Đề cương ôn tập học kỳ 2 môn lịch sử lớp 9

, nhờ sự giỳp sức của Mỹ thực dõn Phỏp thụng qua kế hoạch Rơ-ve nhằm: + Khóa chặt biên giới Việt Trung bằng cách tăng cường hệ thống phũng ngự trờn đường số 4. + Thiết lập hành lang Đông Tây để cắt đứt sự liên lạc giữa Việt Bắc với Liên khu III và liờn khu IV. Với hai hệ thống phũng ngự trờn, thực dõn Phỏp chuẩn bị mở cuộc tấn cụng qui mụ lớn lờn Việt Bắc lần hai. Chủ trƣơng và sự chuẩn bị của ta: Chủ động mở chiến dich Biên Giới nhằm tiêu diệt sinh lực địch, khai thông biên giới Việt - Trung, củng cố và mở rộng căn cứ địa ViệtBắc, tích cực chuẩn bị cho chiến dịch. b. Diễn biến: + Sáng ngày 16/9/1950 ta tấn công cứ điểm Đông Khê đến ngày 18/9 ta hoàn toàn tiêu diệt cụm cứ điểm Đông Khê đẩy địch vào tỡnh thế nguy khốn: uy hiếp Thất Khờ, Cao Bằng bị cụ lập, hệ thống phũng ngự trờn đường số 4 bị lung lay. + Pháp rút khỏi Cao Bằng theo đường số 4, đồng thời cho một cánh quân từ Thất Khê lên đánh chiếm lại Đông Khê. + Đoán được ý đồ của địch ta bố trí quân mai phục, kiên nhẫn chờ đợi đánh quân tiếp viện. Sau 8 ngày chiến đấu (từ ngày 1/10 đến 8/10/1950) ta đó tiờu diệt gọn hai binh đoàn của địch làm sụp đổ hoàn toàn kế hoạch rút quân của chúng. + Từ ngày 10 đến 22/10/1950 địch hốt hoảng rút khỏi các cứ điểm cũn lại trờn đường số 4. Chiến dịch kết thỳc thắng lợi. c. Kết quả và ý nghĩa lịch sử: + Kết quả: Loại khỏi vũng chiến đấu 8.300 tên địch, thu và phá hủy 3.000 tấn vũ khí và phương tiện chiến tranh; Khai thông biên giới Việt Trung dài 750 Km; Chọc thủng hành lang Đông Tây; Căn cứ địa Việt Bắc được giữ vững và mở rộng. Page 10 + Ý nghĩa: Đây là thất bại lớn của địch cả về quân sự lẫn chính trị, địch bị đẩy vào thế phũng ngự bị động; Đánh dấu bước chuyển biến quan trọng trong cục diện chiến trường, ta bắt đầu giành quyền chủ động chiến lược trên chiến trường chính. C©u 12: ChiÕn cuéc ®«ng - xu©n 1953-1954 (©m m-u cña ®Þch, chñ tr-¬ng kÕ ho¹ch cña ta, tãm t¾t diÔn biÕn)? + Tháng 9 - 1953, Hội nghị Bộ Chính trị Trung ương Đảng họp, đề ra phương hướng chiến lược của ta là: tập trung lực lượng mở các cuộc tiến công vào những hướng quan trọng về chiến lược mà lực lượng địch tương đối yếu, nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch, giải phóng đất đai, đồng thời buộc chúng phải bị động phân tán lực lượng đối phó với ta. + Thực hiện phương hướng chiến lược trên, tháng 12 - 1953, bộ đội ta tiến công vào giải phóng tỉnh Lai Châu (trừ Điện Biên Phủ), Pháp buộc phải điều quân tăng cường cho Điện Biên Phủ, biến nơi đây thành điểm tập