Giáo án Sinh học 9 - Nguyễn Thị Hồng Vân

hs hoàn thành nôi dung của các bảng trên cơ sở đã chuẩn bị trước ở nhà - Hoàn thiện các bảng kiến thức vào vở bài tập sinh hoạc sau khi đã thống nhất trong nhóm - GV cho đại diện nhóm trình bày và cho nhóm khác bổ sung thêm. - GV nhận xét, và bổ sung thêm dẫn chứng. - GV thông báo nội dung đầy đủ của các bảng kiến thức. - Các nhóm thực hiện theo yêu cầu của GV. - Các nhóm bổ sung ý kiến nếu cần và có thể hỏi thêm câu hỏi khác trong nội dung của nhóm đó. - HS theo dõi và sửa chữa nếu cần. 4. Sinh học tế bào - Nội dung các bảng kiến thức. Bảng 65.3: Chức năng của các bộ phận trong tế bào Caùc boä phaän Chöùc naêng Thaønh teá baøo Baûo veä teá baøo Maøng teá baøo Trao ñoåi chaát giöõa trong vaø ngoaøi teá baøo Chaát teá baøo Thöïc hieän caùc hoaït ñoäng soáng cuûa teá baøo Ti theå Thöïc hieän söï chuyeån hoaù naêng löôïng cuûa teá baøo Laïp theå Toång hôïp chaát höõu cô Riboâxoâm Toång hôïp proâteâin Khoâng baøo Chöùa dòch teá baøo Nhaân Chöùa vaät chaát di truyeàn, ñieàu khieån moïi hoaït ñoäng soáng cuûa teá baøo Bảng 65.4: Các hoạt động sống của tế bào Caùc quaù trình Vai troø Trao ñoåi chaát qua maøng Ñaûm baûo söï toàn taïi, sinh tröôûng vaø phaùt trieån cuûa teá baøo Quang hôïp Toång hôïp chaát höõu cô, tích luõy naêng löôïng Hoâ haáp Phaân giaûi chaát höõu cô vaø giaûi phoùng naêng löôïng Toång hôïp proâteâin Taïo proâteâin cung caáp cho teá baøo Bảng 65.5: Các hình thức phân bào Caùc kì Nguyeân phaân Giaûm phaân I Giaûm phaân II Kì ñaàu NST co ngaén, ñoùng xoaén vaø ñính vaøo thoi phaân baøo ôû taâm ñoäng NST keùp co ngaén, ñoùng xoaén. Caëp NST töông ñoàng tieáp hôïp theo chieàu doïc vaø baét cheùo NST co ngaén (thaáy roõ soá löôïng NST keùp) (ñôn boäi) Kì giöõa Caùc NST keùp co ngaén cöïc ñaïi vaø xeáp thaønh 1 haøng ôû maët phaúng xích ñaïo cuûa thoi phaân baøo Töøng caëp NST keùp xeáp thaønh 2 haøng ôû maët phaúng xích ñaïo cuûa thoi phaân baøo Caùc NST keùp xeáp thaønh moät haøng ôû maët phaúng xích ñaïo cuûa thoi phaân baøo Kì sau Töøng NST keùp taùch nhau ôû taâm ñoäng thaønh 2 NST ñôn phaân li veà 2 cöïc teá baøo Caùc caëp NST keùp töông ñoàng phaân li ñoäc laäp veà 2 cöïc cuûa teá baøo. Töøng NST keùp taùch nhau ôû taâm ñoäng thaønh 2 NST ñôn phaân li veà 2 cöïc teá baøo Kì cuoái Caùc NST naèm trong nhaân vôùi soá löôïng 2n nhö ôû teá baøo meï Caùc NST keùp naèm trong nhaân vôùi soá löôïng n (keùp) = ½ ôû teá baøo meï Caùc NST ñôn naèm trong nhaân vôùi soá löôïng baèng n (NST ñôn) 4. Củng cố: - GV đánh giá hoạt động và kết quả của các nhóm. 5. Dặn dò: - Ôn tập các nôi dung ở bảng 66.1 - 66.5 sgk V.Rút kinh nghiệm tiết dạy Ngày..... tháng......năm 2013 Duyệt giáo án Tổ phó Nguyễn Mạnh Hùng Ngày soạn: 30/4/2013 Ngày giảng: 9A: ..../5/2013; 9B: ...../5/2013 (.................................................................................................................................................) Tiết 70 – Bài 66 TỔNG KẾT CHƯƠNG TRÌNH TOÀN CẤP. A. MỤC TIÊU: 1, Kiến thức: Sau khi học xong bài này hs đạt được các mục tiêu sau: - Giúp hs hệ thống hóa kiến thức thức sinh học cá thể và sinh học tế bào, vận dụng kiến thức vào thực tế. 2, Kỹ năng: - Rèn cho hs kĩ năng vận dụng lí thuyết vào thực tiễn, tư duy so sánh và khái quát hóa kiến thức. 3, Thái độ: - Giáo dục cho hs lòng yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ thiên nhiên và ý thức nghiên cứu bộ môn. B. CHUẨN BỊ. 1. GV: - Bảng 66.1 -> 66.5. 