan sát ví dụ và trả lời - Initgraph ( driver, mode: integer, path: string) - Closegraph - Quan sát b) Khởi động đồ họa: - Cấu trúc chung của thủ tục khởi động đồ họa. Initgraph (driver, mode: integer, path: string); + Driver: số hiệu của chương trình điều khiển BGI, thường được gán giá trị 0. + Mode: là số hiệu của độ phân giải. + Path: đường dẫn đến các tệp .BGI - Thủ tục kết thúc đồ họa: Closegraph *HĐ 2: Các thủ tục vẽ điểm, đoạn thẳng Hoạt động Giáo viên Hoạt động Học sinh Nội dung v Thủ tục Putpixel - Trình chiếu ví dụ - Cho HS nêu kết quả - Gọi HS nêu cấu trúc chung của thủ tục Putpixel - Giải thích các thông số trong thủ tục - Chức năng của Putpixel là gì ? vThủ tục Line: - Trình chiếu ví dụ - Cho HS nêu kết quả - Gọi HS nêu cấu trúc chung của thủ tục Line - Giải thích các thông số trong thủ tục - Chức năng của Line là gì ? vThủ tục Lineto: - Trình chiếu ví dụ - Cho HS nêu kết quả - Gọi HS nêu cấu trúc chung của thủ tục Lineto - Giải thích các thông số trong thủ tục - Chức năng của Lineto là gì? vThủ tục Linerel: - Trình chiếu ví dụ - Cho HS nêu kết quả - Gọi HS nêu cấu trúc chung của thủ tục Linerel - Giải thích các thông số trong thủ tục - Chức năng của Linerel là gì? vThủ tục Setcolor: - Trình chiếu ví dụ - Cho HS nêu kết quả - Gọi HS nêu cấu trúc chung của thủ tục Setcolor - Giải thích các thông số trong thủ tục - Chức năng của Setcolor là gì? - Quan sát - HS trả lời - HS trả lời - Quan sát - HS trả lời - HS trả lời - Quan sát - HS trả lời - HS trả lời - Quan sát - HS trả lời - HS trả lời - Quan sát - HS trả lời - HS trả lời c.Các thủ tục vẽ điểm, đoạn thẳng Use graph; Begin Drive: = 0; Initgraph ( drive, mode, ‘C: TP\BGI’); Putpixel(20,40,60); Readln; End. - Cấu trúc chung: Putpixel (x, y: integer; color: word); + x và y là tọa độ của điểm + color là màu của điểm - Chức năng: Vẽ một điểm màu color trên màn hình tại tọa độ (x,y) Use graph; Begin Drive: = 0; Initgraph ( drive, mode, ‘C: TP\BGI’); Line (20,40,30,60); Readln; End. - Cấu trúc chung: Line (x1,y1,x2,y2: integer) - Chức năng: Vẽ một đoạn thẳng từ điểm có tọa độ (x1,y1) đến điểm có tọa độ (x2,y2). Use graph; Begin Drive: = 0; Initgraph ( drive, mode, ‘C: TP\BGI’) Lineto (20,20) Readln; End. - Cấu trúc chung: Lineto (x,y: integer) - Chức năng: Vẽ một đường thẳng từ điểm hiện tại đến điểm có tọa độ (x,y) Use graph Begin Drive: = 0; Initgraph ( drive, mode, ‘C: TP\BGI’) Linerel (10,10); Readln; End. - Cấu trúc chung: Linerel (dx,dy: integer) - Chức năng: Vẽ một đường thẳng nối điểm hiện tại với điểm có tọa độ bằng tọa độ hiện tại cộng với gia số (dx,dy). Use graph; Begin Drive: = 0; Initgraph ( drive, mode, ‘C: TP\BGI’) Lineto (20,20); Setcolor (10); Lineto (20;-20); Readln; End. - Cấu trúc chung: Setcolor (color: word) - Chức năng: Đặt màu cho nét vẽ. *HĐ 3: Các thủ tục vẽ hình đơn giản và các thủ tục, hàm liên quan đến vị trí con trỏ. Hoạt động GV Hoạt động HS Nội dung Trình chiếu: ví dụ - Cho HS nêu kết quả - Gọi HS nêu lần lượt cấu trúc chung của các thủ tục Circle, Ellipse, Rectange - Giải thích các thông số trong thủ tục - Chức năng của từng thủ tục là gì? Giới thiệu các hàm xác định GTLN của màn hình, thủ tục chuyển con trỏ tới tọa độ (x, y) - Quan sát - HS trả lời - HS trả lời - HS trả lời d. Các thủ tục vẽ hình đơn giản Use graph; Begin Drive: = 0; Initgraph ( drive, mode, ‘C: TP\BGI’) Circle (20, 20, 30); Elipse (50,50,30,120,50,100); Rectangle (100,100,100,200); Readln; End. - Cấu trúc chung: + Hình tròn: Circle (x,y: integer; r:word) + Elipse: Ellipse(x,y:integer; stAngle, EndAngle, Xr, Yr: word) + Hình chữ nhật: Rectange(x1,y1,x2,y2:integer) - Chức năng: + Circle:Vẽ một đường tròn có tâm tại (x,y) và bán kính r. + Elipse : Vẽ cung của Elip có tâm tại điểm (x,y) với trục lớn xr, trục nhỏ yr, từ góc đầu StAngle đến góc cuối EndAngle. + Rectange: Vẽ hình chữ nhật với (x1,y1) là tọa độ của đỉnh trái trên; (x2,y2) là tọa độ của đỉnh phải dưới. e. Các thủ tục và hàm liên quan đến vị trí con trỏ - Hàm xác định GTLN cua màn hình: Function GetMaxX: integer; Function GetMaxY: integer; - Thủ tục chuyển con trỏ tới tọa độ (x;y) Procedure MoveTo(x,y:integer); *HĐ 4:Tìm hiểu một số thư viện khác Hoạt động GV Hoạt động HS Nội dung ghi bảng - Hãy nêu một số thư viện khác trong Pascal? - Chức năng của từng thư viện? - Để sử dụng các thủ tục và hàm chuẩn của thư viện nào đó ta phải làm gì? - Gọi HS nêu VD - System, Dos, printer - HS trả lời - Khai báo - uses crt,graph; 3. Một số thư viện khác: - System: chứa các hàm sơ cấp và các thủ tục vào ra. - Dos: chứa các thủ tục tạo thư mục, thiết lập giờ hệ thống. - Printer: cung cấp các thủ tục làm việc với máy in. 4. Sử dụng thư viện: - Khai báo thủ tục và hàm chuẩn theo cấu trúc: Uses unit1, unit2,...,unit n; *HĐ 5: Củng cố - Dặn dò - Biết được một số thư viện chuẩn. - Biết được một số thủ tục đồ họa đơn giản. - Đọc thêm bài “Âm thanh”