trung quân thứ hai của chúng. + Đầu tháng 12 - 1953, Liên quân Lào - Việt mở cuộc tiến công Trung Lào, giải phóng Thà Khẹt, buộc địch phải tăng cường lực lượng cho Xê-nô, biến nơi đây thành điểm tập trung binh lực thứ ba của Pháp. + Tháng 1 - 1954, Liên quân Lào - Việt tiếp tục tiến công địch ở Thượng Lào, giải phóng toàn tỉnh Phong Xa-lì, buộc Pháp phải tăng quân cho Luông Pha-bang, biến nơi đây thành điểm tập trung quân thứ tư của Pháp. + Tháng 2 - 1954, quân ta giải phóng thị xã Kon Tum, uy hiếp Plâycu, địch phải tăng cường lực lượng và biến Plâycu thành nơi tập trung quân thứ năm của Pháp. C©u 13: ChiÕn dÞch lÞch sö §iÖn Biªn Phñ (©m m-u cña ®Þch, chñ tr-¬ng kÕ ho¹ch cña ta, diÔn biÕn, kÕt qu¶, ý nghÜa)? + Được sự giúp đỡ của Mĩ, Pháp cho xây dựng Điện Biên Phủ thành tập đoàn cứ điểm mạnh nhất Đông Dương với 49 cứ điểm, 3 phân khu... + Đầu tháng 12 - 1954, Bộ Chính trị Trung ương Đảng quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ nhằm tiêu diệt lực lượng địch, giải phóng vùng Tây Bắc, tạo điều kiện giải phóng Bắc Lào. + Chiến dịch Điện Biên Phủ bắt đầu từ ngày 13 - 3 - 1954 đến hết ngày 7 - 5 - 1954, chia làm 3 đợt: - Đợt 1: Quân ta tiến công và tiêu diệt cụm cứ điểm Him Lam và toàn bộ phân khu Bắc. - Đợt 2: Quân ta tiến công tiêu diệt các cứ điểm phía Đông phân khu Trung tâm. - Đợt 3: Quân ta tiến công tiêu diệt các cứ điểm còn lại ở phân khu Trung tâm và phân khu Nam. Chiều 7 - 5 - 1954, tướng Đờ Ca-xtơ-ri cùng toàn bộ Ban tham mưu của địch đầu hàng. + Kết quả: Ta đã loại khỏi vòng chiến đấu 16.200 tên địch, bắn rơi và phá hủy 62 máy bay các loại, thu toàn bộ vũ khí, phương tiện chiến tranh. + Ý nghĩa: Làm phá sản hoàn toàn kế hoạch Na-va, buộc Pháp phải kí Hiệp định Giơ-ne-vơ về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Đông Dương. C©u 14: Nguyªn nh©n th¾ng lîi vµ ý nghÜa lÞch sö cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p? + Ý nghĩa lịch sử: - Chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược và ách thống trị của thực dân Pháp trên đất nước ta trong gần một thế kỉ. Miền Bắc được hoàn toàn giải phóng, chuyển sang giai đoạn cách mạng XHCN, tạo điều kiện để giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. - Giáng một đòn nặng nề vào tham vọng xâm lược và nô dịch của chủ nghĩa đế quốc, góp phần làm tan rã hệ thống thuộc địa của chúng, cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới. Page 11 + Nguyên nhân thắng lợi: - Có sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, với đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo,... - Có