2: HS: - Kiến thức đã học. C. HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC. 1. Ổn định lớp; 9A: …………………………………………………………………………………………………… 9B: ……………………………………………………………………………………………………… 2.Kiểm tra bài cũ: 3.Bài mới: Hôm nay chúng ta cùng ôn lại kiến thức sinh học của chương trình toàn cấp. Hoạt động 1: Ôn tập về Di truyền và biến dị Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung - GV chia lớp thành 5 nhóm. - GV giao việc cho từng nhóm và y/c hs hoàn thành nôi dung của các bảng trên cơ sở đã chuẩn bị trước ở nhà - Hoàn thiện các bảng kiến thức vào vở bài tập sinh hoạc sau khi đã thống nhất trong nhóm - GV cho đại diện nhóm trình bày và cho nhóm khác bổ sung thêm. - GV nhận xét, và bổ sung thêm dẫn chứng. - GV thông báo nội dung đầy đủ của các bảng kiến thức. - Các nhóm thực hiện theo yêu cầu của GV. - Các nhóm bổ sung ý kiến nếu cần và có thể hỏi thêm câu hỏi khác trong nội dung của nhóm đó. - HS theo dõi và sửa chữa nếu cần. 5. Di truyền và biến dị - Nội dung các bảng kiến thức. Bảng 66.1: các cơ chế của hiện tượng di truyền Cô sôû vaät chaát Cô cheá Hieän töôïng Caáp phaân töû: ADN ADN àARN à Proâteâin Tính ñaëc thuø cuûa proâteâin Caáp teá baøo: NST Teá baøo Nhaân ñoâi – phaân li – toå hôïp Nguyeân phaân – giaûm phaân – thuï tinh Boä NST ñaëc tröng cuûa loaøi - Con gioáng boá meï Bảng 66.2: Các quy luật di truyền: Teân quy luaät (1) Noäi dung (2) Giaûi thích (3) YÙ nghóa (4) Phaân li F2 coù tæ leä kieåu hình 3 : 1 Phaân li vaø toå hôïp cuûa caëp gen töông öùng Xaùc ñònh tính troäi (thöôøng laø toát) Phaân li ñoäc laäp F2 coù tæ leä kieåu hình baèng tích tæ leä cuûa caùc tính traïng hôïp thaønh Phaân li ñoäc laäp, toå hôïp töï do cuûa caùc caëp gen töông öùng Taïo bieán dò toå hôïp Di truyeàn giôùi tính ÔÛ caùc loaøi giao phoái tæ leä ñöïc caùi laø 1 : 1 Phaân li vaø toå hôïp cuûa caùc NST giôùi tính Ñieàu khieån tæ leä ñöïc : caùi Di truyeàn lieân keát Caùc tính traïng do nhoùm gen lieân keát quy ñònh ñöôïc di truyeàn cuøng nhau Caùc gen lieân keát cuøng phaân li vôùi NST trong phaân baøo Taïo söï di truyeàn oå ñònh cuûa caû nhoùm tính traïng coù lôïi. Bảng 66.3: Các loại biến dị: Bieán dò toå hôïp Ñoät bieán Thöôøng bieán Khaùi nieäm Söï toå hôïp caùc loaïi gen cuûa P taïo ra ôû theá heä lai nhöõng kieåu hình khaùc P Nhöõng bieán ñoåi veà caáu truùc, soá löôïng cuûa ADN vaø NST, khi bieåu hieän thaønh kieåu hình laø theå ñoät bieán Nhöõng bieán ñoåi ôû kieåu hình cuûa moät kieåu gen, phaùt sinh trong quaù trình phaùt trieån caù theå döôùi aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng Nguyeân nhaân Phaân li ñoäc laäp vaø toå hôïp töï do cuûa caùc caëp gen trong giaûm phaân vaø thuï tinh Taùc ñoäng cuûa caùc nhaân toá ôû moâi tröôøng trong vaø ngoaøi cô theå cuûa ADN vaø NST Aûnh höôûng cuûa ñieàu kieän moâi tröôøng, khoâng do söï bieán ñoåi trong kieåu gen. Tính chaát vaø vai troø Xuaât hieän vôùi tæ leä khoâng nhoû, di truyeàn ñöôïc, laø nguyeân lieäu cho choïn gioáng vaø tieán hoùa Mang tính caù bieät, ngaãu nhieân, coù lôïi hoaëc coù haïi, di truyeàn ñöôïc laø nguyeân lieäu cho tieán hoùa vaø choïn gioáng Mang tính ñoàng loaït, ñònh höôùng, coù lôïi, khoâng di truyeàn ñöôïc nhöng ñaûm baûo