chính quyền dân chủ nhân dân, có lực lượng vũ trang với ba thứ quân không ngừng được mở rộng, có hậu phương vững chắc. - Tình đoàn kết, liên minh chiến đấu Việt - Miên - Lào; sự giúp đỡ của Trung Quốc, Liên Xô và các nước XHCN cùng các lực lượng tiến bộ khác. C©u 15: Cho biÕt ®Æc ®iÓm, t×nh h×nh n-íc ta sau HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬? MÜ - DiÖm cã ©m m-u vµ hµnh ®éng pha ho¹i HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ nh- thÕ nµo? + Quân Pháp rút khỏi miền Bắc (5 - 1955), nhưng Hội nghị hiệp thương giữa hai miền Nam - Bắc để tổ chức Tổng tuyển cử chưa được tiến hành. + Mĩ thay thế Pháp, đưa tay sai lên nắm chính quyền ở miền Nam, thực hiện âm mưu chia cắt đất nước ta làm hai miền, biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới, căn cứ quân sự của chúng. C©u 16: Sau n¨m 1954 c¸ch m¹ng tõng miÒn B¾c - Nam cã yªu cÇu vµ nhiÖm vô nh- thÕ nµo? 1- ë miÒn B¾c: - KÕt hîp ®Êu tranh chèng chiÕn tranh ph¸ ho¹i cña MÜ, nh»m b¶o vÖ miÒn B¾c vµ phèi hîp víi cuéc chiÕn ®Êu gi¶i phãng miÒn Nam. - X©y dung miÒn B¾c thµnh c¨n cø ®Þa c¸ch m¹ngcña c¶ n-íc vµ lµ hËu ph-¬ng kh¸ng chiÕn chèng MÜ. 2- ë miÒn Nam: TiÕn hµnh chiÕn tranh nh©n d©n, chiÕn tranh gi¶i phãng, chèng chiÕn tranh x©m l-îc thùc d©n míi cña MÜ nh»m gi¶i phãng miÒn Nam, b¶o vÖ miÒn B¾c, phèi hîp víi chiÕn ®Êu cña nh©n d©n Lµo vµ Campuchia. 3- NhiÖm vô chung: §Êu tranh gi¶i phßng miÒn Nam, hoµn thµnh c¸ch m¹ng d©n chñ nh©n d©n trong c¶ n-íc, thèng nhÊt ®Êt n-íc, t¹o ®iÒu kiÖn c¶ n-íc ®i lªn CNXH. C¸ch m¹ng n-íc ta cßn gãp phÇn b¶o vÖ hoµ b×nh ë §«ng Nam ¸ vµ thÕ giíi. 4- VÞ trÝ, vai trß cña c¸ch m¹ng tõng miÒn: MiÒn B¾c lµ hËu ph-¬ng cã vai trß quyÕt ®Þnh nhÊt; miÒn Nam tiÒn tuyÕn cã vai trß quyÕt ®Þnh trùc tiÕp. C¸ch m¹ng hai miÒn g¾n bã, t¸c ®éng vµ thóc ®Èy lÉn nhau cïng ph¸t triÓn. Th¾ng lîi cña mçi miÒn lµ th¾ng lîi chung cña c¸ch m¹ng hai miÒn. C©u 17: Tr×nh bµy nguyªn nh©n, diÔn biÕn, kÕt qu¶ vµ ý nghÜa lÞch sö cña phong trµo “§ång Khëi” ë miÒn Nam (1959-1960)? 1. Nguyªn nh©n: Do chÝnh s¸ch khñng bè, tµn b¹o cña Mü- DiÖm (®Ønh cao lµ ®¹o luËt 10-59) ®· buéc nh©n d©n miÒn Nam vïng lªn ®Êu tranh. 2. DiÔn biÕn, kÕt qu¶: - Tõ c¸c cuéc næi dËy ë c¸c ®Þa ph-¬ng: B¾c ¸i (2-1959), Trµ Bång (8-1959) ®· lan réng kh¾p miÒn Nam thµnh cao trµo c¸ch m¹ng. - Ngµy 17-1-1960 TØnh uû BÕn Tre ®· l·nh ®¹o nh©n d©n 3 x· ë huyÖn Má Cµy lÇn l-ît næi dËy. Tõ ®ã lan ra toµn huyÖn Má Cµy vµ toµn TØnh BÕn Tre. Tõ BÕn Tre, phong trµo “§ång Khëi” lan ra kh¾p Nam Bé, T©y Nguyªn vµ c¸c tØnh miÒn Trung Trung Bé. 3. ý nghÜa lÞch sö: + Gi¸ng mét ®ßn nÆng nÒ vµo chÝnh s¸ch thùc d©n míi cña MÜ vµ chÝnh quyÒn Ng« §×nh DiÖm, ®¸nh dÊu b-íc ph¸t triÓn nh¶y vät cña c¸ch m¹ng, ®-a c¸ch m¹ng miÒn Nam chuyÓn sang thêi kú míi: thêi kú kÕt hîp ®Êu tranh chÝnh trÞ víi ®Êu tranh vò trang. Page 12 + DÉn ®Õn sù thµnh lËp MÆt trËn d©n téc gi¶i phãng miÒn Nam ViÖt Nam ngµy 20-12-1960, th«ng qua ch-¬ng tr×nh hµnh ®éng l·nh ®¹o nh©n d©n miÒn Nam ®Êu tranh chèng Mü- nguþ. C©u 18: Tr×nh bµy chiÕn l-îc “ChiÕn tranh ®Æc biÖt” cña MÜ? Cuéc chiÕn ®Êu cña qu©n d©n ta chèng chiÕn l-îc “ChiÕn tranh ®Æc biÖt” ®· diÔn ra nh- thÕ nµo? GV h-íng dÉn HS tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n nh- sau: 1. ChiÕn l-îc “ChiÕn tranh ®Æc biÖt” : - Hoµn c¶nh lÞch sö dÉn tíi MÜ ®Ò ra chiÕn l-îc “ChiÕn tranh ®Æc biÖt” (1961-1965). - ý ®å chiÕn l-îc cña MÜ: “ChiÕn tranh ®Æc biÖt” lµ h×nh thøc chiÕn tranh x©m l-îc thùc d©n míi cña MÜ ®-îc tiÕn hµnh b»ng qu©n ®éi tay sai, d-íi sù chØ huy cña hÖ thèng cè vÊn qu©n sù MÜ vµ dùa vµo vò khÝ, trang bÞ kü thuËt, ph-¬ng tiÖn chiÕn tranh cña MÜ, nh»m chèng l¹i phong trµo c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ta. ¢m m-u c¬ b¶n cña chiÕn l-îc “ChiÕn tranh ®Æc biÖt” lµ “dïng ng-êi ViÖt ®¸nh ng-êi ViÖt” . 2. Cuéc chiÕn ®Êu cña qu©n d©n ta chèng chiÕn l-îc “ChiÕn tranh ®Æc biÖt” cña MÜ: Tham kh¶o SGK: Bµi 28, môc V, phÇn 2. C©u 19: Hoµn c¶nh lÞch sö, diÔn biÕn, ý nghÜa lÞch sö cña cuéc tæng tiÕn c«ng vµ næi dËy TÕt MËu Th©n (1968)? 1. Hoµn c¶nh lÞch sö: Sau khi ta ®Ëp tan hai cuéc ph¶n c«ng chiÕn l-îc mïa kh«, th× so s¸nh lùc l-îng cã lîi cho ta. ë MÜ l¹i ®ang tæ chøc bÇu cö Tæng thèng. Do ®ã, ta chñ tr-¬ng më cuéc “Tæng c«ng kÝch, tæng khëi nghÜa” trªn toµn miÒn Nam, chñ yÕu vµo c¸c ®« thÞ, nh»m tiªu diÖt mét bé phËn qu©n viÔn chinh MÜ, ®¸nh sËp nguþ qu©n, nguþ quyÒn, giµnh chÝnh quyÒn vÒ tay nh©n d©n, buéc MÜ ®µm ph¸n ®Ó rót qu©n. 2. DiÔn biÕn: DiÔn ra qua 3 ®ît: + §ît 1: Tõ 30-1 ®Õn 25-2-1968 + §ît 1: Tõ 4-5 ®Õn 18-6-1968 + §ît 1: Tõ 17-8 ®Õn 23-9-1968 3. ý nghÜa: Tuy cã nh÷ng h¹n chÕ nh-ng ý nghÜa mµ cuéc tæng tiÕn c«ng vµ næi dËy TÕt MËu Th©n (1968) vÉ hÕt søc to lín: - §· më ra b-íc ngoÆt cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ. - Lµm lung lay ý trÝ x©m l-îc cña qu©n MÜ, buéc chóng ph¶i tuyªn bè “phi MÜ ho¸” chiÕn tranh x©m l-îc, lµm ph¸ s¶n chiÕn l-îc “ChiÕn tranh côc bé” cña MÜ. - ChÊm døt kh«ng ®iÒu kiÖn chiÕn tranh ph¸ ho¹i miÒn B¾c, MÜ chÞu ®Õn héi nghÞ Pa-ri ®Ó bµn vÒ chÊm døt chiÕn tranh x©m l-îc.