cho söï thích nghi cuûa caù theå Bảng: Các loại đột biến Caùc loaïi ñoät bieán Khaùi nieäm Caùc daïng ñoät bieán Ñoät bieán gen Nhöõng bieán ñoåi trong caáu truùc cuûa ADN thöôøng taïi moät ñieåm naøo ñoù Maát, theâm, chuyeån vò, thay theá 1 caëp nucleâoâtit Ñoät bieán caáu truùc NST Nhöõng bieán ñoåi trong caáu truùc cuûa NST Maát, laëp, ñaûo, chuyeån ñoaïn Ñoät bieán soá löôïng NST Nhöõng bieán ñoåi veà soá löôïng trong boä NST Dò boäi theå vaø ña boäi theå Hoạt động 2: Ôn tập về sinh vật và môi trường Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung - GV chia lớp thành 5 nhóm. - GV giao việc cho từng nhóm và y/c hs hoàn thành nôi dung của các bảng trên cơ sở đã chuẩn bị trước ở nhà - Hoàn thiện các bảng kiến thức vào vở bài tập sinh hoạc sau khi đã thống nhất trong nhóm - GV cho đại diện nhóm trình bày và cho nhóm khác bổ sung thêm. - GV nhận xét, và bổ sung thêm dẫn chứng. - GV thông báo nội dung đầy đủ của các bảng kiến thức. - Các nhóm thực hiện theo yêu cầu của GV. - Các nhóm bổ sung ý kiến nếu cần và có thể hỏi thêm câu hỏi khác trong nội dung của nhóm đó. - HS theo dõi và sửa chữa nếu cần. 6. Sinh vật và môi trường - Nội dung các bảng kiến thức. a. GV cho HS tìm caùc cuïm töø phuø hôïp ñieàn vaøo choã troáng .. thay cho caùc soá 1, 2, 3 .. ñeå hoaøn chænh hình 66. SGK: Sô ñoà moái quan heä giöõa caùc caáp ñoä toå chöùc soáng vaø moâi tröôøng. 1 3 4 5 6 2 7 8 9 Sô ñoà moái quan heä giöõa caùc caáp ñoä toå chöùc soáng vaø moâi tröôøng. Ñaùp aùn: 1. Moâi tröôøng; 2. Caùc caáp ñoä toå chöùc soáng; 3. Caùc yeáu toá sinh thaùi; 4. Voâ sinh; 5. Höõu sinh; 6. Con ngöôøi; 7. Caù theå; 8. Quaàn theå; 9. Quaàn xaõ. Bảng 66.5: Đặc điểm của quàn thể, quần xã, hệ sinh thái Quaàn theå Quaàn xaõ Heä sinh thaùi Khaùi nieäm Bao goàm nhöõng caù theå cuøng loaøi, cuøng soáng trong moät khu vöïc nhaát ñònh, ôû moät thôøi ñieåm nhaát ñònh, giao phoái töï do vôùi nhau taïo ra theá heä môùi Bao goàm nhöõng quaàn theå thuoäc caùc loaøi khaùc nhau, cuøng soáng trong moät khoâng gian xaùc ñònh, coù moái quan heä sinh thaùi maät thieát vôùi nhau. Bao goàm quaàn xaõ vaø khu vöïc soáng cuûa noù, trong ñoù caùc sinh vaät luoân coù söï töông taùc laãn nhau vôùi caùc nhaân toá voâ sinh taïo thaønh moät heä thoáng hoaøn chænh vaø töông ñoái oån ñònh. Ñaëc ñieåm Coù caùc ñaëc tröng veà maät ñoä, tæ leä giôùi tính, thaønh phaàn tuoåi .. Caùc caù theå coù moái quan heä sinh thaùi hoã trôï hoaëc caïnh tranh. Soá löôïng caù theå coù theå bieán ñoäng coù hoaëc khoâng theo chu kì, thöôøng ñöôïc ñieàu chænh ôû möùc caân baèng Coù caùc tính chaát cô baûn veà soá löôïng vaø thaønh phaàn caùc loaøi, luoân coù söï khoáng cheá taïo neân söï caân baèng sinh hoïc veà soá löôïng caù theå. Coù nhieàu moái quan heä, nhöng quan troïng laø veà maët dinh döôõng thoâng qua chuoãi vaø löôùi thöùc aên. Doøng naêng löôïng sinh hoïc ñöôïc vaän chuyeån qua caùc baäc dinh döôõng cuõa caùc chuoãi thöùc aên. Sinh vaät saûn xuaát à sinh vaät tieâu thuï àsinh vaät phaân giaûi. 4. Củng cố: ? Trong chương trình sinh học THCS em đã học được những phần kiến thức nào? - GV đánh giá hoạt động và kết quả của các nhóm. 5. Dặn dò: - Ghi nhớ kiến thức đã học để chuẩn bị cho việc học kiến thức sinh học THPT. V.Rút kinh nghiệm tiết dạy Ngày..... tháng......năm 2013 Duyệt giáo án Tổ phó Nguyễn Mạnh Hùng